ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ

ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ἀλλὰ τὸ «ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν» ὄχι ὡς συμβουλεύων εἶπεν ὁ Κύριος, ἀλλ’ ὡς προστάττων· ὄχι ὡς συμβουλὴν εἶπε τοῦτο, ἀλλ’ ὡς ἐντολήν. Ὅθεν, ὅστις δὲν φυλάξῃ ταύτην τὴν ἐντολὴν αὐτοῦ κατακρίνεται, καθὼς καὶ οἱ παραβάται τῶν λοιπῶν ἐντολῶν αὐτοῦ. Κυριακοδρόμιον τομ. Α. 202

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ὅταν ὁ Θεὸς ἔγραψεν εἰς τὰς πλάκας τοῦ νόμου τὸ «ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν», τοῦτο ἐσκόπησε καὶ τοῦτο ἐνομοθέτησεν, δηλαδὴ τὸ ἀγαπήσεις πάντα ἄνθρωπον, καὶ τὸν φίλον σου καὶ τὸν ἐχθρόν σου. 203

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ἐὰν ἐκδικηθῇς τὸν ἐχθρόν σου καὶ παιδεύσῃς αὐτόν, χαίρεις μὲν πρὸς ὀλίγον, ἔπειτα ἀκολουθεῖ εἰς σὲ ὁ ἔλεγχος καὶ ἡ βάσανος τῆς συνειδήσεως· ἐὰν δὲν ἐκδικηθῇς αὐτόν, ἡ ἐπιθυμία τῆς ἐκδικήσεως γίνεται σκώληξ εἰς τὴν καρδίαν σου καὶ πῦρ εἰς τὰ σπλάγχνα σου. Κυριακοδρόμιον τομ. Α. 204-205

Νικηφόρου Θεοτόκη. Οἱ καρποὶ  λοιπὸν τῆς ἔχθρας εἶναι λύπη, ἀγανάκτησις, θυμός, ὀργή, φόβος, φροντίδες, βία τοῦ νοός σου, ταραχὴ τῆς ψυχῆς σου, βάσανος τῆς καρδίας σου. Ἆράγε δὲ ταῦτα τὰ κακὰ εἶναι μικρά, ὑποφερτά, εὔκολα; Κυριακοδρόμιον Α.205

Νικηφόρου Θεοτόκη. Τούτων τῶν κακῶν ἡ ἀπαλλαγὴ ἵσταται εἰς μόνην τὴν θέλησίν σου, κρέμαται ὅλη ἐπὶ μιᾶς μόνης σταθερᾶς ἀποφάσεώς σου· ἐὰν ἀποφασίσῃς νὰ ἀγαπήσῃς τὸν ἐχθρόν σου, λυτροῦσαι ἐκ πάντων τῶν εἰρημένων κακῶν· ἐὰν ἐκριζώσῃς τὴν ἔχθραν ἀπὸ τῆς καρδίας σου, γίνεσαι περιχαρής, ἀόργητος, πρᾷος, ἄφοβος, ἀνεπιβούλευτος, ἥσυχος, εἰρηνικός, ἀτάραχος. Βάλε λοιπὸν ἔμπροσθέν σου ὅλα τὰ κακά, ὅσα ἐπισωρεύει εἰς σὲ τὸ μῖσος τοῦ ἐχθροῦ σου καὶ ὅλα τὰ καλά, ὅσα προξενεῖ εἰς σὲ τοῦ ἐχθροῦ σου ἡ ἀγάπη καὶ τότε βλέπεις ποῖον εἶναι τὸ εὐκολώτερον, ἡ ἀγάπη ἤ τὸ μίσος. Κυριακοδρόμιον τομ. Α. 205

Νικηφόρου Θεοτόκη. Δύο ἤ τρεῖς ἤ δέκα ἤ καὶ περισσότεροι ἀμαθεῖς καὶ διεφθαρμένοι, ἀσυλλόγιστοι καὶ δοῦλοι τῶν παθῶν αὑτῶν, οἵτινες λέγουν ὅτι, ἐὰν δὲν ἐκδικηθῇς τὸν ἐχθρόν σου, νομίζεσαι μωρὸς καὶ ὄνειδος ὅλου τοῦ κόσμου, αὐτοὶ εἶναι ὅλος ὁ κόσμος; Ὄχι· αὐτοὶ δὲν εἶναι ὅλος ὁ κόσμος, ἀλλ’ ἡ μωρία καὶ τὸ ὄνειδος ὅλου τοῦ κόσμου καὶ ἡ αἰσχύνη πάσης τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Κυριακοδρόμιον τομ. Α. 205

Νικηφόρου Θεοτόκη. Εἰπὲ λοιπόν, τὶ θέλεις καὶ τὶ ζητεῖς παρὰ τοῦ ἐχθροῦ σου; εὐεργεσίαν ἤ καταδρομήν; ὠφέλειαν ἤ βλάβην; Τὶ θέλεις; νὰ σὲ ἀγαπᾷ ἤ νὰ σὲ κατατρέχῃ; Καθὼς θέλεις ἵνα ποιήσῃ ὁ ἐχθρός σου πρὸς σέ, ποίησον καὶ σὺ πρὸς τὸν ἐχθρόν σου ὁμοίως. Κυριακοδρόμιον τομ. Α. 206

Κλήμεντος Ἀλεξανδρέως. Τὸ νὰ ἀγαπᾶμε τοὺς ἐχθροὺς δὲν σημαίνει νὰ ἀγαπᾶμε τὸ κακό, οὔτε τὴν ἀσέβεια, οὔτε τὴ μοιχεία ἤ τὴν κλοπή, ἀλλὰ τὸν κλέφτη, καὶ τὸν μοιχό· ὄχι βέβαια ὡς πρὸς τὴν ἁμαρτία ποὺ κάνει καὶ τὴν ὅποια του ἐνέργεια μὲ τὴν ὁποία μολύνει τὸ ὄνομα τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶναι ἄνθρωπος καὶ πλάσμα τοῦ Θεοῦ. Ἐξάλλου ἡ ἁμαρτία εἶναι ἐνέργεια καὶ ὄχι οὐσία, γι’ αὐτὸ καὶ δὲν εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ. Ἔργα Ἀγ.Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ ΕΠΕ 6,209-211

Ἄγ.Ἰωάν.Χρύσ. Μιμεῖται τὸν Θεὸν ἐκεῖνος ποὺ εὐγεργετεῖ τοὺς ἐχθρούς του, ἔστω κι ἂν μένουν ἀδιώρθωτοι. Καὶ ὁ Θεὸς τὸ ἴδιο κάνει ἀνατέλει τὸν ἥλιόν του γιὰ πονηροὺς καὶ ἀγαθούς. Π.Ἄνθ.Ἄγ.Ι.Χρυσοστ.Α-34

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Τίποτε δέν κάνει τόν Θεόν τόσο σπλαχνικό απέναντί μας, όσο τό να αγαπούμε τούς εχθρούς μας καί να ευεργετούμε εκείνους πού μας ερεθίζουν καί μας βλάπτουν. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Α-242

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Να αντιμετωπίζουμε τους εχθρούς μας ως ευεργέτες, γιατί μας βοηθούν στην κάθαρση της ψυχής μας και στην αποδοχή των προσευχών μας από τον Θεό. Αγ.Ιωάν.Χρυσ.

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Αν αγρυπνούμε πνευματικά, οι εχθροί μας όχι μόνον δέ θα μπορέσουν νά μάς βλάψουν σε τίποτε αλλά καί θα μάς ωφελήσουν τά μέγιστα, αφού θά μάς αναγκάσουν να γίνουμε σέ όλα πιο σοβαροί καί προσεκτικοί, υπό τόν όρο βέβαια ότι δέν θά εκτραπούμε σέ κακολογίες και βρισιές, αλλά με αφορμή τήν στενοχώρια πού μάς προκάλεσαν, θα προσευχηθούμε γιά αυτούς. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Α-504

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Είναι μεγάλη η αρετή τού δικαίου, όταν έχει τούς ίδιους φίλους μέ το Θεό . όπως ακριβώς είναι μεγάλη κακία, όταν τούς φίλους τού Θεού τούς έχει εχθρούς καί τούς εχθρούς φίλους. Όπως ακριβώς λοιπόν λέγεται ότι ο Θεός έχει εχθρούς, χωρίς νά τούς μισεί καί χωρίς νά τούς αποστρέφεται, αλλά σιχαίνεται μόνο τίς πονηρές τους πράξεις, έτσι καί ο δίκαιος έχει εχθρούς, χωρίς νά τούς πολεμάει, αλλά μόνο αποστρέφεται τήν πονηρία τους. Π.ανθ. Αγ.Ι. Χρυσοστ. Α-503

Μεγ.Βασιλείου. Ἐρώτησις ΡΟΣΤ΄  Τίνες εἰσίν οἱ ἐχθροί, οὕς ἀγαπᾶν προσετάχθημεν, καὶ πῶς ἀγαπήσωμεν τοὺς ἐχθρούς· ταῖς εἰς αὐτὸν εὐεργεσίαις μόνον, ἢ καὶ αὐτῇ τῇ διαθέσει· καὶ εἰ δυνατὸν τοῦτο. Ἀπόκρισις : «Ἐχθροῦ ἴδιον τὸ βλάπτειν καὶ ἐπιβουλεύειν ...  Κατὰ μὲν τὴν ψυχὴν ἀγαπήσωμεν τοὺς τοιούτους, ἐλέγχοντες αὐτοὺς καὶ νουθετοῦντες καὶ παντὶ τρόπῳ εἰς ἐπιστροφὴν ἐνάγοντες, κατὰ δὲ τὸ σῶμα εὐεργετοῦντες αὐτούς ... Ὅτι δὲ ἡ ἀγάπη ἐν διαθέσει ἐστί, παντὶ δῆλον ...  Τὸ δὲ δυνατὸν ἐδίδαξεν ὁ Κύριος ...». Ἐπὶ πλέον οἱ ἐχθροὶ μᾶς εὐεργετοῦν, ὅταν ἡμεῖς ἐφαρμόζωμεν τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ. ΕΠΕ 9,212-214.