ΠΕΡΙ ΙΕΡΕΩΝ – ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΤΟΥ ΥΨΙΣΤΟΥ

ΠΕΡΙ ΙΕΡΕΩΝ – ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΤΟΥ ΥΨΙΣΤΟΥ

Ὁρθ.Λειτουργική. Τίνα πρόσωπα δυνανται νὰ ἐπιτελῶσι τὰς ἐν τῷ ναῷ ἱεροτελεστίας; Καθὼς ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ, οὕτω καὶ ἐν τῇ Νέᾳ Διαθήκῃ, ἐν τῇ χριστιανικῇ Ἐκκλησίᾳ, πρὸς ἐκτέλεσιν πάσης οἱασδήποτε ἱεροτελεστίας εἰσὶν ἴδια πρόσωπα, καθιερωμένα ἐπὶ τούτου, ἕκαστον δι’ ἰδιαιτέρας ἱερᾶς τελετῆς, καὶ ἐφωδιασμένα δι’ ἰδιαζούσης πνευματικῆς ἐξουσίας, ἣν αὐτὸς ὁ Κύριος καὶ θεμελιωτὴς τῆς Ἐκκλησίας μετέδωκεν αὐτοπροσώπως εἰς τοὺς ἀποστόλους, οὗτοι δὲ ἐφεξῆς εἰς τοὺς διαδόχους αὑτῶν. τοιουτοτρόπως ἔκτοτε ἐξακολουθεῖ ἀδιαρρήκτως μέχρις ἡμῶν μεταδιδομένη ἡ πνευματικὴ αὕτη ἐξουσία εἰς ἐκλεγόμενα ἑκάστοτε ἐκ τῆς χριστιανικῆς κοινότητος ἴδια πρόσωπα, ἅτινα καὶ ἀποτελοῦσι τὴν ἐκκλησιαστικὴν ἱεραρχίαν, ἤτοι τὴν ἱερὰν ἑκάστου χριστιανικοῦ ναοῦ λειτουργικὴν ὑπαλληλίαν· διακρίνονται δὲ τὰ πρόσωπα ταῦτα ἐκ τῶν λοιπῶν πιστῶν καὶ διὰ τοῦ ὀνόματος καὶ διὰ τῆς ἐξωτερικῆς ἐνδυμασίας. Ὁρθ.Λειτουργική. 47

Ὁρθ.Λειτουργική. Εἰς πόσας τάξεις ἢ βαθμοὺς διαιροῦνται τὰ ἱερωμένα ταῦτα πρόσωπα, καὶ πῶς διακρίνονται ἀπ’ ἀλλήλων; Τὰ πρὸς ἐκτέλεσιν τῶν θείων μυστηρίων καὶ πάσης ἄλλης ἐν τοῖς χριστιανικοῖς ναοῖς ἱεροπραξίας καθιερωμένα πρόσωπα διαιροῦνται εἰς τρεῖς τάξεις, αἵτινες ἀποτελοῦσι τοὺς τρεῖς βαθμοὺς τῆς ἱερωσύνης. Εἰσὶ δὲ ὁ τοῦ ἐπισκόπου, ὁ τοῦ πρεσβυτέρου καὶ ὁ τοῦ διακόνου. Διακρίνονται δὲ ἀπ’ ἀλλήλων οἱ τρεῖς οὗτοι βαθμοὶ πρῶτον ἐκ τῶν καθηκόντων, ἅπερ ἕκαστος ἔχει ἔν τε τῇ ἐκκλησιαστικῇ διοικήσει καὶ ἐν τῇ τῶν θείων μυστηρίων καὶ λοιπῶν ἱερῶν τελετῶν ἐκτελέσει, καὶ δεύτερον, ἐκ τῆς διαφόρου λειτουργικῆς στολῆς, ἣν ἕκαστος τούτων φέρει ἱερουργῶν. Ὁρθ.Λειτουργική. 47

Ὁρθ.Λειτουργική. Πῶς καθιεροῦνται τὰ πρόσωπα ταῦτα, καὶ τί σημαίνει ἡ λέξις χειροτονία; Τὰ πρόσωπα ταῦτα καθιεροῦνται εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τῆς Ἐκκλησίας διὰ τῆς χειροτονίας. Ἡ δὲ λέξις χειροτονία, παραγομένη, ἀπὸ τοῦ τείνειν τὰς χεῖρας, σημαίνει δύο τινά· πρῶτον τὴν ἔν τινι οἱῳδήποτε ἀξιώματι ψῆφον καὶ ἐκλογήν τινος διὰ τῆς ἐκτάσεως τῶν χειρῶν τοῦ δήμου καὶ τοῦ λαοῦ, καθὼς ἐψηφίζοντο ἐν τῇ ἀρχαίᾳ Ἐκκλησίᾳ καὶ οἱ ἐπίσκοποι· καὶ δεύτερον, τὴν διὰ τῶν εὐχῶν καὶ τῆς ἐπικλήσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος γινομένην κατὰ τὴν θείαν καὶ ἱερὰν λειτουργίαν προχείρισιν προσώπου τινὸς εἰς ἕνα τῶν τριῶν τῆς ἱεροσύνης βαθμῶν διὰ τοῦ ἱερουργοῦντος ἀρχιερέως, ἐπιτεθέντος συνάμα καὶ τὴν χεῖρα ἐπὶ τῆς κεφαλῆς τοῦ προχειριζομένου κατὰ τὸ ἀποστολικὸν ἐκεῖνο λόγιον· «Χεῖρας ταχέως μηδενὶ ἐπιτίθει». Ὁρθ.Λειτουργική. 48

Ὁρθ.Λειτουργική. Πῶς ἐπιτελεῖται ἡ χειροτονία; Ὁ ὑποψήφιος, κρατούμενος ἐκ τῶν χειρῶν ἑκατέρωθεν ὑπὸ δύο, διακόνων μέν, ἐὰν προχειρίζηται εἰς διάκονον, πρεσβυτέρων δέ, ἐὰν εἰς πρεσβύτερον, καὶ ἐπισκόπων, ἐὰν εἰς ἐπίσκοπον, εἰς σημεῖον τοῦ ἀδιαρρήκτου μετὰ τῆς Ἐκκλησίας συνδέσμου αὐτῶν, περιάγεται κατὰ πρὼτον τρὶς περὶ τὴν ἁγίαν τράπεζαν. Κατὰ τὴν περιαγωγὴν δὲ ταύτην ἀσπάζεται ἑκάστοτε τὰς τέσαρας γωνίας τῆς ἁγίας τραπέζης, εἰς σημεῖον εὐλαβείας καὶ ἀγάπης πρὸς τὸν θρόνον τοῦ ὑψίστου Θεοῦ, καὶ τὴν δεξιὰν καὶ τὸ ὠμοφόριον τοῦ ἱερουργοῦντος ἐπισκόπου. Εἶτα, κλίνας τὰ γόνατα, στηρίζει τὴν κεφαλὴν αὑτοῦ ἐπὶ τῆς ἁγίας τραπέζης· ὁ δὲ ἱερουργῶν ἢ προεξέρχων ἐπιθεὶς ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ τὴν δεξιὰν χεῖρα, ἐν δὲ τῇ χειροτονίᾳ ἐπισκόπου καὶ τὸ ἱερὸν ἐν ταυτῷ Εὐαγγέλιον ἠνεῳγμένον, δέεται κατ’ ἀρχὰς μυστικῶς· εἶτα δέ, ἐπικαλούμενος ἐκφώνως τὴν χάριν τοῦ παναγίου Πνεύματος, τὴν τὰ ἀσθενῆ θεραπεύουσαν καὶ τὰ ἐλλείποντα ἀναπληροῦσαν, προχειρίζεται αὐτὸν εἰς διάκονον, ἢ πρεσβύτερον, ἢ ἐπίσκοπον, καὶ ἐπισφραγίζει τὴν χειροτονίαν διὰ τῆς ἐκφωνήσεως τῆς λέξεως ἄξιος. 48

Ὁρθ.Λειτουργική. Τί λέγεται ἐπίσκοπος; Ἐν τῇ ἁγίᾳ Γραφῇ πρῶτον μὲν καὶ κυρίως ἡ λέξις ἐπίσκοπος ἀποδίδοται εἰς τὸν τὰ πάντα ἐφορῶντα καὶ ἐπισκοποῦντα Θεὸν καὶ εἰς τὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν θεμέλιον καὶ τὴν κεφαλὴν τῆς Ἐκκλησίας· δεύτερον δὲ ἐπίσκοποι ὀνομάζονται οἱ ἀρχιερεῖς, οἵτινες ὑπερέχουσι τοὺς ἄλλους ἱερεῖς κατὰ τὸ μεταδοτικὸν χάρισμα τῆς χειροτονίας καὶ προΐστανται εἰς τὴν πνευματικὴν διοίκησιν τῆς Ἐκκλησίας τῶν πιστῶν. Ἐν τῇ χριστιανικῇ λοιπὸν Ἐκκλησίᾳ ἐπίσκοπος ὀνομάζεται ὁ ἔχων ἀφ’ ἑνὸς μὲν τὴν ἀνωτάτην πνευματικὴν ἐξουσίαν καὶ ἐποπτείαν ἐπὶ τῶν ψυχῶν τῶν χριστιανῶν, ἀφ’ ἑτέρου δέ, τὴν κυβέρνησιν καὶ διοίκησιν παντός, ἀφορῶντος εἰς τὴν χριστιανικὴν Ἐκκλησίαν. Ὁρθ.Λειτουργική. 49

Ὁρθ.Λειτουργική. Πῶς ἄλλως ὀνομάζεται ὁ ἐπίσκοπος; Ὁ ἐπίσκοπος ὀνομάζεται προσέτι ἐν γένει ἀρχιερεύς, ὡς προεξάρχων τῶν ἱερέων, καὶ ποιμὴν πνευματικός, ὡς ὀφείλων νὰ καθοδηγῇ τοὺς ἐμπεπιστευμένους αὐτῷ πιστοὺς εἰς νομὰς σωτηρίους. Ἐκ δὲ τῆς θέσεως, ἣν κατέχει ἐν τῇ ἱεραρχίᾳ, καὶ τῇ ἐκκλησιαστικῇ διοικήσει, ἧς ἕκατος τῶν ἐπισκόπων ὥρισται πνευματικὸς ἀρχηγός, ὁ ἐπίσκοπος καλεῖται ἢ χωρεπίσκοπος, ἢ ἀρχιεπίσκοπος, ἢ μητροπολίτης ἢ τέλος πατριάρχης. Ὁρθ.Λειτουργική. 49

Ὁρθ.Λειτουργική. Πῶς ἐκλέγεται ὁ ἐπίσκοπος, ὑπὸ τίνος, χειροτονεῖται καὶ πότε; Ὁ ἐπίσκοπος ὡς τὸ προεξάρχον πνευματικῶς καὶ κυριώτερον τῆς χριστιανικῆς Ἐκκλησίας πρόσωπον, ἐκλέγεται ὑπὸ πάσης τῆς συνόδου τῶν λοιπῶν τοῦ θρόνου ἐπισκόπων, καὶ χειροτονεῖται ὑπὸ τριῶν ἐπισκόπων, τῶν λοιπῶν γινομένων συμψήφων εἰς τὴν χειροτονίαν αὐτοῦ διὰ γραμμάτων. Ἡ δὲ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου γίνται εὐθὺς μετὰ τὸν τρισάγιον ὕμνον, ἵνα ὁ νεοχειροτονηθεὶς εὐλογήσῃ καὶ προσαγορεύσῃ τὸν λαὸν πρὸ τῆς ἀναγνωρίσεως τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου διὰ τοῦ Εἰρήνη πᾶσι. Ὁρθ.Λειτουργική. 49

Ὁρθ.Λειτουργική. Ποῖά εἰσι τὰ καθήκοντα τοῦ ἐπισκόπου; Καθήκοντα παντὸς ἐπισκόπου εἰσὶ ταῦτα· 1) ἐπιτελεῖ ἅπαντα τὰ μυστήρια καὶ ἁπάσας τὰς λοιπὰς τῆς ὀρθοδόξου χριστιανικῆς Ἐκκλησίας ἱερὰς τελετὰς ἐν πάσῃ ἐκκλησίᾳ ἧς ἔλαχεν ἐπισκοπῆς· 2) μόνος ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ χειροτονῇ ἐν αὐτῇ πρεσβυτέρους καὶ διακόνους καὶ νὰ χειροθετῇ τοὺς ἀξιωματικοὺς καὶ τοὺς ὑποδεεστέρους κληρικοὺς τῆς ἑαυτοῦ ἐπισκοπῆς, οἷον ἀναγνώστας, ὑποδιακόνους, καὶ τοὺς τοιούτους· 3) εὐλογεῖ καὶ ἁγιάζει τὸ ἅγιον μύρον· 4) ἐγκαινιάζει τοὺς ἱεροὺς ναοὺς καὶ τὰ ἀντιμήνσια· 5) εὐλογεῖ τὸν λαὸν ἀμφοτέραις ταῖς χερσίν· 6) μεταδίδωσιν εἰς τοὺς ἱερεῖς τὴν θείαν εὐχαριστίαν κατὰ τὴν λειτουργίαν· 7) διδάσκει, κατηχεῖ καὶ κηρύττει τὸν θεῖον λόγον, καὶ 8) κυβερνᾷ καὶ διεξάγει ἁπάσας τὰς πνευματικὰς τοῦ ἰδίου ποιμνίου ὑποθέσεις, μόνος δικαιούμενος νὰ ἐπικυροῖ πᾶσαν ἀπόφασιν τῶν πνευματικῶν δικαστηρίων καὶ νὰ ἐκδίδῃ ἐγκυκλίους ἐπιστολὰς πρὸς τοὺς ἰδίους χριστιανοὺς καὶ ἀπολυτήρια γράμματα τοῖς βουλομένοις τοῦ ὑπ’ αὐτὸν κλήρου. Ὁρθ.Λειτουργική. 50

Ὁρθ.Λειτουργική. Τί ὀνομάζεται πρεσβύτερος; Πρεσβύτερος ὀνομάζεται τὸ δεύτερον μετὰ τὸν ἐπίσκοπον πρόσωπον ἐν τῇ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίᾳ, ἤτοι ὁ δεύτερος ἐν τῇ ἐκκλησιαστικῇ ἱεραρχίᾳ βαθμός, ὁ ἀμέσως ἀπὸ τοῦ ἐπισκόπου ἐξαρτώμενος καὶ μὴ δυνάμενος μήτε νὰ ἱερουργήσῃ μήτε τι ἕτερον νὰ ἐπιτελέσῃ ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἄνευ τῆς ἀδείας τοῦ ἐπισκόπου. Ὁ πρεσβύτερος ἀποκαλεῖται προσέτι καὶ ἱερεύς. Ὁρθ.Λειτουργική. 61

Ὁρθ.Λειτουργική. Πῶς ἐκλέγεται ὁ πρεσβύτερος καὶ ὑπὸ τίνος χειροτονεῖται; Ὁ πρεσβύτερος ἐκλέγεται καὶ διορίζεται ὑπὸ τῆς ἐνορίας αὐτοῦ. Χειροτονεῖται δὲ ὑπὸ ἑνὸς ἐπισκόπου μετὰ τὸν χερουβικὸν ὕμνον, ὅτε τὰ τίμια δῶρα, μετακομισθέντα ἐκ τῆς προθέσεως ἐπὶ τῆς ἁγίας τραπέζης, μέλλουσι νὰ ἁγιασθῶσι διὰ τῆς ἐπικλήσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος· διότι τὸ οὐσιωδέστερον τοῦ πρεσβυτέρου καθῆκον ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἐστὶν ἡ ἐκτέλεσις τοῦ μυστηρίου τῆς θείας εὐχαριστίας. Ὁρθ.Λειτουργική. 61

Ὁρθ.Λειτουργική. Ποῖά εἰσι τὰ καθήκοντα τοῦ πρεσβυτέρου; Ὁ πρεσβύτερος ἐπίτροπος ὢν τοῦ ἐπισκόπου, ἐν τῇ ἐνορίᾳ ἐν ᾗ ὑπ’ αὐτοῦ διορίζεται, ἔχει τὰ ἑξῆς καθήκοντα. 1) ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ ἐπιτελῇ ὅλα τὰ μυστήρια καὶ πάσας τὰς λοιπὰς ἱερὰς τελετάς, ἐκτὸς τοῦ μυστηρίου τῆς ἱερωσύνης, ἤτοι τῆς χειροτονίας τοῦ ἁγιασμοῦ τοῦ μύρου καὶ τοῦ καθαγιασμοῦ, ἤτοι τῶν ἐγκαινίων τοῦ ναοῦ καὶ τῶν ἀντιμηνσίων· 2) ἐξομολογεῖ τοὺς χριστιανούς, δικαιούμενος νὰ ἐπιβάλλῃ κατὰ τοὺς κανόνας τῆς Ἐκκλησίας, τὰς προσηκούσας ἐκκλησιαστικὰς ποινὰς εἰς πάντα ἁμαρτήσαντα χριστιανόν· 3) εὐλογεῖ διὰ τῆς δεξιᾶς χειρὸς τοὺς πιστούς· 4) μεταδίδωσι τὴν θείαν κοινωνίαν εἰς τὸν διάκονον ἐν τῇ λειτουργίᾳ καὶ 5) ὀφείλει νὰ εἶναι διδακτικός, ἤτοι νὰ διδάσκῃ τὸν λαὸν κηρύττων τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ ὁδηγῶν αὐτοὺς καὶ διὰ τοῦ λόγου καὶ διὰ τῆς πολιτείας αὐτοῦ εἰς τὴν ὁδὸν τὴν φέρουσαν πρὸς τὴν αἰώνιον ζωήν. Ὁρθ.Λειτουργική. 61-62

Ὁρθ.Λειτουργική. Πῶς  ἐκλέγεται καὶ ὑπὸ τίνος χειροτονεῖται ὁ διάκονος; Ὁ διάκονος, ἀποτελῶν τὸν τρίτον καὶ τελευταῖον ἐν τῇ ἐκκλησιαστικῇ ἱεραρχίᾳ βαθμόν, ἐκλέγεται καὶ ψηφίζεται ὑπὸ τοῦ ἐπισκόπου καὶ χειροτονεῖται ὑπ’ αὐτοῦ μετὰ τὸν ἁγιασμὸν τῶν τιμίων δώρων· διότι τὸ μόνον καὶ κύριον τοῦ διακόνου ἐν ταῖς ἐκκλησιαστικαῖς τελεταῖς ἔργον εἶναι τὸ διακονεῖν τοῖς ἐπισκόποις καὶ ἱερεῦσιν ἐν τῇ τῶν θείων μυστηρίων καὶ λοιπῶν ἱερῶν τελετῶν ἐκτελέσει. Ὁρθ.Λειτουργική. 62

Ὁρθ.Λειτουργική. Ποῖά εἰσι τὰ καθήκοντα τοῦ διακόνου; Ὁ διάκονος, μὴ δυνάμενος μήτε μυστήριον, μήτε ἄλλην τινὰ οἱανδήποτε ἱεροπραξίαν νὰ ἐπιτελέσῃ, διακονεῖ τῷ ἐπισκόπῳ καὶ τῷ πρεσβυτέρῳ, συλλειτουργῶν μετ’ αὐτῶν, ἀναγινώσκων ἐν τῇ ἱερουργίᾳ τὴν ὡρισμένην τοῦ Εὐαγγελίου περικοπὴν καὶ ἀναπέμπων ἐκτενεῖς δεήσεις καὶ ἱκεσίας πρὸς τὸν Ὕψιστον. Ἐπὶ πᾶσι δὲ τούτοις δύναται καὶ ὁ διάκονος, τῇ ἀδείᾳ τοῦ ἐπισκόπου, νὰ κηρύττῃ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ ἐν ταῖς ἐκκλησίαις. Ὁρθ.Λειτουργική. 62

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Δέν είναι ίσος ο ιερεύς με τον απλό άνθρωπο, αλλά ο ιερεύς έχει κάτι περισσότερο... Γιατί δόθηκε από τον Θεόν στούς ιερείς μεγαλύτερη τιμή. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Γ-393

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Ο βασιλιάς έχει τήν ευθύνη γιά τα σώματα, ενώ ο ιερέας γιά τίς ψυχές. Ο βασιλιάς χαρίζει το υπόλοιπο τών χρεών, ενώ ο ιερέας τίς οφειλές τών αμαρτημάτων. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Γ-393

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Ο βασιλιάς εξαναγκάζει, ο ιερέας παρακαλεί. Ο βασιλιάς χρησιμοποεί τήν βία, ο ιερέας τήν πειθώ. Ο βασιλιάς διαθέτει όπλα υλικά, ο ιερέας όπλα πνευματικά. Εκείνος πολεμά βαρβάρους, ενώ εγώ δαίμονες. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Γ-393

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Είναι ανώτερη αυτή η εξουσία. Γι' αυτό ο βασιλιάς σκύβει το κεφάλι κάτω από τα χέρια του ιερέα και σ' όλη τήν περίοδο τής Παλ. Διαθήκης οι ιερείς έχριαν τούς βασιλείς με μύρο η λάδι κατά τήν στέψη τους. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Γ-393

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Αν δεν αμάρταναν οι δάσκαλοι και οι ιερείς και δεν έρρεπαν προς τά ανθρώπινα πάθη, θα ήταν απάνθρωποι και σκληροί απέναντι των άλλων. Γι' αυτό ο Θεός επέτρεψε να υποδουλώνονται σε πάθη και οι ιερείς και οι πολιτικοί άρχοντες, ώστε, συναίσθανόμενοι τά δικά τους σφάλματα, να είναι συγχωρητικοί και στους άλλους. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Α-445

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Ο ιερέας λοιπόν πρέπει να συμπεριφέρεται πρός το ποίμνοιό του, όπως ακριβώς θα συμπεριφερόταν ένας πατέρας πρός παιδιά πολύ μικρά. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Γ-395

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Όπου υπάρχει συνδρομή ποιμένων, εκεί υπάρχει και ασφάλεια προβάτων. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-692

Ἁγ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου. «Τὸ Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς τίθεται, ἵνα μάθῃ ὁ χειροτονούμενος ὅτι τὴν ἀληθινὴν τοῦ Εὐαγγελίου Τιάραν λαμβάνει, καὶ ἵνα μάθῃ ὅτι καὶ ἡ πάντων ἐστὶ κεφαλή, ἀλλ’ ὑπὸ τούτους πράττει τοὺς νόμους, πάντων κρατῶν καὶ ὑπὸ τῶν νόμων κρατούμενος, πάντα νομοθετῶν καὶ ὑπὸ τοῦ νόμου νομοθετούμενος.

Ἀγ.Νείλου. Νὰ τιμᾶς ὅλους τοὺς ἱερεῖς, ἀλλὰ νὰ πηγαίνεις στοὺς καλούς. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-409

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ἐὰν ὁ ποιμὴν δὲν ἀρτύσῃ πρῶτον διὰ τοῦ ἅλατος τῆς διακρίσεως καὶ τὰ ἤθη καὶ τὸν λόγον αὑτοῦ, πῶς δύναται νὰ ἀρτύσῃ τοὺς ἄλλους, δηλαδὴ νὰ καταστήσῃ αὐτοὺς διακριτικοὺς τῶν θείων νόμων; Ὅστις δὲν ἔχει ἅλας, ἐκεῖνος οὐδὲν δύναται νὰ ἀρτύσῃ. Ἐὰν πρῶτον ὁ ποιμὴν δὲν κατασταθῇ διὰ τοῦ φωτὸς τῶν θείων ἀρετῶν ὅλος φῶς, πῶς δύναται νὰ λάμψῃ ἐνώπιον πάντων τῶν ἐν τῇ οἰκίᾳ; Τῆς ἁμαρτίας τὸ σκότος δὲν φωτίζει, ἀλλὰ σκοτίζει τὸν νοῦν τῶν εἰς αὐτὸ ἀποβλεπόντων· ματαίως δὲ φροντίζει νὰ φωτίσῃ τοὺς ἐν σκότει καθημένους, ὅστις δὲν κρατεῖ λαμπάδα εἰς τὰς χεῖρας αὑτοῦ. Διὰ τοῦτο δὲ αὐτὸς ὁ Κύριος καὶ ἅλας τῆς γῆς ὠνόμασε τοὺς ποιμένας τοῦ λαοῦ αὑτοῦ καὶ φῶς τοῦ κόσμου· «ὑμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς· ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου» (Ματθ. ε΄, 13-14). Κυριακοδρόμιον τομ. Β. σελ. 58-59

Ἀγ.Μαξίμου Ὁμολ. Ἐρώτησις : Γιὰ ποιὸ λόγο οἱ ἱερεῖς τοῦ (μωσαϊκοῦ) νόμου δὲν ἐμποδίζονταν νὰ ἔχουν γυναῖκες, ἐνῶ οἱ ἱερεῖς τοῦ Χριστοῦ, σύμφωνα μὲ τὴ συνήθεια ἐμποδίζονται; Ἀπόκρισις : Ἡ πρόχειρη ἐξήγηση εἶναι ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο εἶναι ὑψηλότερο καὶ ὅτι ἡ παρθενία ἔγινε προσιτὴ σὲ ὅλους, ἀφότου θέλησε ὁ Κύριος τῶν ὅλων νὰ γεννηθεῖ ἀπὸ παρθένο, πράγμα ποὺ ἦταν σπάνιο στοὺς ἀρχαίους. Ἐπειδὴ ὅμως πιστεύομε ὅτι ἡ Ἱερωσύνη τοῦ Εὐαγγελίου ἔγινε κατὰ τὴν τάξη Μελχισεδὲκ καὶ ὄχι κατὰ τὴν τάξη Ἀαρὼν καὶ ὁ Μελχισεδὲκ δὲν ἀναγράφει ὅτι εἶχε γυναῖκα, κατ’ ἀνάγκη ἄρα καὶ οἱ ἐπίσκοποι ποὺ ἀσκοῦν τὴν ἱερατεία τους κατὰ τὴν τάξη τοῦ Μελχισεδὲκ δὲν παίρνουν γυναῖκες. Φ-Ἀγ.Μαξίμου Ὁμολ. 14Α-19

Ὁρθ.Λειτουργική. Τίνα τὰ ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ διὰ τὴν ἐν τῷ ναῷ ὑπηρεσίαν ὡρισμένα πρόσωπα; Πρόσωπα καθωρισμένα, ἵνα ὑπηρετῶσιν ἐν τῇ σκηνῇ καὶ μετὰ ταῦτα ἐν τῷ ναῷ, ἐνδυόμενα ἰδίας, ἐπὶ τούτῳ παρ’ αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ Μωϋσέως καθορισθείσας, λειτουργικὰς στολάς, ἦσαν 1) ὁ ἀρχιερεὺς, 2) οἱ ἱερεῖς καὶ 3) οἱ λευῖται.

Ὁρθ.Λειτουργική. Ὁ μὲν ἀρχιερεύς, ὢν πάντοτε εἴς, προσέφερε τὰς θυσίας, καὶ ἅπαξ τοῦ ἑνιαυτοῦ κατὰ τὴν ἡμέραν τοῦ καθαρισμοῦ, προσφέρων ἱλαστήριον θυσίαν ὑπὲρ ἑαυτοῦ καὶ τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοημάτων, εἰσήρχετο εἰς τὰ ἅγια τῶν ἁγίων καὶ ἐκεῖ ἐνώπιον τῆς κιβωτοῦ ἐρράντιζε διὰ τοῦ αἵματος τῆς θυσίας. Ὁρθ.Λειτουργική. 9

Ὁρθ.Λειτουργική. Οἱ δὲ ἱερεῖς ἦσαν πολλοὶ καὶ εἶχον τὸ δικαίωμα νὰ εἰσέρχωνται εἰς τὸ θυσιαστήριον καθήκοντα αὐτῶν ἦσαν· 1) νὰ προσφέρωσι θυσίας καθ’ ἑκάτην, πρωὶ καὶ ἑσπέρας· 2) νὰ ἀνάπτωσι τὴν ἑπτάφωτον λυχνίαν· 3) νὰ θυμιάζωσι· 4) κατὰ πᾶν σάββατον νὰ ἀλλάζωσι τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως· 5) διὰ σάλπιγγος νὰ προσκαλῶσι τὸν λαὸν εἰς τὴν ἑορτὴν καὶ εἰς τὸν πόλεμον· 6) νὰ καθαρίζωσι τὸν λαὸν ἀπὸ τῆς λέπρας, καὶ 7) νὰ διδάσκωσι τὸν λαὸν τὸν νόμον τοῦ Θεοῦ. Ὁρθ.Λειτουργική. 9

Ὁρθ.Λειτουργική. Ἐπίσης καὶ οἱ Λευΐται ἦσαν πολλοί· καθῆκον δὲ εἶχον· 1) νὰ βοηθῶσι τοὺς ἱερεῖς ἐν τῇ τῶν θυσιῶν προσφορᾷ· 2) νὰ ψάλλωσιν ἐν τῇ σκηνῇ· 3) νὰ μεταφέρωσι τὴν σκηνὴν μετὰ τῶν ἐν αὐτῇ ἀφ’ ἑνὸς τόπου εἰς ἄλλον καὶ νὰ ἱδρύωσιν αὐτήν, ὅπου ἦτον ἀνάγκη, καὶ τελευταῖον νὰ φυλάττωσιν αὐτὴν καὶ νὰ μεριμνῶσι περὶ τῆς καθαριότητος ὅλων τῶν ἐν αὐτῇ ἀντικειμένων. Ὁρθ.Λειτουργική. 9