ΠΕΡΙ ΠΛΟΥΤΟΥ ΚΑΙ ΠΛΟΥΣΙΩΝ

ΠΕΡΙ ΠΛΟΥΤΟΥ ΚΑΙ ΠΛΟΥΣΙΩΝ

Αγ. Νείλου. Να μήν θέλεις να πλουτείς από φιλοπτωχεία και μόνο· γιατί από την περιουσία ο Θεός νομοθετεί το νόμο της ελεημοσύνης. Αγ. Νείλος

Αγ. Νείλου. Νὰ μὴ χαίρεσαι μὲ τὸν πλοῦτο, γιατὶ οἱ φροντίδες γι’ αὐτὸν ἀπομακρύνουν συνήθως τὸν ἄνθρωπο καὶ παρὰ τὴ γνώμη του ἀπὸ τὸν Θεό. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-391

Αγ. Νείλου. Ἄν ἔχεις πλοῦτο, σκόρπιζέ τον. Ἄν ὅμως δὲν ἔχεις, μὴ συγκεντρώνεις. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-407

Αγ.Κλήμης Αλεξ. Ο άριστος πλούτος είναι η αληθινή μεγαλοφροσύνη και η αυτάρκεια με τα λίγα, κι όχι η επιθυμία μας να πλουτίσουμε, ο πλούτος πρέπει να καταφρονείται. Αν υπερηφανεύεστε για τα πλούτη σας είστε αισχροί. Αγ.Κλήμης Αλεξ.

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Ο πλούσιος κι αν ακόμη απολαμβάνει την υλική τροφή, βρίσκεται σε χειρότερη θέση από όλους εκείνους που ζούν μέσα στην πείνα, αναμιμνήσκώμενος τα κακά του, και συζώντας μαζί με την πονηρή συνείδησή του. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Γ-51

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Ποιο το όφελος να είναι κανείς πλούσιος σε χρήματα, όταν ως προς την αρετή είναι φτωχότερος από όλους; Ποιο το κέρδος, όταν εξουσιάξει τόσους πολλούς και δεν μπορεί να νικήσει τον εαυτόν του και τα πάθη του. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Γ-58

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Δεν υπάρχει κανένα αγαθό στην παρούσα ζωή, παρά μόνον η αρετή· αγαθό δεν είναι ούτε ο πλούτος, ούτε τά χρήματα, ούτε η υγεία, ούτε η εξουσία, ούτε τίποτε άλλο. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Γ-58

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Αὐτὰ τῶν ὁποίων ἡ συγκέντρωση ἔγινε μὲ λύπη τοῦ Θεοῦ, καὶ ἡ διανομή τους γίνεται τὸ ἴδιο. Φ-Ἀγ.Ἀναστ. Σιν.13β-181

Ἀγάπιος Μον. Εάν είσαι πλούσιος συλλογήσου, πόσον είναι μάταια και ψευδή όλα τα πρόσκαιρα αγαθά. Ήσαν πολλοί πλούσιοι περίσσα και εντιμότατοι, και ύστερον ήλθαν είς πενίαν εσχάτην, ότι μίαν ώραν είναι βολετόν να ζημιωθείς όσον πλουτον έχεις, ή κάν είς τον θανατόν σου τον αφήνεις, και γίνεται ο θρηνώδης εκείνος διαμερισμός, να κυριεύσουν το σώμα οι σκώληκες, τα πράγματα οι κληρονόμοι, και την ψυχήν σου οι άσπλαχνοι δαίμονες, να την κολαζουν αιώνια. Δίδε ελεημοσύνην το κατά δύναμιν, ίνα μην σε νικήσει της φιλαργυρίας ο όφις. Και εάν οκνεύει η ορεξίς σου, βίαζε την, ότι δεν έχεις βεβαιότερον πράγμα από εκείνο όπου διαμερίζεις σε πτωχούς, όπου τινάς δεν μπορεί να το κλέψει, μήτε ποσώς φθείρεται. Ἀμαρτωλῶν Σωτηρία-52

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ἡ καρδία τοῦ πλουσίου ἔχει δεσμοὺς πολλοὺς καὶ μεγάλους· δεσμεύει αὐτὴν ὁ πόθος τοῦ χρυσίου, δεσμεύει αὐτὴν ἡ ἀστραπὴ τῶν πολυτίμων λίθων καὶ τῶν λαμπρῶν κειμηλίων, δεσμεύει αὐτὴν ἡ καρποφορία τῶν ἀγρῶν καὶ τῶν ἀμπελώνων, δεσμεύει αὐτὴν ἡ μεγαλοπρέπεια τῶν παλατίων, καὶ ἡ ὑπηρεσία τῶν δούλων· ὅσα πράγματα ἔχει, τόσοι δεσμοὶ γίνονται τῆς καρδίας αὐτοῦ καὶ τόσοι δεσπόται. Κυριακοδρόμιον Νικηφόρου Θεοτόκη τομ. Α σελ.-154

Νικηφ. Θεοτόκη. Ὁ Θεός, πλουτίζων τὸν ἄνθρωπον, καθιστᾷ αὐτὸν οἰκονόμον καὶ διοικητὴν τῶν ἀγαθῶν, τὰ ὁποῖα ἔδωκεν εἰς αὐτόν, ἵνα εἰς τὸν πρέποντα καιρὸν διαμερίζῃ ἐξ αὐτῶν εἰς τοὺς ἔχοντας ἀνάγκην, κατὰ ἀναλογίαν τῆς ἀνάγκης αὐτῶν. Κυρ.229

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ὁ Θεὸς ὅμως τοῦτον μὲν κατέστησε πλούσιον, ἐκεῖνον δὲ πτωχόν, διὰ νὰ σώσῃ καὶ τοὺς δύο· τὸν μὲν πλούσιον διὰ τῆς πιστῆς καὶ φρονίμου οἰκονομίας, δηλαδὴ τῆς εἰς τοὺς πτωχοὺς μεταδόσεως, τὸν δὲ πτωχὸν διὰ τῆς εὐπειθοῦς καὶ ἀγογγύστου ὑπομονῆς καὶ καρτερίας. Κυριακοδρόμιον Νικηφόρου Θεοτόκη τομ. Α σελ.-230

Μεγ.Βασιλείου. Ἡ ὕπαρξις τοῦ πλούτου εἶναι ἀντίθετος πρὸς τὴν ἐντολὴν τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν πλησίον. «Ὁ ἀγαπῶν τὸν πλησίον ὡς ἑαυτὸν οὐδὲν περισσότερον κέκτηται τοῦ πλησίον ...». Εἶναι ἀντίθετος καὶ πρὸς τὴν ἀγάπην. «Ὅσον οὖν πλεονάζεις τῷ πλούτῳ, τοσοῦτον ἐλλείπεις τῇ ἀγάπῃ». (Βασιλειανὸν Ταμεῖον σελ.29) ΕΠΕ 6,288

Μεγ.Βασιλείου. Τὰ πηγάδια, ὅσο πιὸ πολὺ ἀντλοῦμε ἀπ’ αὐτά, τόσο πιὸ πολὺ νερὸ ἀναβλύζουν, ἐνῶ ἐὰν ἐγκαταλειφθοῦν βρωμοῦν. Καὶ ὁ πλοῦτος, ὅταν μένει στάσιμος, εἶναι ἄχρηστος, ἐνῶ ὅταν κινεῖται καὶ πηγαίνει ἀπὸ τὸν ἕνα στὸν ἄλλο, γίνεται κοινωφελὴς καὶ καρποφόρος. Δῶσε εὐχαριστία στὸν εὐεργέτη, ποὺ δὲν ἐνοχλεῖς ἐσὺ τὶς πόρτες τῶν ἄλλων, ἀλλὰ ἄλλοι ἔρχονται στὶς δικές σου πόρτες. Ἔργα Ἀγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ ΕΠΕ 7,101

Ἀγ.Ἀναστασίου Σιναΐτου. Ἑπομένως μόνο αὐτοὶ ποὺ σύναξαν πλοῦτο ἀπὸ δίκαιους καὶ ἀναμάρτητους κόπους μποροῦν μαζὶ μὲ τὸν Ἰὼβ νὰ ποῦν· «Ὁ Κύριος μοῦ τὰ ἔδωσε, ὁ Κύριος μοῦ τὰ ἀφαίρεσε». Ἄδικα λοιπὸν νομίζουν ὅτι εὐχαριστοῦν τὸν Θεό, αὐτοὶ ποὺ πλουτίζουν μὲ τρόπο ἄδικο. Φ-ΕΠΕ Ἀγ.Ἀναστασίου Σιναΐτου. 13β-173

Ἐρώτησις : Ὅποιος ἔχει πλοῦτον ἀπὸ τὸν Θεὸν τὸν ἔχει, ἤ όχι; Ἀπόκρισις : Εἰ μὲν ἐξ οἰκείων πόνων καὶ ἱδρώτων, χωρὶς νὰ κλέψῃ, ἤ νὰ ἀδικήσῃ, ἤ δόλους καὶ ψεύματα τελείως νὰ μεταχειρισθῇ, ἀπὸ τὸν Θεὸν ἔλαβεν ὁ τοιοῦτος τὸν πλοῦτον· εἰ δὲ ἐκ τοῦ ἐναντίου, ἀπὸ τὸν πονηρὸν τῆς ἀδικίας δαίμονα, καθὼς λέγει ὁ θεῖος Χρυσόστομος, «οὐδεὶς ἐξ ἀδικιῶν, καὶ κλοπῶν, καὶ ἐπιορκιῶν συνάξας πλοῦτον, δύναται εἰπεῖν, ὅτι διὰ τοῦ Θεοῦ ἐπλούτισεν, ἀλλὰ διὰ τοῦ πονηροῦ καὶ τῆς ἁμαρτίας». Ἀποστολικὴ Σαγήνη σελ. 244

Ἐρώτησις : Ἔχει μισθὸν ἐκεῖνος, ὁποῦ δίδει ἐλεημοσύνην ἀπὸ τὸν πλοῦτον, ὁποῦ διὰ τοῦ πονηροῦ ἀπέκτησεν; Ἀπόκρισις : Δὲν ἔπρεπε νὰ μὲ ἐρωτήσῃς τελείως εἰς τοῦτο, ὡσὰν ὁποῦ εἶναι δῆλον τοῖς πᾶσι, ὅτι δὲν ἔχει μισθόν, ἐκεῖνος ὁποῦ δίδει ἐλεημοσύ-νην ἀπὸ τὰ κακῶς συνηγμένα, καὶ ἄκουσον τὶ λέγει καὶ ὁ Νύσσης θεῖος Γρηγόριος. «Εἰ δὲ γεωργῶν τὰ ἀλλότρια, καὶ ἐν ὀφθαλμοῖς ἔχων τὴν ἀδικίαν, τὸν ἄρτον, λέγεις, δός, ἄλλος ὁ ἀκούων τῆς φωνῆς ταύτης, καὶ οὐχὶ ὁ Θεὸς» δηλ. ὁ πονηρὸς δαίμων ἔχει τὴν χάριν, καὶ ὄχι ὁ Θεός. Ἀποστολικὴ Σαγήνη σελ. 244

Ἐρώτησις : Ἐπειδὴ λοιπὸν καὶ δὲν ἔχει μισθὸν ὁ τοιοῦτος, διατὶ λέγει ὁ Κύριος εἰς τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον, κτήσασθε φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας; Ἀπόκρισις : Μαμωνᾶς δὲν λέγεται ὁ ἐξ ἀδικίας καὶ πλεονεξίας ἀποκτηθεὶς πλοῦτος, ὡς σὺ νομίζεις, ἀλλ’ ἁπλῶς τὰ περισσεύματα τῶν καλῶς ἀποκτηθέντων, τὰ ὁποῖα, ὅταν φυλάττωνται, καὶ δὲν δίδωνται εἰς τοὺς χρείαν ἔχοντας, λέγονται μαμωνᾶς τῆς ἀδικίας· διὰ τὸν μαμωνᾶ αὐτὸν λέγει ὁ Κύριος, καὶ ὄχι διὰ τὰ κακῶς συνηγμένα· καὶ ἄκουσον τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ὁποῦ φανερὰ σοὶ τὸ λέγει· «οὐ καθὰ νομίζουσί τινες τὸν ἀπὸ ἀδικίας καὶ πλεονεξίας συναγόμενον πλοῦτον, τοῦτον εἶναι τὸν μαμωνᾶν, ἐξ οὗ εἶπεν ὁ Κύριος ποιεῖν πένητας φίλους, ἀλλὰ τὸν ἐκτὸς τῆς χρείας ἡμῶν ἀποκείμενον πλοῦτον». Ἀπ. Σαγ. 244

Ἐρώτησις : Τὶ πρέπει νὰ κάμῃ διὰ νὰ σωθῇ ἐκεῖνος, ὁποῦ διὰ τοῦ πονηροῦ ἐπλούτησεν; Ἀπόκρισις : Ἐκεῖνο, ὁποῦ ἔκαμεν ὁ Ζακχαῖος, νὰ ἐπιστρέψῃ ὀπίσω τὰ ἐξ ἀδικίας καὶ συκοφαντίας, καὶ κλοπῆς ὄχι καθὼς τὰ ἔλαβεν, ἀλλὰ μετὰ προσθήκης, ἤγουν τετραπλοῦν, καθὼς καὶ ὁ Ζακχαῖος, διὰ νὰ ἀποπληρωθῇ εἰς τὸν ἀδικηθέντα καὶ τὸ διάφορον, ὁποῦ αὐτὸς τὰ εἶχε τόσον καιρὸν κεκρατημένα ἀδίκως. Ἀποστολικὴ Σαγήνη σελ. 244

Ἐρώτησις : Εἰς τοὺς ἰδίους νὰ τὰ δώσῃ, ὁποῦ ἠδίκησε, ἤ καὶ εἰς πτωχούς; Ἀπόκρισις : Δὲν πρέπει τις ἄλλους νὰ πληγώνῃ καὶ ἄλλους νὰ ἰατρεύῃ, ἀλλὰ πρέπει νὰ ἰατρεύῃ τοὺς ἰδίους ἐκείνους, ὁποῦ ἐπλήγωσε· λοιπὸν καὶ τὴν ἀδικίαν εἰς τοὺς ἰδίους πρέπει νὰ τὴν δώσῃ, καὶ ὄχι εἰς ἄλλους· δεἶ γὰρ τὸν ἀδικούμενον αὐτὸν εἶναι καὶ τὸν ἐλεούμενον· νυνὶ δὲ ἑτέρους τραυματίζων, οὕς οὐκ ἐτραυμάτισας θεραπεύεις;» λέγει ὁ θεῖος Χρυσόστομος. Ἀποστολικὴ Σαγήνη σελ. 244

Ἐρώτησις : Ἄν δὲν ἦναι παρόντες, ἤ ἄν ἀπέθανον, τὶ νὰ τὰ κάμῃ; Ἀπόκρισις : Πρέπει νὰ τὰ δώσῃ εἰς τοὺς συγγενεῖς τῶν ἀδικηθέντων, ὁποῦ εἶναι κληρονόμοι· εἰ δὲ καὶ οὐδὲ συγγενεῖς, καὶ κληρονόμοι ἐκείνων δὲν εἶναι, τότε ἔχει ἄδειαν νὰ τὰ δώσῃ εἰς πτωχοὺς, καὶ εἰς Ἱερεῖς καὶ Μοναστήρια διὰ τὴν ψυχὴν των. Ἀποστολικὴ Σαγήνη σελ. 244