ΠΕΡΙ ΔΑΚΡΥΩΝ

ΠΕΡΙ ΔΑΚΡΥΩΝ

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Πολλοί πολλές φορές δεν ωφελήθηκαν καθόλου από τις συμβουλές, συγκινήθηκαν όμως από τα δάκρυα και τη συμπάθεια. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-227

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Θέλεις να διορθώσεις τον αδελφό σου; Δάκρυσε, προσευχήσου στο Θεό για αυτόν αφού τον πάρεις ιδιαιτέρως, παρακίνησέ τον στο καλό συμβούλεψέ τον παρακάλεσέ τον. Π.ανθ. Αγ.Ι. Χρυσοστ. Β-227

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Τά δάκρυα έχουν διαβληθεί, γιατί γίνεται κακή χρήση αυτών. Γι' αυτό στο εξής άς ισχύει ο εξής νόμος . να γίνεται χρήση αυτών μόνον στις προσευχές και στις συμβουλές. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-232

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Τίποτε δεν ξεπλένει τόσο τά αμαρτήματα όσο τά δάκρυα. Κι αυτή την όψη την παρουσιάζουν ωραία, ακόμη και τη σωματική, γιατί ελκύουν τη συμπάθεια αυτού που μας βλέπει και κάνουν σεμνή την εμφανισή μας. Π.ανθ. Αγ.Ι. Χρυσοστ. Β-232

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Όπως γίνεται κατακάθαρος ο ουρανός έπειτα από σφοδρή καταιγίδα, έτσι και μετά από πολλά δάκρυα ακολουθεί ψυχική γαλήνη και ηρεμία και εξαφανίζεται το σκοτάδι της αμαρτίας. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-237

Ἀγ.Νείλου. Νὰ χρησιμοποιεῖς τὰ δάκρυα γιὰ νὰ ἐπιτύχεις κάθε σου αἴτημα. Γιατὶ ὁ Δεσπότης σου χαίρεται πολὺ ὅταν δέχεται προσευχὴ μὲ δάκρυα. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-299

Ἀγ.Νείλου. Πρῶτα νὰ προσεύχεσαι νὰ σοῦ δώσει δάκρυα, ὥστε μὲ τὸ πένθος νὰ μαλάξεις τὴν ἀγριότητα ποὺ ὑπάρχει στὴν ψυχή σου, καὶ ἀφοῦ ὁμολογήσεις τὴν ἁμαρτία σου μπροστὰ στὸν Κύριο, θὰ συγχωρηθεὶς ἀπὸ αὐτόν. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-299

Ἀγ.Νείλου. Ἂν χύνεις ποταμοὺς δακρύων κατὰ τὴν προσευχή σου, νὰ μὴ ἐπαίρεσαι καθόλου στὸν ἑαυτό σου, ὅτι εἶσαι ἀνώτερος ἀπὸ τοὺς πολλούς. Γιατὶ ἡ προσευχή σου δέχθηκε βοήθεια γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ ὁμολογήσεις πρόθυμα τὶς ἁμαρτίες σου καὶ νὰ ἐξευμενίσεις τὸν Δεσπότη μὲ τὰ δάκρυα. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-299

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ἡ δίψα καὶ ἡ ἀγρυπνία πιέζουν τὴν καρδιά. Καὶ ὅταν πιεσθῆ ἡ καρδιά, ἐκπηδοῦν τὰ δάκρυα. Κλίμαξ136

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Μερικοί, ἐνῶ δακρύζουν, δὲν δείχνουν καμμία προσπάθεια, ὥστε νὰ καλλιεργήσουν, κατὰ τὴν εὐλογημένη ἐκείνη ὥρα, τὴν σκέψι ἡ ὁποία προκάλεσε τὸ δάκρυ, ἀλλὰ ἄκαιρα καὶ ἄστοχα τὴν ἀντιπαρέρχονται. Καὶ δὲν συλλογίζονται ὅτι δάκρυ χωρὶς αἰτία καὶ χωρὶς ἔννοια δὲν ἔχει θέσι στὰ λογικὰ πλάσματα, ἀλλὰ μόνο στὰ ἄλογα. Τὸ δάκρυ γεννᾶται ἀπὸ ὡρισμένες σκέψεις. Καὶ οἱ σκέψεις ἔχουν ὡς πατέρα τὸν λογικὸ νοῦ. Κλίμαξ143

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ὅπως σὲ ὅλα τὰ ἄλλα, ἔτσι καὶ στὴν περίπτωση τῶν δακρύων ὁ καλὸς καὶ δίκαιος Κριτής μας λαμβάνει ὑπ’ ὄψι Του καὶ τὴν φυσικὴ προδιάθεσι καὶ δύναμι τοῦ καθενός. Εἶδα μικρὲς σταγόνες νὰ χύνωνται μὲ πόνο σὰν αἷμα. Καὶ εἶδα βρύσες δακρύων ποὺ ἔτρεχαν χωρὶς δυσκολία. Ἐγὼ τουλάχιστον ἐβαθμολόγησα τοὺς ἀγωνιστὰς ἀνάλογα μὲ τὸν πόνο καὶ ὄχι μὲ τὸ ποσὸν τῶν δακρύων. Καὶ ὁ Θεὸς νομίζω παρόμοια θὰ τοὺς ἔκρινε. Κλίμαξ144

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ὁ περὶ τῶν δακρύων λόγος ἀπὸ πολλοὺς Πατέρες χαρακτηρίζεται ἀσαφὴς κάπως, σκοτεινὸς καὶ δυσερμήνευτος, καὶ μάλιστα ὅταν πρόκειται γιὰ δάκρυα τῶν ἀρχαρίων. Πολλὲς καὶ διάφορες, λέγουν, εἶναι οἱ αἰτίες ποὺ τὰ γεννοῦν. προέρχονται δηλαδή, ἀπὸ τὴν ἰδιοσυγκρασία, ἀπὸ ἀπὸ τὴν χάρι τοῦ Θεοῦ, ἀπὸ θλῖψι δαιμονική, ἀπὸ θλῖψι θεάρεστη, ἀπὸ κενοδοξία, ἀπὸ πορνεία, ἀπὸ ἀγάπη, ἀπὸ μνήμη θανάτου καὶ ἀπὸ πολλὰ ἄλλα. Κλίμαξ146

Ἀγ.Βαρσανούφιου. Δὲν γίνεται τὸ πένθος ἀπὸ τὰ δάκρυα, ἀλλὰ τὰ δάκρυα ἀπὸ τὸ πένθος. Ἐκεῖνος ποὺ κινεῖται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους, ἐὰν κόβει τὸ θέλημά του καὶ δὲν προσέχει τὰ ξένα πταίσματα, αὐτὸς ἀποκτᾶ τὸ πένθος.  Διότι ἀπὸ αὐτὸ συμμαζεύονται οἱ λογισμοί του καὶ ὅταν συμμαζεύονται αὐτοί, γεννοῦν τὴν κατὰ Θεὸ λύπη καὶ ἡ λύπη τὰ δάκρυα. Φ-Ἀγ.Βαρσανούφιου & Ἰωάννου ΕΠΕ 10Β-121

Αγ.Ισαάκ Σύρου Τα δάκρυα πού παρουσιάζονται κατά την προσευχή είναι σημείο του ελέους του Θεού, το οποίο αξιώθηκε η ψυχή με την μετάνοιά της, και σημείο του ότι η μετάνοια έγινε δεκτή και άρχισε να εισέρχεται με τά δάκρυα το πεδίο της καθαρότητος. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου 8β-97

Αγ.Ισαάκ Σύρου. Διότι τά δάκρυα προέρχονται από την καθαρή και αμετεώριστη μελέτη, από τους συνεχείς πολλούς λογισμούς πού δεν παρεκλίνουν, και από την μνήμη κάποιου λεπτού πράγματος στην διάνοια πού λυπεί την καρδιά με την αναμνησή του. Από αυτά λοιπόν πληθύνονται και αυξάνονται τά δάκρυα. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου 8β-97

Αγ.Ισαάκ Σύρου. Ὅπως κάποιος ἄνθρωπος, ποὺ προσφέρει πολύτιμο δῶρο στὸν βασιλέα, ἀποκτᾶ χαρούμενο πρόσωπο, ἔτσι κι’ ἐκείνου ποὺ χύνει δάκρυα στὴν προσευχή του ὁ Θεός, ὁ μεγάλος βασιλεὺς τῶν αἰώνων, συγχωρεῖ ὅλα τὰ εἴδη τῶν παραπτωμάτων καὶ τοῦ ἐπιτρέπει ν’ ἀποκτήση πλησίον του χαριτωμένη ὄψι. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου-8Γ,93

Αγ.Ισαάκ Σύρου. Ὑπάρχουν δάκρυα ποὺ καίουν καὶ δάκρυα ποὺ δροσίζουν· τὰ πρῶτα ἔχουν αιτίαν τὸν φόβον, τὰ δὲ δεύτερα τὴν ἀγάπην. Τὰ πρῶτα λοιπόν, αὐτὰ δηλαδὴ ποὺ τρέχουν λόγῳ τῶν ἁμαρτιῶν, ξηραίνουν τὸ σῶμα καὶ καίουν καὶ προκαλοῦν εἰς τὴν ψυχὴν πόνον. Διότι πολλὰς φοράς, ὅταν ἐξέρχωνται αὐτὰ τὰ δάκρυα, δὲν δύναται ὁ ἄνθρωπος νὰ συγκρατήσῃ τὸν ἑαυτόν του· ἐνῷ τὰ δεύτερα, ποὺ ἔρχονται σὲ κάποιον, ἀφοῦ χύσῃ ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ προηγούμενα καὶ ἀποπλύνῃ μὲ αὐτὰ τὰς ἁμαρτίας του, μαζὶ μὲ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, κατεβαίνουν ἀβίαστα καὶ μὲ πνευματικὴν ἡδονήν. Εὐεργετινὸς Β-407

Αγ.Ισαάκ Σύρου.Ὅταν ἡ ψυχὴ γευθῇ πλέον τὴν θείαν Χάριν, τότε χύνει δάκρυα χωρὶς νὰ δοκιμάζῃ πόνον ὁ ἄνθρωπος καὶ αὐτὰ τὰ δάκρυα δυναμώνουν, ὠφελοῦν καὶ περιθάλπουν τὸ σῶμα, ἀλλοιώνουν καὶ τὸ πρόσωπον τοῦ ἀνθρώπου, σύμφωνα μὲ τὸ ρητόν· «ὅταν χαίρεται ἡ καρδία λάμπει τὸ πρόσωπον, ἐνῷ ὅταν εἶναι λυπημένη σκυθρωπάζει» (Παροιμ. ιε΄, 13-14). Ἂν λοιπὸν ἐπιθυμοῦμεν νὰ ἀπολαύσωμεν τὰ δεύτερα, ἂς φροντίσωμεν, ὅσον ἠμποροῦμεν, διὰ τὰ πρῶτα δάκρυα (τῆς μετανοίας), ὁπόταν, μὲ τὴν Χάριν τοῦ Θεοῦ, θὰ λάβωμεν σύντομα καὶ ἐκεῖνα. Εὐεργετινὸς Β-407

Νικηφόρου Θεοτόκη. Τὸ μύρον τῆς Μαρίας ἐτιμήθη τριακοσίων δηναρίων· ἡ τιμὴ τοῦ μύρου τῶν δακρύων σου εἶναι ἀτίμητος, ἐπειδὴ τῆς μετανοίας τὸ δάκρυον εἶναι ἰσοδύναμον μὲ τὸ ἅγιον βάπτισμα. «Καὶ δάκρυον στάξαν», λέγει ὁ ἐν ἁγίοις Γρηγόριος ὁ Νύσσης, «ἰσοδυναμεῖ τῷ λουτρῷ» (Νύσσης περὶ  μεταν.). Κυριακοδρόμιον Α-398

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Τὸν ἠρωτήσαμεν λοιπὸν (τὸν Ἀββᾷ Θεόδωρο) διὰ τὰ δάκρυα, διατὶ ἄλλοτε ἔρχονται μόνα των καὶ ἄλλοτε δὲν ἠμπορεῖ κανεὶς νὰ τὰ προκαλέσῃ οὔτε μὲ πόνον; Καὶ ἀπήντησεν ὁ Γέρων·  Τὰ δάκρυα ὁμοιάζουν μὲ τὴν βροχήν, ὁ δὲ ἄνθρωπος εἶναι ὅπως ὁ γεωργός· ὅταν λοιπὸν ἔρχωνται, ὀφείλει αὐτὸς ποὺ καλλιεργεῖ τὴν γῆν τῆς καρδίας του νὰ ἀγωνισθῇ, διὰ νὰ μὴ χαθῇ τίποτε ἀπὸ τὴν βροχήν, ἀλλὰ νὰ συγκεντρωθῇ ὅλη εἰς τὸν μικρόν του κῆπον καὶ νὰ τὸν ποτίσῃ. Σᾶς λέγω, παιδιά μου, ὅτι εἰς πολλὰς περιπτώσεις μία ἡμέρα βροχῆς εἶναι ἀρκετὴ δι’ ὅλον τὸ ἔτος καὶ σώζει ὅλους τοὺς καρπούς· δι’ αὐτὸ πρέπει νὰ προσέχωμεν καὶ ὅταν καταλάβωμεν ὅτι ἦλθεν, ἂς ἀγωνισθῶμεν νὰ φυλάξωμεν τοὺς ἑαυτούς μας καὶ ἂς ἀφοσιωθῶμεν εἰς ἔντονον δέησιν πρὸς τὸν Θεόν, διότι δὲν γνωρίζομεν ἂν θὰ εὕρωμεν ἄλλην ἡμέραν ἐκείνην τὴν βροχήν. Εὐεργετινὸς. Β-420

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Τὸν ἠρωτήσαμεν πάλιν· (τὸν Ἀβ. Θεόδωρο) καὶ πῶς διατηρεῖ κανεὶς τὴν κατάνυξιν, ὅταν ἔρχεται; Ὁ Γέρων μᾶς ἀπήντησεν· ἐκείνην τὴν ἡμέραν ἢ ἐν ὅσῳ διαρκεῖ τὸ πένθος τῆς ψυχῆς πρέπει νὰ προσέχῃ κανεὶς νὰ μὴ ἐπισκεφθῇ ἄνθρωπον. Νὰ προφυλάξῃ ἀκόμη τὸν ἑαυτόν του ἀπὸ τὴν γαστριμαργίαν καὶ τὴν ὑψηλοφροσύνην, διὰ νὰ μὴ φαντασθῇ καθόλου ὅτι κλαίει, καὶ νὰ μὴ κατακρίνῃ κανένα, νὰ ἐπιμένῃ δὲ εἰς τὴν εὐχὴν καὶ τὴν ἀνάγνωσιν. Ὡς τόσον ἅμα ἔλθῃ εἰς τὴν ψυχήν μας τὸ (κατὰ Θεὸν) πένθος, ἐκεῖνο θὰ μᾶς διδάξῃ ποῖα εἶναι αὐτὰ ποὺ συμφέρουν καὶ τὸ διατηροῦν καὶ ποῖα τὸ παρεμποδίζουν. Εὐεργετ. Β-420

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. (Ἀββᾷ Θεοδώρου) Γνωρίζω ἕνα ἀδελφόν, ὁ ὁποῖος ἐκάθητο εἰς τὸ κελλίον του, ἔπλεκε τὸ ζεμπίλι καὶ ἔξαφνα ἐγεννᾶτο εἰς τὴν ψυχήν του τὸ πένθος. Τότε ἐκεῖνος, μόλις τοῦ ἤρχοντο τὰ δάκρυα, ἐσηκώνετο νὰ προσευχηθῇ καὶ ἀμέσως ἐσταματοῦσαν. Πάλιν λοιπὸν ἤρχιζε νὰ πλέκῃ, συνεκέντρωνε τὸν νοῦν του καὶ πάλιν τοῦ ἤρχοντο δάκρυα. Τὸ ἴδιον τοῦ συνέβαινε καὶ εἰς τὴν ἀνάγνωσιν· καθὼς ἐδιάβαζε, κατελαμβάνετο ἀπὸ κατάνυξιν, ἀλλὰ μόλις ἐσηκώνετο διὰ προσευχήν, ἔπαυαν τὰ δάκρυα. Μόλις ὅμως ἔκυπτεν εἰς τὴν αἰτίαν αὐτῆς τῆς διαφορᾶς καὶ εἶπεν ἀπὸ μέσα του, ὅτι καλὰ εἶπαν οἱ Πατέρες, ὅτι τὸ ἴδιον τὸ πένθος εἶναι διδάσκαλος· αὐτὸ δηλαδὴ διδάσκει τὸν ἄνθρωπον ὅσα τὸν συμφέρουν. Εὐεργετινὸς. Β-420-421

Ἀγ.Ἀναστασίου Σιναΐτου. Ἐρώτησις : Τί νὰ κάνουμε, ὅταν πολλὲς φορές, βρισκόμενοι μέσα στὴν Ἐκκλησία, θέλουμε νὰ κλάψουμε γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας ποὺ δὲν μποροῦμε; Ἀπόκρισις : Τὸ κλάψιμο ποὺ γίνεται γιὰ τὸ Θεὸ εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ, ποὺ δίνεται στὸν ἄνθρωπο μὲ τὸ ἅγιο Πνεῦμα ὡς δεύτερο βάπτισμα, καὶ τολμῶ νὰ πῶ, ὅτι εἶναι πιὸ ἀναγκαῖο ἀπὸ τὸ βάπτισμα τῆς κολυμβήθρας. Γιατὶ τὸ πρῶτο βάπτισμα σχεδὸν ὅλοι, καθὼς μεγαλώνουμε τὸ μολύνουμε, καὶ μὲ τὸ δάκρυ καθαριζόμαστε πάλι, ὅπως μὲ τὸ νερὸ καὶ τὸ Πνεῦμα. Γι’ αὐτὸ καὶ ἀπὸ αὐτὸ ἀποδεικνύουμε στοὺς Ἰουδαίους καὶ στοὺς Ἄραβες, ὅτι δὲν ἔχουν ἅγιο Πνεῦμα. Γιατὶ κανένας ἀπὸ αὐτοὺς τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς δὲν χύνει ποτὲ δάκρυ γιὰ τὶς ἁμαρτίες του. Φ-Ἀγ.Ἀναστασίου Σιν. ΕΠΕ 13Γ-153

Ἀγ.Ἀναστασίου Σιναΐτου. Ὑπάρχουν ὅμως καὶ σὲ μᾶς μερικὲς καρδιὲς ποὺ ἀπὸ τὴ φύση τους εἶναι πιὸ σκληρὲς καὶ ξηρές, ἰδιαίτερα αὐτῶν ποὺ εἶναι θυμώδεις, σκληροὶ καὶ ὀργίλοι. Ὑπάρχουν ὅμως καὶ μερικὲς καρδιὲς ἀπὸ τὴ φύση τους πιὸ ἁπαλὲς καὶ εὐκολοσυγκίνητες. Αὐτὸς λοιπὸν ποὺ ἀπὸ τὴ φύση εἶναι σκληρόκαρδος καὶ ἀσυγκίνητος, καὶ δὲν μπορεῖ οὔτε μπροστὰ στοὺς νεκρούς, οὔτε γιὰ τὰ δικά του παιδιά, οὔτε γιὰ καμμιὰ ἄλλη συμφορὰ νὰ δακρύσει, ἢ νὰ σκυθρωπιάσει μπροστὰ στὸν Θεό, νὰ χτυπήσει τὸ στῆθος, νὰ σταματήσει τὸ γέλιο, νὰ χαμηλώσει ταπεινὰ τὰ μάτια του, μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ τοῦ χαρίζει ὁ Θεὸς καὶ τὸ δάκρυ. Φ-Ἀγ.Ἀναστασίου. Σιν. ΕΠΕ 13Γ-153