ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ

ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ

Αγ.Γρηγ.θεολ. Οι πολύ άδικοι γίνονται σκληρότεροι στήν απείθεια όταν τούς κρίνουν με επιείκεια οι δικαστές. Αγ.Γρηγ.θεολ.

Αγ.Γρηγ.θεολ. Πρέπει να γνωρίζει ο κριτής, ότι υπηρετεί τήν κρίση του Θεού, και δέν είναι κύριος, γιά να μπορεί να πάρει το κρίμα, ώστε και να χαρίσει στούς κατηγορούμενους τίς ποινές. Αγ.Γρηγ.θεολ.

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ἐὰν ὁ ἀντίδικός σου σὲ σύρῃ εἰς τὸ κριτήριον, νὰ ἀγαπηθῇς, λέγει, μετ’ αὐτοῦ εὐθὺς ἀμέσως εἰς τὴν ὁδὸν τὴν φέρουσαν εἰς τὸ κριτήριον, διὰ νὰ μὴ σὲ παραδώσῃ εἰς τὸν κριτήν, ὁ δὲ κριτὴς προστάξῃ τὸν δοῦλον αὑτοῦ νὰ σὲ κλείσῃ εἰς τὴν φυλακήν, μείνῃς δὲ ἐκεῖ, ἕως ὅτου ἀποδώσῃς τὰ ὑπὸ τοῦ ἀντιδίκου σου ζητούμενα. Κυριακοδρόμιον τομ. Α. 419

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ἀκούεις πῶς καὶ διὰ τῶν εἰς τὴν παροῦσαν ζωὴν ἀνηκόντων πραγμάτων πείθει ἡμᾶς ὁ Θεάνθρωπος νὰ φεύγωμεν τὰ δικαστήρια τὰ ὁποῖα προξενοῦν θυμὸν καὶ μάχην καὶ μῖσος, μένωμεν δὲ στερεοὶ εἰς τὴν ἀγάπην ἀγαπῶντες ὡς τὸν ἑαυτόν μας τὸν πλησίον ἡμῶν; Ἀλλὰ πόσοι εἶναι οἱ ταύτην τὴν ὠφελιμωτάτην νομοθεσίαν φυλάττοντες; πόσοι  οἱ σπεύδοντες νὰ ἀγαπηθῶσι μετὰ τοῦ ἀντιδίου αὐτῶν πρὶν ἤ παρασταθῶσιν εἰς τὰ κριτήρια; Σπάνιοι καὶ πολὺ ὀλίγοι. Κυριακοδρόμιον Α. 419

Νικηφόρου Θεοτόκη. «Τῷ θέλοντί σοι», λέγει ὁ Κύριος, «κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον» (Ματθ. ε΄, 40). Τοῦτο εἶναι δυσκολοπαράδεκτον. Ποῖος δέχεται τοῦτο; ἐκεῖνος ζητεῖ παρ’ ἐμοῦ τὰ ἐνδύματά μου καὶ θέλει διὰ τοῦτο νὰ μὲ φέρῃ εἰς τὸ δικαστήριον, ἐγὼ δὲ ἔχω χρέος ὅπως δώσω εἰς αὐτὸν καὶ τὸ ἐπανωφόριόν μου, διὰ νὰ ἀποφύγω τὴν ἀντιδικίαν; Κυριακοδρόμιον τομ. Β. 48-49

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ὁ θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος ὁμιλῶν περὶ τῆς αὐτῆς ὑποθέσεως καὶ ὑπενθυμίζων τοὺς λόγους τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἶπε φανερὰ ὅτι κάθε δικαστικὴ διαμάχη εἶναι ἦττα, δηλαδὴ ἁμάρτημα· «ἤδη μὲν οὖν ὅλως ἥττημα ἐν ὑμῖν ἐστιν, ὅτι κρίματα ἔχετε μεθ’ ἑαυτῶν» (Α΄ Κοριν. στ΄,7). Ἔπειτα ἐλέγχει τοὺς ἔχοντας ἀντιδικίας, δηλαδὴ τοὺς προσφεύγοντας εἰς τὰ δικαστήρια· διὰ τί, λέγει, δὲν προτιμᾶτε νὰ ἀδικηθῆτε καὶ νὰ στερηθῆτε τῶν ὑπαρχόντων σας, ἀλλὰ σεῖς ἀδικεῖται καὶ ἀποστε-ρεῖτε τοὺς ἄλλους καὶ μάλιστα τοὺς ἀδελφούς σας; «διὰ τί οὐχὶ μᾶλλον ἀδικεῖσθε; διὰ τὶ οὐχὶ μᾶλλον ἀποστερεῖσθε; Ἀλλ’ ὑμεῖς ἀδικεῖτε καὶ ἀποστερεῖτε καὶ ταῦτα ἀδελφοὺς» (Αὐτ. 7-8). Δύσκολον, ναί, ἀληθῶς δύσκολον φαίνεται, ἕως ὅτου καταλάβῃς διὰ ποῖον σκοπὸν καὶ διὰ ποῖον τέλος ἐμποδίζει ὁ Θεὸς τὸ νὰ προσφεύγωμεν εἰς τὰ δικαστήρια. Κυριακοδρόμιον τομ. Β. 49

Νικηφόρ. Θεοτόκη. Ὁ σκοπός, ἀδελφοί, τούτου τοῦ προστάγματος εἶναι ἔλεος Θεοῦ· γνωρίζει ὁ Θεὸς ὅτι καὶ εἰς τοὺς ἐνάγοντας εἰς τὰ δικαστήρια καὶ εἰς αὐτοὺς τοὺς κριτὰς δηλαδὴ τοὺς δικαστὰς συμβαίνει βλάβη, ὑπερβαίνουσα πᾶσαν πρόσκαιρον ζημίαν· διό, ἐλεῶν τὸ πλάσμα αὑτοῦ ὡς φιλάνθρωπος, παραγγέλλει εἰς τοὺς ἐναγομένους ὅπως ὑποφέρωσι πᾶσαν κοσμικὴν ζημίαν, διὰ νὰ μὴ γίνωνται συναίτιοι τῶν ἁμαρτιῶν, ἀπαλλάξωσι δὲ καὶ τοὺς ἐνάγοντας καὶ τοὺς δικαστὰς ἀπὸ τοῦ πλήθους τῶν ἁμαρτιῶν καὶ ἀπὸ τῆς αἰωνίου κατακρίσεως· διότι καὶ οἱ ἐνάγοντες εἰς τὰ δικαστήρια καὶ αὐτοὶ οἱ δικασταὶ εὐκόλως περιπίπτουσιν εἰς μεγάλα καὶ φρικτὰ ἁμαρτήματα. Κυριακοδρόμιον τομ. Β. 49

Νικηφόρου Θεοτόκη. Μετὰ λοιπὸν τὴν τοιαύτην ἐξέτασιν καὶ συμβουλήν, ἐὰν μὲν γνωρίσῃς ὅτι θυμὸς ἤ φθόνος ἤ πλεονεξία ἤ ἄλλο πάθος κινεῖ τὴν καρδίαν σου, ἄπεχε, ὅπως μή, ἀδίκως κατατρέχων τὸν ἀδελφόν σου, καταπατῇς τὴν ἐντολὴν τῆς ἀγάπης δηλαδὴ ὅλον τὸν νόμον καὶ τοὺς προφήτας καὶ ἑπομένως γίνεσαι ἔνοχος τῆς αἰωνίου κολάσεως. Ἐὰν δὲ πληροφορηθῇς ὅτι ὄχι τὸ πάθος σου, ἀλλὰ τὸ δίκαιόν σου σὲ ἀναγκάζει, πρῶτον παρακάλεσον μεσίτας ἐπιτηδείους,νὰ παραστήσωσι τὸ δικαίωμά σου εἰς τὸν ἀντίδικόν σου· ἐὰν δὲ ἐκεῖνος δὲν πεισθῇ σὺ δέ, μικρόψυχος ὤν, δὲν ὑποφέρῃς τὴν ζημίαν, τότε, ἐὰν θέλῃς, παράστησον αὐτὸν εἰς τὸ δικαστήριον· ἐκεῖ δὲ εἰπὲ ἐνώπιον τῶν δικαστῶν πάντα τὰ δικαιώματά σου καὶ μετὰ παρρησίας ὁμίλησον πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν. Κυριακοδρόμιον τομ. Β. 53

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ὅταν ὅμως φθάσῃς μέχρις ἐκεῖ μὴ ψευσθῇς, μὴ συκοφαντήσῃς, μὴ κατασταθῆς ὑποκριτής, μὴ θελήσῃς νὰ διαφθείρῃς τοὺς δικαστὰς διὰ δώρων ἤ ἄλλου τινὸς τρόπου· ἀφιέρωσον δὲ τὴν ὑπόθεσίν σου εἰς τὸν Θεόν· αὐτὸς δὲ προστάτης ὑπάρχων τῶν ἀδικουμένων, βλέπων τὴν δικαιοσύνην σου καὶ τὴν ἐπιείκειάν σου, φωτίζει τοὺς δικαστὰς ὅπως σὲ δικαιώσωσι καὶ ἐκδικήσωσι τὴν ἀδικίαν σου· «ἐμοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ ἀνταποδώσω, λέγει Κύριος» (Ρωμ. ιβ΄,19). Κυριακοδρόμιον τομ. Β. 53

Νικηφ Θεοτόκη. Ὅπου δὲ δὲν ὑπάρχουν χριστιανικὰ δικαστήρια, ἄπεχε ἐκεῖθεν. Τὶ ἄλλο ἐλπίζεις ἐξ αὐτῶν εἰμὴ τὸ νὰ ζημιωθῇς καὶ νὰ ζημιώσῃς; Πρόκρινον ὅπως ἀδικηθῇς μᾶλλον ἤ ὅπως ἀδικήσῃς. Οὕτω σὲ συμβουλεύει ὁ θεόφρων Παῦλος· «διὰ τί», λέγει, «οὐχὶ μᾶλλον ἀδικεῖσθε; διὰ τί οὐχὶ μᾶλλον ἀποστερεῖσθε; Ἀλλ’ ὑμεῖς ἀδικεῖτε καὶ ἀποστερεῖτε, καὶ ταῦτα ἀδελφοὺς». Κυριακοδρ. Β. 53

Ἀββᾶ Μάρκου. Κάποιος μορφωμένος δικηγόρος ἠρώτησεν ἕνα Γέροντα ἀσκητήν: - Ἁμαρτάνουν λοιπὸν οἱ ἄρχοντες ὅταν τιμωροῦν τοὺς ἀδικοῦντας καὶ ἀποδίδουν τὸ δίκαιον εἰς τοὺς ἀδικουμένους; Ὁ Γέρων ἀπήντησεν : - Οἱ δικασταὶ δὲν ἁμαρτάνουν τιμωροῦντες τοὺς ἀδικοῦνας· ἀλλ’ ἐκεῖνοι ποὺ παραδίδουν τοὺς ἀδικοῦντας εἰς τοὺς δικαστὰς καὶ δὲν τοὺς ἀφήνουν εἰς τὴν κρίσιν τοῦ Θεοῦ. Πρῶτον μὲν διότι κάθε τὶ ποὺ θὰ συμβῇ εἰς αὐτοὺς εἶναι τιμωρία διὰ νὰ μετανοήσουν καὶ ὄχι διὰ νὰ ἐκδικηθοῦν· δεύτερον δέ, ἂν ἀκόμη καὶ ἀδίκως ὑπέστησαν τὴν τυχὸν ἀδικίαν, ἔπρεπε νὰ συγχωρήσουν τὸν ἀδικήσαντα, σύμφωνα μὲ τὴν προσταγὴν τοῦ Κυρίου, διὰ νὰ συγχωρηθοῦν καὶ αὐτοὶ καὶ νὰ μὴ κάμνουν ἀσυγχώρητα τὰ σφάλματά των μὲ τὴν ἀνθρωπίνην ἀνταπόδοσιν. Εὐεργετινὸς Β-470-471

Ἀββᾶ Μάρκου. Οἱ ἄρχοντες, κατὰ τὸν Ἀπόστολον, δὲν εἶναι φόβος τῶν καλῶν ἔργων, ἀλλὰ τῶν κακῶν· διότι δὲν ἐξαναγκάζουν τοὺς πιστοὺς καὶ εὐλαβεῖς νὰ κατηγοροῦν τοὺς ἀδικοῦντας, οὔτε καταγγέλουν τοὺς ἀνεξικάκους, διότι αὐτοί, καὶ ἂν ἀδικοῦνται, δὲν καταφεύγουν εἰς τὰ δικαστήρια, ἀλλὰ μόνον εἰς ἐκείνους ποὺ τὸ θέλουν ἀποδίδουν δικαιοσύνην. Αὐτοὺς ποὺ εἶναι μακρόθυμοι, διὰ τὸν Θεόν, τοὺς ἀναγνωρίζουν ὡς περισσότερον φρονίμους καὶ τοὺς τιμοῦν. Ὅπως λοιπὸν ἀκριβῶς δὲν ἐξαναγκάζουν ἐκείνους ποὺ δὲν θέλουν νὰ καταφεύγουν εἰς τὰ δικαστήρια, ἔτσι δὲν ἁμαρτάνουν ὅταν τιμωροῦν ὅσους κατηγοροῦν ἄλλοι διὰ νὰ λάβουν τὸ δίκαιόν των. Εὐεργετινὸς Β-471

Πηδάλιο-191 Ο 9ος κανών της 4ης Οικ. Συνόδου διορίζει ότι όταν ένας Κληρικός έχει κρίσιν με άλλον Κληρικόν να μην αφήνει τον εδικόν του Επίσκοπον, και να θεωρή την κρίσιν του είς κοσμικά κριτήρια, αλλά πρότερον να την θεωρή είς τον Επισκοπόν του, ή και με την γνώμην και άδειαν του Επισκόπου του να θεωρήται η κρίσις από κριτάς αιρετικούς, είς τους οποίους ευχαρι-στούνται και τα δύο μέρη, ο, τε ενάγων και εναγόμενος. Όποιος δε Κληρικός ήθελε κάμει άλλως, να υποβάλεται από τους Επισκόπους είς κανονικά επιτίμια.