ΠΕΡΙ ΔΑΙΜΟΝΩΝ

ΠΕΡΙ ΔΑΙΜΟΝΩΝ

Ἀγ.Νικόδημος. Λέγει γὰρ ὁ Ἱερὸς Αὐγουστῖνος, ὅτι οἱ δαίμονες, καθὼς ἔπεσαν, ἀπεγνώσθησαν πλέον, καὶ ἀπηλπίσθησαν· καὶ ὁ θεῖος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς ὁρίζει, ὅτι ἐκεῖνο ὅπου εἶναι εἰς τοὺς ἀνθρώπους ὁ θάνατος, τοῦτο εἶναι εἰς τοὺς ἀγγέλους ἡ πτῶσις· «μετὰ γὰρ τὴν ἔκπτωσιν οὐκ ἔστιν αὐτοῖς μετάνοια, ὥσπερ οὐδὲ τοῖς ἀνθρώποις μετὰ τὸν θάνατον». (βιβλ. β΄ κεφ. ιθ΄.)· τοῦτο τὸ ἴδιον λέγει καὶ ὁ μέγας Βασίλειος μάλιστα δὲ τόπος μετανοίας οὐκ ἐδόθη τοῖς δαίμοσιν, ἀφ’ οὗ ἔκαμαν τὸν ἄνθρωπον καὶ παρέβη τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ (Ἑρμηνείᾳ εἰς τὸν Ἡσαΐαν). Πνευμ.Γυμνάσματα σελ. 35

Ἀπόκρισις :  Οἱ δαίμονες ὁποῦ δι’ ἔπαρσιν ἐξέπεσον, ὡσὰν ὁποῦ εἶναι φύσεως ἀΰλου καὶ ἀσωμάτου, δὲν ἐπιδέχονται διόρθωσιν, μὲ τὸ νὰ ἦναι ἀνεπίδεκτοι μετανοίας διὰ τὸ ἀμετάθετον καὶ πεπηγὸς τῆς κακίας των, ὥστε ὁποῦ, ἄν ἦτο δυνατὸν νὰ μετανοήσουν, παρευθὺς ὁ Θεὸς πάλιν τοὺς ὑπεδέχεται ὡς φύσει εὔσπλαγχος καὶ ἀμνησίκακος· εἰς μόνον δὲ τὸν Ἄνθρωπον ἐδόθη μετάνοια διὰ τὴν ἀσθένειαν τῆς σαρκός, καὶ διὰ τὸν πόλεμον τῶν δαιμόνων· ὅταν ὅμως διαλυθῇ ἀπὸ τὴν σάρκα, καὶ ἀποθάνῃ ἀμετανόη-τος, εἶναι ὁμοίως καὶ οὗτος ἀνεπίδεκτος μετανοίας, ὡς ἄϋλος, ἀσώματός τε καὶ ἄσαρκος· διὰ τοῦτο καὶ ἐν τῷ ᾅδῃ οὐκ ἔστι μετά-νοια τοῖς ἐκεῖσε ἀπελθοῦσιν ἀμετανοήτως, ὡς γέγραπται· «ἐν δὲ τῷ ᾅδῃ τὶς ἐξομολογήσεταί σοι;» ἀντὶ τοῦ, οὐδείς.   Ἀπ.Σαγήνη 245

Ἀπόκρισις : Ἐπιθυμοῦσιν οἱ δαίμονες τὴν τιμωρίαν τοῦ Ἀνθρώπου, ἐξ ἑνὸς μὲν ὡς μισάνθρωποι καθὼς ἀνωτέρω εἴπομεν· ἄλλο δέ, διὰ τὸν φθόνον των, μὴ ὑποφέροντες νὰ βλέπωσι τὸν χοϊκὸν ὑπεράνω τῶν Οὐρανῶν, ὅθεν αὐτοὶ ἔπεσον διὰ τὴν ἔπαρσίν των· ἐξ ἄλλου δέ, καὶ ὡς ἐχθροὶ τοῦ Θεοῦ προσπαθοῦν νὰ κάμουν δῆθεν ἐκδίκησιν εἰς τὴν Θείαν μεγαλειότητα, καὶ μὴ δυνάμενοι ἀμέσως νὰ ἀντιπολεμήσουν μὲ αὐτὴν ὡς ἀδύνατοι, πολεμοῦν τὴν εἰκόνα της, τὸν Ἄνθρωπον, ὡσὰν ὁποῦ εἰς τὸν Ἄνθρωπον αὐτὸν ἔχει ὁ Θεὸς περισσοτέραν ἀγάπην καὶ κλίσιν, παρὰ εἰς ὅλα τῶν Ἀγγέλων τὰ τάγματα·  ὅθεν ἀγωνίζονται δηλαδὴ μὲ τοιοῦτον τρόπον νὰ λυπήσουν τὸν Πλάστην Θεόν, μὲ τὸν ἀφανισμὸν καὶ ἀπώλειαν, τοῦ πλέον εὐγενικοῦ καὶ πολυτίμου αὐτοῦ κτίσματος, τοῦ Ἀνθρώπου δηλαδή, καθὼς συμβαίνει καὶ εἰς ἡμᾶς, ὁποῦ ὅταν ἔχωμεν ἕνα θανάσιμον ἐχθρὸν, καὶ μὴ δυνάμενοι ἀμέσως νὰ τὸν βλάψωμεν διὰ τὴν ἀδυναμίαν ἡμῶν προσπαθοῦμεν νὰ τὸν βλάψωμεν τοὐλάχιστον, εἰς τὸ πλέον ἀγαπητὸν καὶ πολυέραστον πρᾶγμά του. Ἀποστολικὴ Σαγήνη. 245

Ἐρώτησις : Καὶ διὰ τὶ νὰ ἔχουν μεγάλην λύσσαν οἱ πονηροὶ δαίμονες ἐναντίον εἰς τὴν ἐνάρετον, καὶ ἁγίαν ψυχήν; Ἀπόκρισις : Ἕν μέν, ὁποῦ μὲ τὸ παράδειγμα τῆς καλῆς, καὶ ἐναρέτου διαγωγῆς της, καὶ μὲ τὰς συνεχεῖς, καὶ παντοτινὰς διδασκαλίας της ἁρπάζει ἀπὸ τὰς χεῖράς των καὶ πολλὰς ἄλλας ψυχάς, καὶ δὲν τοὺς ἀφίνει καὶ εἰς τὸ ἑξῆς νὰ κατορθώσουν τὴν πονηρίαν των· ὅθεν πάσχουν μεγάλως νὰ τὴν κρημνίσουν, διὰ νὰ ἠμποροῦν πλέον ἐν εὐκολίᾳ νὰ ἁρπάζουν, ὅποιον θέλουν, καὶ νὰ τὸν ξεπροβοδίζουν εἰς τὴν αἰώνιον κόλασιν· ἄλλο δέ,  καὶ ὡς φθονεροὶ καὶ παγκάκιστοι δὲν εἰμποροῦν τελείως νὰ ὑποφέρουν νὰ πηγαίνῃ αὐτὴ μὲν εἰς τὴν ἄρρητον δόξαν τῆς Οὐρανίου μακαριότητος, ἐκεῖνοι δὲ νὰ ἦναι καταδικασμένοι εἰς τὸ πῦρ ἐκεῖνο τὸ ἄσβεστον. Ἀπ.Σαγήνη 241

Ἀγ.Νεκταρίου. Ἐρώτησις : Τὰ πονηρὰ πνεύματα δύνανται πλέον νὰ ἐπιστραφῶσιν εἰς Θεόν; Ἀπόκρισις : - Οὐχί·  πρῶτον διότι ἡ βούλησις αὐτῶν συνεταυτίσθη τῷ κακῷ, διὸ καὶ βούλονται ἀείποτε τὸ κακόν· δεύτερον, διότι ἐγένοντο καὶ διατελοῦσιν ἐχθροὶ τοῦ Θεοῦ· καὶ τρίτον, διότι ἀπέστησαν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ· ὁ δὲ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ χωρισμὸς ἐστι θάνατος αἰώνιος. Ὅ,τι δέ ἐστιν ὁ θάνατος τῷ ἁμαρτωλῷ, ταὐτόν ἐστι καὶ ἡ πτῶσις ἐκ τῆς ἑαυτῶν ἀρχῆς τοῖς πονηροῖς ἀγγέλοις. Ὁρθόδοξος Ἱερὰ Κατήχησις 54

Ἀγ.Νικοδήμου. Ὄχι μόνον ὁ διάβολος δὲν ἠμπορεῖ νὰ κάνει κανένα κακὸν εἰς ἐσᾶς, Χριστιανοί, χωρὶς τὴν ἄδειαν τοῦ Θεοῦ· ἀλλ’ οὐδὲ αὐτοὶ οἱ ἴδιοι οἱ δαίμονες ὑπηρετοῦσιν είς τὸν ἀρχηγὸν τους διάβολον χωρὶς τὴν ἄδειαν καὶ συγχώρησιν του Θεοῦ· καὶ τοῦτο μαρτυρεῖ ὁ Θεοφόρος Μάξιμος λέγων «Ἄνευ τῆς θείας συγχωρήσεως, ουδὲ αὐτοὶ οἱ δαίμονες κατ’ οὐδὲν ὐπουργεῖν δύνανται τῷ διαβόλῳ» Χρηστοήθεια τῶν Χριστιανῶν σελ. 221

Ἀγ.Νικοδήμου. Διὰ τοῦ λόγου τούτου τοῦ θείου Μαξίμου λύεται ἡ ἀπορία τοῦ εὐαγγελικοῦ ἐκείνου λόγου, ὅπου εἶπεν ὁ Κύριος· εἰ ὁ σατανᾶς σατανᾶν ἐκβάλλει, ἀφ’ ἑαυτοῦ ἐμερίσθη, πῶς οὖν σταθήσεται ἡ Βασιλεία αὐτοῦ; ὁ σατανᾶς λοιπὸν σατανᾶν οὐκ ἐκβάλλει, οὐδὲ ὅλως ὑπουργεῖ ὁ σατανᾶς τῷ σατανᾷ ἀφ’ ἑαυτοῦ· κατὰ συγχώρησιν ὅμως Θεοῦ καὶ ἐκβάλλει τοῦτον καὶ ὑπουργεῖ αὐτῷ·  Πρόσθες καὶ τοῦτο· ὅτι ὁ σατανᾶς εἰς τὸν σατανᾶν δὲν ὑπακούει διὰ κανένα καλόν. Διὰ κακοποίησιν ὅμως τινός, πάντες οἱ δαίμονες ὑπακούουσι καὶ ὑπουργοῦσι, συμφωνοῦσιν γὰρ εἰς τὸ κακὸν καὶ εἰς τὸ νὰ κακοποιήσουν· ἐκβάλλει οὖν ὁ σατανᾶς τὸν σατανᾶν κατὰ συγχώρησιν Θεοῦ πρῶτον, καὶ δεύτερον διὰ νὰ κάμῃ κακὸν μεγαλύτερον. Χρηστοήθεια τῶν Χριστιανῶν 221

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Ο Θεός συνηθίζει ανέκαθεν και εξ' αρχής, εκείνα πού θα συμβεί να σχεδιάσει ο διάβολος εναντίον μας, αυτά να τα στρέφει εναντίον του κεφαλιού του και να τά χρησιμοποιεί για την σωτηρία μας… Έδιωξε εκείνος τον άνθρωπο από τον παράδεισο και ο Θεός άνοιξε σ' αυτόν τον ουρανόν. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-336

Ἀγ.Ἀναστασίου Σιναΐτου. Ἐρώτησις : Ἄραγε κάθε ἁμαρτίας καὶ πορνείας αἴτιος εἶναι ὁ διάβολος, καὶ πρέπει αὐτὸν νὰ κατηγοροῦμε; Ἀπόκρισις : Ὁ διάβολος βέβαια δὲν ἀναγκάζει κανέναν, ἀλλὰ μόνον ὑποβάλλει κρυφὰ τὴν ἰδέα. Τὸν ἄνθρωπο ὅμως τὸν ὠθεῖ ἡ κακὴ συνήθεια, ἡ ὁποία εἶναι πιὸ πονηρὴ καὶ δυνατὴ καὶ ἀπὸ τὸν διάβολο. Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ κατηγοροῦμε τὸν ἑαυτό μας. Φ-Ἀγ.Ἀναστασ. Σιν. ΕΠΕ 13Γ-143

Ευαγρίου Οι πονηροί δαίμονες καλούν τους πιο πονηρούς από αυτούς να τους βοηθήσουν και παρόλο που στις διαθέσεις είναι αντίθετοι μεταξύ τους, συμφωνούν μόνο στην απώλεια της ψυχής.  Φ-Ευαγρίου-τ11Α,49

Ἀγ.Νείλου. Ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς δαίμονες πρῶτοι στὸν πόλεμο κατὰ τῆς πρακτικῆς ζωῆς ἔρχονται αὐτοὶ ποὺ ἔχουν τὴν εὐθύνη γιὰ τὶς ἡδονὲς τῆς λαιμαργίας, δηλ. τὶς ὀρέξεις, ἐκεῖνοι ποὺ μᾶς ὑπαγορεύουν τὴ φιλαργυρία, καὶ ἐκεῖνοι ποὺ μᾶς ἑλκύουν πρὸς τὴν δόξα τῶν ἀνθρώπων. Ὅλοι οἱ ἄλλοι, βαδίζοντας πίσω ἀπὸ αὐτούς, τοὺς διαδέχονται, ὅταν εἴμαστε ἤδη πληγωμένοι. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-335.

Ἀγ.Νείλου. Κάθε κακὴ πράξη ὁπλίζει τὸν διάβολο, καὶ ὅταν ἐξοπλιστεῖ φοβερά, χρησιμοποιεῖ τὸν ὁπλισμό του ἐναντίον αὐτῶν ποὺ τὸν ὅπλισαν. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-399.

Αββά  Κασιανού Πρέπει δε να γνωρίζουμε και τούτο· όλοι οι δαίμονες δεν έχουν την ίδιαν αγριότητα ή την ίδιαν δύναμιν, αλλά διαφέρει, μεταξύ των, μαζί με την ενέργεια και η δύναμις, με την οποίαν πολεμούν και η ιδιότης της επιθυμίας την οποίαν εμπνέουν. Όταν δηλαδή οι αθληταί του Χριστού αρχίζουν τον αγώνα της αρετής, και ενώ είναι ακόμη ασθενείς, πολεμούν εναντίον ασθενεστέρων πονηρών πνευμάτων· όταν δε αυτά τα ασθενέστερα πνεύματα νικηθούν, τα διαδέχονται πάντοτε μεγαλύτεροι κατά την επιθετικότητα αντίπαλοι. Διότι εάν η δύσκολος πάλη δεν διεξήγετο αναλόγως προς την ανθρώπινη δύναμιν, τότε κανείς εκ των αγωνιζωμένων δεν θα μπορούσε να υπομείνη την φοβεράν αγριότητα τόσων φοβερών και αναρίθμητων εχθρών. Εὐεργετινός-Α,439

Αββά  Κασιανού Ο Αββάς Σερίνος είπεν ότι δεν διεγείρουν όλοι μαζί οι δαίμονες συγχρόνως όλα τα πάθη είς τους ανθρώπους, αλλά το κάθε πάθος έχει το ειδικόν και ωρισμένον πονηρόν πνεύμα που εμπνέει το αντίστιχο πάθος είς τους ανθρώπους. Άλλα δηλαδή πονηρά πνεύματα ευχαριστούνται με τας ακαθαρσίας και τους ρύπους και τας δυσωδίας των ηδονών, άλλα, πάλιν, με τας βλασφημίας, άλλα χαίρονται με την οργήν και την μανίαν, άλλα με την λύπην, άλλα με την κενοδοξίαν, άλλα με την υπερηφάνειαν. Και κάθε ένα από αυτά τα πονηρά πνεύματα προτιμά να υποβάλλη συνεχώς το πάθος εκείνο, που βλέπει ότι η ψυχή το δέχεται ευχαρίστως. Εὐεργετινός-Α,439

Ἀββᾷ  Μακαρίου. Κάποτε ἐπερνοῦσεν ὁ Ἀββᾶς Μακάριος μαζὶ μὲ τοὺς ἀδελφοὺς ἀπὸ τὰ μέρη τῆς Αἰγύπτου. Ἕνα παιδὶ ἔλεγε πρὸς τὴν μητέρα του. - Μητέρα, ἕνας πλούσιος μὲ ἀγαπᾷ, ἀλλ’ ἐγὼ τὸν μισῶ·  ἀπ’ ἐναντίας ἕνα πτωχόν, ποὺ μὲ μισεῖ, τὸν ἀγαπῶ. Τὴν φράσιν αὐτὴν τὴν ἤκουσεν ὁ Γέρων καὶ ἐθαύμασε. Μόλις ἀντελήφθησαν τὸν θαυμασμὸν αὐτὸν οἱ συνοδοιπόροι του τὸν ἠρώτησαν : - Μὰ ποῖον νόημα ἀνεκάλυψες εἰς τὴν φράσιν αὐτὴν τοῦ παιδιοῦ, Πάτερ, καὶ ἐθαύμασες; Τότε ὁ σοφὸς καὶ Ἅγιος Γέρων ἀπήντησε πρὸς αὐτούς. - Ἰδοὺ τί μοῦ ὑπενθύμισεν ἡ φράσις αὐτή. Πράγματι ὁ Κύριος μας εἶναι πλούσιος καὶ μᾶς ἀγαπᾷ· καὶ ὅμως ἡμεῖς δὲν θέλομεν νὰ τὸν ἀκούσωμεν καὶ νὰ ἐκτελέσωμεν τὸ θέλημά του. Ἀπ’ ἐναντίας ὁ ἐχθρὸς ἡμῶν διάβολος εἶναι πτωχὸς καὶ μᾶς μισεῖ· καὶ ὅμως ἡμεῖς ἀγαπῶμεν αὐτὸν καὶ τὴν ἀκαθαρσίαν του. Εὐεργετινός Γ-77,78