ΠΕΡΙ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑΣ

Νικηφ. Θεοτόκη. Τῆς ὑποκρίσεως τὸ ἁμάρτημα, τὸ ὁποῖον ἄλλοι μὲν ὀνομάζουν ἐπιτηδειότητα φυσικήν, ἄλλοι δὲ τέχνην ὠφέλιμον καὶ ἄλλοι ἀναγκαίαν οἰκονομίαν, εἶναι ἁμάρτημα μέγα καὶ πολλῶν καὶ ποικίλων καὶ μεγάλων ἁμαρτιῶν πρόξενον. Κυριακοδρ. Α-274

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ἡ ὑπόκρισις ρίζαν μὲν ἔχει τὴν πονηρίαν, καρποὺς δὲ τὸ ψεῦδος, τὴν ἀπάτην, τὴν δολιότητα, τὴν αἰσχροκέρδειαν, τὴν ἀτίμωσιν καὶ τὴν βλάβην τοῦ πλησίον. Κυριακοδρόμιον τομ. Α. σελ. 274

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ἐὰν ἄλλο στοχάζησαι καὶ ἄλλο λέγῃς· ἐὰν ὁ λόγος σου λέγῃ ναὶ καὶ τὸ ἔργον σου ὄχι, ἤ τὰ πράγματα λέγουν ναὶ καὶ ὁ λόγος σου ὄχι, ταῦτα εἶναι γεννήματα τῆς πονηρίας, εἶναι ἐφευρήματα τοῦ Διαβόλου, ταῦτα εἶναι ἡ ὑπόκρισις, ὡς βεβαιοῖ ὁ θεηγόρος Ἰάκωβος, ἐπαναλαμβάνων τὰ αὐτὰ λόγια καὶ λέγων· «Ἤτω δὲ ὑμῶν τὸ ναὶ ναί, καὶ τὸ οὔ οὔ, ἵνα μὴ εἰς ὑπόκρισιν πέσητε» (Ἰάκ. ε΄, 12). Κυριακοδρόμιον τομ. Α. σελ. 274

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ἐὰν ὅμως ἐξετάσῃς ἀκριβῶς τὰ περιστατικὰ τὰ συνοδεύοντα τὰς πράξεις τοῦ ὑποκριτοῦ, βλέπεις φανερὰ ὅτι αὐτός, ταῦτα πράττων, οὐδένα ἄλλον σκοπὸν ἔχει εἰ μὴ ἵνα φανῇ ἅγιος ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων καὶ δοξασθῇ ὑπ’ αὐτῶν. Διὸ περὶ τῶν ὑποκριτῶν εἶπεν ὁ Κύριος· «Πάντα τὰ ἔργα αὐτῶν ποιοῦσι πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις» (Αὐτόθ. 5). Ἐὰν δὲ τοῦτο μόνον, δηλαδὴ ἡ φιλοδοξία μόνη, ἦτο ὁ σκοπὸς τοῦ ὑποκριτοῦ, ἔβλαπτε μόνον τὸν ἑαυτόν του· αὐτὸς ὅμως ἔχει καὶ ἄλλον σκοπὸν κύριον καὶ καθ’ αὑτὸ τὴν φιλοκέρδειαν. Κυριακοδρόμιον τομ. Α. σελ. 275

Νικηφόρου Θεοτόκη. Τὴν ἁμαρτίαν τῆς ὑποκρίσεως ζύμην ὠνόμασεν, ὁ τοῦ κόσμου Λυτρωτής. «Πρῶτον προσέχετε», εἶπεν, «ἑαυτοῖς ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων, ἥτις ἐστὶν ὑπόκρισις» (Λουκ. ιβ΄, 1). Ἀληθῶς δὲ ζύμη εἶναι· διότι, καθὼς «ἡ ζύμη ὅλον τὸ (ἐκ τοῦ ἀλεύρου) φύραμα ζυμοῖ» (Α΄ Κορινθ. ε΄,  6), οὕτως ἡ ὑπόκρισις ὅλον τὸν ἄνθρωπον διαφθείρει. Φθείρει τὸν νοῦν, φθείρει τὴν καρδίαν, φθείρει τὴν γλῶσσαν, φθείρει τὰ λόγια, φθείρει τὸ σχῆμα, φθείρει τὸ ἦθος, φθείρει τὴν ψυχήν. Κυριακοδρόμιον Α-279

Νικηφόρου Θεοτόκη. Βλέπομεν πρὸς τούτοις ὅτι καὶ ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς κατ’ οὐδενὸς ἁμαρτωλοῦ ἐξεβόησε τόσας φορὰς τὸ οὐαί, ὅσας κατὰ τῶν ὑποκριτῶν. «Οὐαὶ ὑμῖν, Γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί», τὸ αὐτὸ δὲ πλέον ἤ ἑπτάκις ἐπανέλαβεν (Ματθ. κγ΄, 13-29). Οὐδένα δὲ ἄλλον ἁμαρτωλὸν κατέστησε παράδειγμα τῶν μελλόντων νὰ κολασθῶσιν εἰμὴ μόνον τοὺς ὑποκριτάς· «καὶ τὸ μέρος αὐτοῦ», εἶπε, «μετὰ τῶν ὑποκριτῶν θήσει» (Αὐτόθι κδ΄, 51)· οὐδενὸς ἄλλου ἁμαρτωλοῦ ἐφανέρωσεν ὀνομαστικῶς τὰ εἴδη τῶν βασανιστικῶν κολαστηρίων, εἰμὴ τῶν ὑποκριτῶν· «ἐκεῖ», εἶπεν, ὅπου οἱ ὑποκριταί  «ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων» (Αὐτόθι). Κυριακοδρόμιον τομ. Α. σελ. 279-280

Αγ.Μάρκου Ερημ Να μήν είσαι δίγλωσσος, εμφανιζόμενος αλλιώς στα λόγια, και αλλιώς στη συνείδηση . γιατί αυτόν η Γραφή τον θεωρεί καταραμένον. (Σοφ. Σειράχ 28,15) Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,81

Αγ.Μάρκου Ερημ Αν δείς κάποιον να σε επαινεί υποκριτικά, να περιμένεις σε άλλον καιρό να δεχθείς από αυτόν κατηγορία. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,37

Ἁββᾷ Ποιμένος. Ὑποκριτὴς εἶναι αὐτὸς ποὺ διδάσκει τὸν πλησίον κάτι στὸ ὁποῖο αὐτὸς δὲν ἔφθασε. Διότι εἶναι γραμμένο, «γιατὶ βλέπεις τὸ καρφὶ στὸν ὀφθαλμὸ τοῦ ἀδελφοῦ σου, ἐνῶ στὸν ἰδικό σου ὀφθαλμὸ ὑπάρχει δοκάρι;» κ.τ.λ. Ἀποφθ. Γερον. ΕΠΕ 1,581

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ἡ ὑποκρισία εἶναι μία κατάστασις ὅπου τὸ σῶμα, οἱ ἐξωτερικὲς δηλαδὴ ἐκδηλώσεις, εὑρίσκεται σὲ ἀντίθεσι μὲ τὴν ψυχή. Εἶναι δὲ ἡ κατάστασις αὐτὴ περιπεπλεγμένη μὲ παντὸς εἴδους κακὲς σκέψεις καὶ ἐπινοήσεις. Κλίμαξ 262

Μεγ.Βασιλείου. Δὲν βλέπεις πόσο μεγάλο κακὸ εἶναι ἡ ὑποκρισία καὶ ὅτι αὐτὴ εἶναι καρπὸς τοῦ φθόνου; Διότι τὸ διπλὸ ἦθος στοὺς περισσότερους γεννιέται ἀπὸ τὸν φθόνο· ὅταν δηλαδή, ἐνῶ στὸ βάθος τῆς καρδιᾶς τους ἔχουν μῖσος, δείχνουν ἀγάπη χρωματισμένη ἐπιφανειακά, μοιάζουν μὲ τοὺς ὕφαλους βράχους, οἱ ὁποῖοι, καλυπτόμενοι μὲ λίγο νερό, γίνονται ἀπρόοπτο κακὸ σ’ ἐκείνους ποὺ δὲν φυλάγονται. Ἔργα Ἀγ.Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ ΕΠΕ 8,337

Ἀγ.Νείλου. Ἀλλοίμονο στὸν ὑποκριτή· ὁ ποιμένας τὸν ἀρνεῖται, καὶ ὁ Κριτὴς τὸν χαρακτηρίζει λύκο. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-399

Ἀββᾷ Σιλουανού. Ἀλλοίμονο στὸν ἄνθρωπο ἐκεῖνο ποὺ ἔχει τὸ ὄνομά του μεγαλύτερο ἀπὸ τὴν ἐργασία του. Φ-ΕΠΕ τομ.1,697