ΠΕΡΙ ΜΟΝΑΧΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΥ

ΠΕΡΙ ΜΟΝΑΧΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΥ

Αγ.Νεκτάριος Πολιτεία μοναχική εστιν αυταπάρνησις καί υποταγή είς τόν θείον νόμον, ακτημοσύνη, εγκράτεια, κακοπάθεια, καί αγών μετ' αδιαλείπτου ευχής πρός κατόρθωσιν πάσης αρετής. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-302

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Μοναχὸς εἶναι τάξις καὶ κατάστασις τῶν ἀσωμάτων ἀγγέλων ποὺ κατορθώνεται μέσα σὲ ὑλικὸ καὶ ρυπαρὸ σῶμα. Κλίμαξ 39

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Μοναχὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ εἶναι ἀφοσιωμένος μόνο στὶς ἐντολὲς καὶ στοὺς λόγους τοῦ Θεοῦ καὶ τὶς ἐφαρμόζει σὲ κάθε χρόνο καὶ τόπο καὶ πρᾶγμα. Κλίμαξ 39

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακ. Μοναχὸς εἶναι μία συνεχὴς βία τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως καὶ μία ἀδιάκοπη φυλακὴ τῶν αἰσθήσεων. Κλίμαξ 39

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακ. Μοναχὸς εἶναι ἐξαγνισμένο σῶμα καὶ καθαρὸ στόμα καὶ φωτισμένος νοῦς. Κλίμαξ 39

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Μοναχὸς εἶναι καταλυπημένη ψυχή, ποὺ εἶναι ἀπησχολημένη μὲ τὴν συνεχῆ μνήμη τοῦ θανάτου, καὶ ὅταν εἶναι ξύπνια καὶ ὅταν κοιμᾶται. Κλίμαξ 39

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Μοναχὸς κατ’ ἐξοχὴν σημαίνει, ὀφθαλμὸς τῆς ψυχῆς ἀμετεώριστος καὶ σωματικὲς αἰσθήσεις ἀκινητοποιημένες. Μοναχὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ προκαλεῖ ἐναντίον του τοὺς δαίμονας σὰν ἄγρια θηρία, καὶ ποὺ ἀναγκάζοντάς τους νὰ ἀπομακρύνωνται ἀπὸ κοντά του, τοὺς παροξύνει. Κλίμαξ 249-250

Ἀγ.Ἰωάν. Κλίμακ. Μοναχὸς σημαίνει, ἀδιάκοπη ἔκστασις τοῦ νοῦ καὶ ἀκατάπαυστη λύπη γιὰ τὴν παροῦσα ζωή. Μοναχὸς σημαίνει, ἄνθρωπος ποὺ ἔγινε ἕνα μὲ τὶς ἀρετές, ὅπως ἕνας ἄλλος ἔγινε ἕνα μὲ τὶς ἡδονές. Μοναχὸς σημαίνει, ἄσβεστο φῶς στὸν ὀφθα-λμὸ τῆς καρδίας. Μοναχὸς σημαίνει, ἄβυσσος ταπεινώσεως ποὺ ἐγκρέμισε καὶ ἔπνιξε μέσα της κάθε πονηρὸ πνεῦμα. Κλίμαξ 250

Αγ.Ισαάκ Συρ. Μοναχός εστιν ο έξωθεν τού κόσμου καθήμενος, καί αεί δεόμενος τού Θεού τυχείν τών μελλόντων αγαθών. Πλούτος μοναχού εστιν η παράκλησις η γενομένη εκ τού πένθους, καί η χαρά η εκ πίστεως, η εν τοίς ταμείοις τής διανοίας λάμπουσα. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-302

Ἀγ.Νείλου. Μοναχὸς κυρίως εἶναι μάτι τῆς ψυχῆς ποὺ δὲν κοιτάζει ψηλά, καὶ ἀκίνητη αἴσθηση τοῦ σώματος. Μοναχὸς εἶναι ἀδιάκοπη ἔκσταση καὶ λύπη τῆς ζωῆς. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-455

Ἀγ.Νείλου. Μοναχὸς εἶναι αὐτὸς ποὺ ἔχει διαπλαστεῖ μὲ τὶς ἀρετές, ὅπως κάποιος ἄλλος μὲ τὶς ἡδονές. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-455

Αγ.Γρηγ.Θεολ. Σοφώτεροι από τούς πολλούς είναι όσοι αποχωρίστηκαν από τόν κόσμο και αφιερώθηκαν στόν Θεόν. Φ-Αγ. Μάξιμου Ομολ.15Ε-161

Αγ.Μαξιμος Ομ. Μοναχός εστιν ο τών υλικών πραγμάτων τόν νούν αποχωρίσας, και δι' εγκρατείας και αγάπης και ψαλμωδίας καί προσευχής προσκαρτερών τώ Θεώ. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-302

Αγ.Εφραίμ Συρ Μοναχόν ουχ η κουρά και η περιβολή συνίστησιν, αλλ' ο ουράνιος πόθος καί η ένθεος πολιτεία . εν τούτοις γάρ ο βίος άριστος φαίνεται. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-302

Ἐν τῷ Γεροντικῷ.Ἠρώτησαν ἕνα Γέροντα τί εἶναι ἡ ζωὴ τοῦ μοναχοῦ; Καὶ ἐκεῖνος ἀπήντησε: στόμα ἀληθινόν, σῶμα ἅγιον, καρδία καθαρά. Εὐεργετινὸς Β-553

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Ὁ Ἀββᾶς Βησσαρίων εἰς τὰς τελευταίας στιγμὰς τοῦ βίου του, ὀλίγον πρὶν ἀποθάνῃ, ἔλεγεν, ὅτι ὁ Μοναχὸς ἔχει ὑποχρέωσιν νὰ εἶναι πολυόμματος, δηλαδὴ ὅλος ὀφθαλμούς, ὅπως τὰ Χερουβίμ καὶ τὰ Σεραφίμ. Εὐεργετινὸς Γ-101

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Ἀββᾶς Ἰωσήφ. Οἱ Μοναχοὶ πρέπει νὰ εἶναι διακριτικοὶ καὶ νὰ ἐξοικονομοῦν μὲ σύνεσιν τὰς διαφόρους καταστάσεις, ὥστε οὔτε νὰ σκανδαλίζουν, οὔτε νὰ διεγείρουν τοὺς ἐπαίνους καὶ τὰ ἐγκώμια τῶν ἀνθρώπων. Εὐεργετινὸς Γ-314

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Φῶς τῶν μοναχῶν εἶναι οἱ Ἄγγελοι καὶ φῶς ὅλων τῶν ἀνθρώπων ἡ ζωὴ τῶν μοναχῶν. Γι’ αὐτὸ ἂς προσπαθοῦν οἱ  μοναχοί, ὥστε σὲ ὅλα καὶ σὲ ὅλους νὰ δίδουν τὸ καλὸ παράδέιγμα «μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπὴν» (Β΄ Κορινθ. ς΄  3) εἴτε μὲ τὰ ἔργα τους εἴτε μὲ τὰ λόγια τους. Διότι «εἰ τὸ φῶς σκότος γένηται, τὸ σκότος», δηλαδὴ ὅσοι ζοῦν στὸν κόσμο, «πόσον ἆρα σκοτισθήσονται»; (πρβλ. Ματθ. ς΄ 23). Κλίμαξ 289

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Σὲ τρεῖς γενικὲς ἀσκητικὲς κατηγορίες περιλαμβάνεται ὅλη ἡ μοναχικὴ ζωή : Στὸν ἡρωϊκὸ ἐρημιτισμό, στὴν ἄσκησι μὲ ἄλλον ἕνα ἢ τὸ πολὺ δύο, καὶ στὴν ὑπομονητικὴ ζωὴ τοῦ Κοινοβίου. «Μὴ ἐκκλίνῃς – λέγει ὁ Ἐκκλησιαστὴς – εἰς τὰ δεξιὰ ἢ εἰς τὰ ἀριστερά· ἀλλ’ ὁδῷ βασιλικῇ πορεύθητι» (Παροιμ. δ΄ 27).  Διότι ὁ μεσαῖος τρόπος ἀπὸ τοὺς τρεῖς ποὺ ἀναφέραμε, φαίνεται νὰ ταιριάζη στοὺς περισσοτέρους. Ἐπειδή, ὅπως λέγει ἡ Γραφή, «ἀλλοίμονο στὸν ἕνα, διότι ἂν πέση» σὲ ἀκηδία, ἢ ὕπνο, ἢ ραθυμία ἢ ἀπόγνωσι, «δὲν ἔχει ἄνθρωπο νὰ τὸν σηκώση» (Ἐκκλ. δ΄ 10). Ὅπου ὅμως εὑρίσκονται «δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν» εἶπε ὁ Κύριος (Ματθ. 18,20). 48 Κλίμαξ 48

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Κάποτε ἠρώτησαν ἕνα Γέροντα : - Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ κατοικήσῃ ἕνας ἄνθρωπος τελείως μόνος του; Ὁ Γέρων ἀπήντησεν : - Ἐὰν ὁ ἀθλητὴς δὲν ἀγωνισθῇ μὲ πολλοὺς μαζί, δὲν ἠμπορεῖ νὰ μάθῃ τὴν τέχνην τῆς νίκης, διὰ νὰ δυνηθῇ πλέον μόνος του νὰ μονομαχήσῃ μὲ τὸν ἀντίπαλον. Κατ’ ἀναλογίαν καὶ ὁ Μοναχός, ἐὰν δὲν ἐκπαιδευθῇ πνευματικῶς μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους ἀδελφοὺς τοῦ κοινοβίου καὶ δὲν μάθῃ τὴν τέχνην τῶν λογισμῶν, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ κατοικήσῃ μόνος του καὶ νὰ ἀντισταθη πρὸς τὰς ἐπιθέσεις τῶν λογισμῶν. Εὐεργετινὸς Α-601

Ἀββᾶ Κασσιανοῦ. Ὅσοι ζοῦν μαζὶ μὲ ἄλλους ἀδελφούς, καὶ διότι δὲν ὑποφέρουν τὸν πόλεμον ἐκ τῶν παθῶν ἐπιδιώκουν τὴν ἐρημίαν καὶ τὴν ἀπομόνωσιν, ἐπειδή, τάχα, ἐκεῖ εἰς τὴν ἐρημίαν δὲν ὑπάρχει τίποτε ποὺ νὰ κινῇ τὰ πάθη καὶ νὰ τοὺς ἐρεθίζῃ καὶ πιστεύουν πὼς ἔτσι εὔκολα θὰ τὰ κατανικήσουν, ἂς γνωρίζουν ὅτι ἐμπαίζονται ὑπὸ τῶν δαιμόνων, ἢ κατέχονται ἀπὸ ἀθεράπευτον ὑπερηφάνειαν. Διότι μὲ τὸ νὰ μὴ θέλουν νὰ μεμφθοῦν τὸν ἑαυτόν των καὶ νὰ μὴ ἀποδίδουν εἰς τὴν ἰδικήν των ὀκνηρίαν τὰς αἰτίας τῶν παθῶν των, αἰτιῶνται τοὺς ἀδελφοὺς καὶ θέλουν νὰ φεύγουν ἀπὸ αὐτούς, δι’ αὐτὸ καὶ διατηροῦν ἀθεραπεύτους τὰς νόσους των. Εὐεργετινὸς Α-608

Εὐσεβίου. Πολλοὶ λοιπὸν ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς κάνοντας σφάλματα συνῆψαν γάμο, ἑρμηνεύοντας κακῶς τὰ λόγια τοῦ Ἀποστόλου· «ἐὰν δὲν μποροῦν νὰ μείνουν ἐγκρατεῖς, ἂς νυμφεύονται». Δὲν γνωρίζουν ὅμως ὅτι μετὰ ἀπὸ τὴ συμφωνία ποὺ ἔκαμαν μὲ τὸν Θεό, αὐτὸ δὲ λέγεται πιὰ γάμος ἀλλὰ πορνεία. Ἔργα Ἀγ.Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ ΕΠΕ 8,339

Ἀγ.Βρεσθένης Ματθαῖου. Ὁ δουλεύων ἐν τῷ κοίνοβίῳ χωρὶς μισθὸν καὶ ματαίως δὲν κοπιάζει, ἀλλ’ ἐν οὐρανοῖς λήψεται τὸν μισθόν του. Πλουτεῖτε τὸν ἀναφαίρετον πλοῦτον καὶ τιμιώτατον τῆς μακαρίας ταπεινοφροσύνης, καὶ τῆς ἀμερίμνου ἀκτημο-σύνης, εὐχαριστημένοι εἰς τὰς διατροφάς, ἐνδύματα καὶ σκεπάσματα, ὅπου ἔχετε, καθὼς παραγγέλλει ὁ Ἀπ. Παῦλος. Πνευματικὴ Διαθήκη Ἀρχιεπισκόπου Ματθαῖου.

Ἀγ.Βρεσθένης Ματθαῖου. Πρὸς τούτοις δέ, παρακαλῶ, φυλάττετε πάντοτε καὶ τὰ ἄλλα τῆς Μοναχικῆς τάξεως. Ἤτοι, τὸν σεβα-σμὸν ἀναμεταξύ σας, τὴν σιωπήν, τὴν ἀφοσίωσιν, τὴν ἀλληλοβοηθειαν, τὴν παράβλεψιν καὶ τὴν ἀνοχήν, καθὼς καὶ τὸν κανόνα τῆς προσευχῆς, ὡς ἐγὼ ὑμᾶς διέταξα, καὶ οὔτω δοξολογῆτε ἐπτὰ φορὲς τὴν ἥμεραν τὸν Κύριον. Ὄρθρον, λέγω, τρίτην, ἕκτην καὶ ἔνατην, ἑσπερινόν, ἀπόδειπνον καὶ μεσονυκτικόν, ὡς καὶ νὰ μὴ ἀπολείπετε τῆς Θείας Λειτουργίας. Πν.Διαθήκη Ἀρχ.Ματθαῖου.