ΠΕΡΙ ΠΕΙΡΑΣΜΩΝ

ΠΕΡΙ ΠΕΙΡΑΣΜΩΝ

Ἀγ.Νικοδήμου. Αὐτὰ τὰ τρία ἐπολέμησεν ὁ Κύριος καὶ ὅταν ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος καὶ ἐπειράσθη ὑπὸ τοῦ διαβόλου, τὴν μὲν φιληδονίαν, μὴ θελήσας νὰ κάμῃ τοὺς λίθους ἄρτους διὰ νὰ φάγῃ, καὶ εἰπών·  «οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος, ἀλλ’ ἐν παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος Θεοῦ·» (Δευτερον. η΄ 3.)· τὴν δὲ φιλοδοξίαν, μὴ θελήσας νὰ πέσῃ κάτω ἀπὸ τὸ πτερύγιον τοῦ Ἱεροῦ, διὰ νὰ δοξασθῇ ὡς μηδὲν παθών, καὶ εἰπὼν «οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τὸν Θεόν σου» (Δευτερον. ς΄ 61)· τὴν δὲ φιλαργυρίαν, μὴ θελήσας νὰ προσκυνήσῃ τὸν διάβολον ὅπου τοῦ ἔδειξεν ὅλας τὰς βασιλείας καὶ εἰπών· «Κύριον τὸν Θεόν σου προσκυνήσεις, καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις». (Δευτερ. ς΄, 13). Πνευματικὰ Γυμνάσματα 149

Αγ.Μάξιμος Τα λυπηρά γεγονότα, που συμβαίνουν είς ημάς, συμβαίνουν προς σωφρονισμόν και παίδευσιν ημών· ἢ διά να συγχωρηθούν περασμένα αμαρτήματα, ή διά να διορθωθή υπάρχουσα αμέλεια ή διά να εμποδισθή ο άνθρωπος από μελλοντικά αμαρτήματα. Εκείνος λοιπόν, που σκέπτεται, ότι διά μίαν εκ των τριών αυτών αιτιών συνέβη ο πειρασμός, δεν αγανακτεί όταν ασθενεί ή αδικήται, ή πάσχει κάτι λυπηρόν. Απ' εναντίας μάλιστα . επειδή έχει επίγνωσιν των αμαρτιών του, ουδέν κάν θεωρεί αίτιον της θλίψεως του εκείνον διά του οποίου επήλθεν είς αυτόν ο πειρασμός . Διότι γνωρίζει ότι υποχρεούται, είτε ο ίδιος, είτε διά άλλου τινός, να πίη μέχρι σταγόνος το ποτήριον της θείας δικαιοσύνης. Ευεργετινός-Γ,418

Αγ.Μάξιμος Διά πέντε αιτίες παραχωρεί ο Θεός να πολεμούμεθα από τους δαίμονες . και πρώτη μέν αιτία λέγουν ότι είναι να διακρίνουμε την αρετήν από την κακίαν πολεμούντες και αντιπολεμούμενοι . δευτέρα δε διά να αποκτήσουμεν με πόλεμον και κόπον την αρετήν, ώστε να έχομεν αυτήν βεβαίαν και σταθεράν . τρίτη διά να μην υψηλοφρονήσουμεν όταν θα προκόπτουμεν είς την αρετήν, αλλά να μάθωμεν να είμεθα ταπεινοί . τέταρτη διά να μισήσωμεν ολοκληρωτικά την κακίαν, αφού την δοκιμάσωμεν. Και πέμπτη, εκτός όλων αυτών, είναι να μην λησμονήσωμεν την αδυναμία μας, ούτε την δύναμη του Θεού που μας εβοήθησε να φθάσωμεν στην απάθεια. Ευεργετινός-Α,426

Αγ.Μάξιμου Ὁμολ. Ἐρώτησις :  Τί σημαίνει ἡ ἀναφορὰ στὸ Εὐαγγέλιο ὅτι, ἀφοῦ ὁ Κύριος ἀπόκρουσε κάθε πειρασμὸ τοῦ διαβόλου, «ἀπομακρύνθηκε ἀπὸ αὐτὸν ὁ διάβολος μέχρι τὸν (ὁρισμένο) καιρό»; Ἀπόκρισις : Ὄντας οἱ πειρασμοὶ δύο, ἑκούσιοι καὶ ἀκούσιοι, δηλαδὴ πειρασμοὶ ποὺ προκαλοῦν ἡδονὴ καὶ πειρασμοὶ ἐπίπονοι, ὁ διάβολος πείραξε τὸν Κύριο πρῶτα μὲ τοὺς ἡδονικούς, τὴ λαιμαργία, τὴ φιλαργυρία καὶ τὴν κενοδοξία – γιατὶ ὅλες αὐτὲς προκαλοῦν ἡδονὴ - καὶ ὅταν ἀποκρούστηκε «ἀπομακρύνθηκε μέχρι τὸν (ὁρισμένο) καιρό». Ποιὸ καιρό; Τὸν καιρὸ τοῦ σταυρικοῦ πάθους ὥστε, προσβάλλοντας τὸν Κύριο καὶ μὲ τοὺς ἀκούσιους καὶ μὲ τοὺς ἐπίπονους πειρασμούς, ὅπως νόμιζε, νὰ μπορέσει νὰ βρεῖ σ’ αὐτὸν κάποιο ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα πάθη. Ἀποκρούστηκε ὅμως καὶ σ’ αὐτὰ καὶ κατανικημένος μὲ τὸ σταυρὸ καταργήθηκε. Φ-Ἀγ.Μάξιμου Ὁμολ. 14Α-273

Ἀββᾷ Μάρκου. Αυτός που γνώρισε το θέλημα του Θεού και δεν το εξετέλεσεν, όπως έπερεπε και αναλόγως την δύναμίν του, αλλ' ημέλησε κάπως, θα υποπέση είς πειρασμούς διά να τιμωρηθεί εδώ διά την αμέλειάν του, και ούτω να αποφύγει τάς μεγάλας τιμωρίας της κολάσεως. Μη νομίζεις, ότι κάθε θλίψις, που δοκιμάζει ο άνθρωπος, οφείλεται είς αμαρτίαν. Υπάρχουν άνθρωποι που ενώ ευαρεστούν τον Θεόν, πειράζονται από θλίψεις. Η Αγία Γραφή λέγει : Και πάντες οι θέλοντες ευσεβώς ζήν εν Χριστώ Ιησού διωχθήσονται. Ευεργετινός-Γ,418

Ἀββᾷ Μάρκου. Ημείς οφείλομεν να είμαστε απολύτως βέβαιοι διά την δικαιοσύνη του Θεού και να γνωρίζωμεν, ότι κάθε θλιβερόν περιστατικόν, που επήλθεν είς ημάς παρά την θέλησίν μας, ή από αγάπην ή διά κακίαν συνέβη είς ημάς· πάντως όμως προς το πνεύματικόν ημών συμφέρον. Διά αυτό πρέπει να υπομένωμεν και να μην επιδιώκωμεν με αγανακτησιν να το απομακρύνωμεν, διά να μην προσθέσωμεν αμαρτίας επάνω είς αμαρτίας. Ευεργετινός-Γ,411

Αγ.Μάρκος Ερημ Οι απροσδόκητοι πειρασμοί πού μας συμβαίνουν μας διδάσκουν κατ' οικονομίαν να γίνουμε φιλόπονοι, και αν δεν θέλουμε, τότε μας οδηγούν σε μετάνοια. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,47

Αγ.Εφραίμ. Πρόσεξε λοιπόν να αντιληφθής και ιδέ πώς από την αρχή όλοι οι Πατέρες, δηλ. Πατριάρχαι, και Προφήται, και Απόστολοι, και Μάρτυρες, αφού επέρασαν από την οδόν των θλίψεων και των πειρασμών και αφού υπέμειναν με χαράν και καρτερικότητα τας διαφόρους δυσκολίας έστι μόνον ηδυνήθησαν να ευαρεστήσουν τον Θεόν, χάρις είς την αναμενόμενη ελπίδα της αποδόσεως είς τον αγωνιζόμενον του μισθού των κόπων του. Ευεργετινός-Γ,432 

Αγ.Εφραίμ. Οι πειρασμοί λοιπόν δοκιμάζουν και ξεχωρίζουν τας ψυχάς που αγαπούν τον Θεόν από τας ψυχάς που δεν τον αγαπούν, και τοιουτοτρόπως αναδεικνύουν ποίοι είναι άξιοι του Θεού και ποίοι ανάξιοι Αυτού. Ευεργετινός-Α,432 

Αγ.Εφραίμ Κάθε ψυχή λοιπόν που θέλει να φανή ευάρεστος ενώπιον του Θεού, ας κρατή γενναίως, προ παντός την υπομονήν και την ελπίδα και έτσι με αυτάς τας αρετάς θα ημπορέση να υπομείνη και να αντιμετωπίσει όλην την ενόχλησιν και επανάστασιν του πονηρού. Διότι ούτε και ο Θεός παραχωρεί η ψυχή που ελπίζει είς Αυτόν και είς Αυτόν υπομένουσα, να περιπέση είς τόσον μεγάλον πειρασμόν, ώστε να περιέλθη είς δύσκολον θέσιν βαρυνόμενη με θλίψεις περισσοτέρας των όδων δύναται να σηκώσει. Αλλά όσον επιτρέπεται από τον Θεόν . διότι γνωρίζει ο Πλάστης μας πόσον η ψυχή πρέπει να εισέλθει είς δοκιμασίαν και στεναχωρίαν, και τόσον μόνον παραχωρεί. Ευεργετινός-Α,433

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Ὁ Ἀββᾶς Ποιμὴν εἶπε διὰ τὸν Ἀββᾶν Ἰωάννην τὸν Κολοβόν, ὅτι παρεκάλεσε τὸν Θεὸν καὶ ἔφυγαν ἀπὸ ἐπάνω του τὰ πάθη καὶ ἔγινεν ἀμέριμνος. Μετέβη λοιπὸν εἰς ἕνα Γέροντα καὶ τοῦ εἶπε· Βλέπω τὸν ἑαυτόν μου νὰ ἀναπαύεται καὶ νὰ μὴ ἔχῃ κανένα πόλεμον. Ὁ Γέρων τοῦ ἀπήντησε· πήγαινε νὰ παρακαλέσῃς τὸν Θεόν, διὰ νὰ ἐπανέλθῃ εἰς σὲ ὁ πόλεμος, διότι μὲ τοὺς πολέμους προκόπτει ἡ ψυχή. Παρεκάλεσε λοιπὸν ὁ Ἀββᾶς Ἰωάννης καὶ ποτὲ πλέον δὲν προσευχήθη νὰ φύγῃ ἀπὸ αὐτὸν ὁ πόλεμος, ἀλλ’ ἔλεγε συνεχῶς· Κύριε, δός μου ὑπομονὴν εἰς τοὺς πολέμους. Εὐεργετινὸς Α-429

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Όταν δεί ο Θεός ότι το φορτίο είναι μεγαλύτερο από την δύναμή μας, απλώνει το χέρι του και μας ανάκουφίζει από τον πειρασμό. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Γ-667

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Όπως ακριβώς ο χρυσός παραδιδόμενος στη φωτιά αποτίθεται πάσαν κηλίδα, έτσι και οι σπουδαίοι γίνονται σπουδαιότεροι μέσα στους πειρασμούς απονιπτόμενοι πάσαν ραθυμίαν. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Γ-668

Νικηφόρου Θεοτόκη. Διὰ τὶ δὲ ἆρά γε συγχωρεῖ ὁ Θεὸς εἰς τὸν Σατανᾶν ἵνα ἐγείρῃ τόσους πειρασμοὺς κατὰ τοῦ δυστυχοῦς ἀνθρώπου; Τὸ διὰ τὶ εἶναι φανερόν· ἵνα ἐκεῖνος, πολεμῶν, νικᾶται καὶ καταισχύνηται, ἡμεῖς δέ, πολεμούμενοι, νικῶμεν καὶ στεφανώμεθα. Κυριακορδόμιον τομ. Α σελ. 144

Αγ.Ισαάκ Σύρου. Ὁ πειρασμὸς ὠφελεῖ κάθε ἄνθρωπο... Οἱ ἀγωνισταὶ πειράζονται γιὰ νὰ αὐξήσουν τὸν ἠθικό τους πλοῦτο· οἱ χαῦνοι, γιὰ νὰ προφυλαχθοῦν ἀπὸ τὰ ἐπιβλαβῆ· οἱ κοιμισμένοι, γιὰ νὰ  ἑτοιμασθοῦν πρὸς ἀφύπνιση· οἱ εὑρισκόμενοι μακριά, γιὰ νὰ πλησιάσουν τὸν Θεό· καὶ οἱ οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ εἰσέλθουν στὸν οἶκο μὲ παρρησία. Φ.Αγ.Ισαάκ Σύρου ΕΠΕ 8β-263

Αγ.Ισαάκ Σύρ. Πρόσεξε νὰ μὴ εἰσέλθης στοὺς ψυχικοὺς πειρασμούς, ἀλλὰ γιὰ τοὺς σωματικοὺς νὰ ἑτοιμάζεσαι μὲ ὅλη τὴν δύναμί σου, διότι χωρὶς αύτοὺς δὲν μπορεῖς νὰ πλησιάσης τὸν Θεό· μέσα  τους εἶναι ἀποτεθειμένη ἡ θεία ἀνάπαυσις. Φ.Αγ.Ισαάκ Σ 8β-223

Αγ.Ισαάκ Σύρ.Ὅποιος ἀποφεύγει τοὺς πειρασμοὺς, ἀποφεύγει τὴν ἀρετὴ· ὅταν ὅμως λέγω πειρασμό, δὲν ἐννοῶ τῶν ἐπιθυμιῶν, ἀλλὰ τῶν θλίψεων. Φ.Αγ.Ισαάκ Σύρου ΕΠΕ 8β-223

Αγ.Ισαάκ Σύρ. Εἶπε κάποιος ἀπὸ τοὺς ἁγίους ὅτι τὸ σῶμα γίνεται φίλος τῆς ἁμαρτίας, ἐπειδὴ φοβεῖται τοὺς πειρασμούς, γιὰ νὰ μὴ ταλαιπωρηθῆ καὶ χάση τὴν ζωή του. Γι’ αὐτὸ τὸ ἅγιο Πνεῦμα ἀναγκάζει τὸ σῶμα νὰ πεθάνη, ἀφοῦ γνωρίζει ὅτι, ἄν δὲν πεθάνη, δὲν νικὰ τὴν ἁμαρτία. Φ.Αγ.Ισαάκ Σύρου ΕΠΕ 8β-255

Αγ.Ισαάκ Σύρ.Προσευχήσου, λέγει, νὰ μὴ εἰσέλθης στοὺς σχετικοὺς μὲ τὴν πίστι πειρασμούς. Προσευχήσου νὰ μὴ εἰσέλθης στοὺς πειρασμοὺς ποὺ εὑρίσκονται στὴν ὑπεροψία τοῦ νοῦ σου μαζὶ μὲ τὸν δαίμονα τῆς βλασφημίας καὶ ὑπερηφανείας. Προσευχήσου, νὰ μὴ εἰσέλθης στὸν αἰσθητὸ πειρασμὸ τοῦ διαβόλου, κατὰ παραχώρησι τοῦ Θεοῦ, λόγω κακῶν ἐνθυμήσεων ποὺ ἔβαλες στὴν διάνοιά σου, ποὺ ἀπετέλεσαν αἰτία τῆς παραχωρήσεώς σου. Προσευχήσου, νὰ μὴ ἀπομακρυνθῆ ἀπὸ κοντά σου ὁ Ἄγγελος τῆς σωφροσύνης σου, γιὰ νὰ μὴ πολεμηθῆς ἀπὸ τὸν θερμὸ πόλεμο τῆς ἁμαρτίας καὶ χωρισθῆς ἀπ’ αὐτόν. Προσευχήσου, νὰ μὴ εἰσέλθης στὸν πειρασμὸ τοῦ ἐρεθισμοῦ ἐναντίον κάποιου ἤ στὸν πειρασμὸ τῆς διψυχίας καὶ τοῦ δισταγμοῦ, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἡ ψυχὴ ἐξωθεῖται σὲ μεγάλον ἀγῶνα. Φ.Αγ.Ισαάκ Σύρ. 8β-225-227

Αγ.Ισαάκ Σύρου. Πρὶν ἀπὸ τοὺς πειρασμοὺς ὁ ἄνθρωπος προσεύχεται στὸν Θεὸ σὰν κάποιος ξένος. Ὅταν ὅμως εἰσέλθη στοὺς πειρασμοὺς ἀπὸ τὴν ἀγάπη πρὸς αὐτὸν καὶ δὲν δεχθῆ ἀλλοίωσι, τότε, σὰν κάποιος ποὺ ἔχει ὑπόχρεω τὸν Θεό, θεωρεῖται γνήσιος φίλος τοῦ Θεοῦ. Διότι γιὰ τὸ θέλημά του ἐπολέμησε τὸν ἐχθρὸ καὶ τὸν ἐνίκησε. Αὐτὸ σημαίνει τὸ «προσευχηθῆτε, γιὰ νὰ μὴ εἰσέλθετε σὲ πειρασμό». Φ.Αγ.Ισαάκ Σύρ. 8β-225-227

Αγ.Ισαάκ Σύρου. Ἄν δὲ ἡ ψυχή, ἐπειδὴ εἶναι ἀσθενὴς καὶ ἀνίκανη ν’ ἀνταπεξέλθη στοὺς μεγάλους πειρασμούς, ζητῆ νὰ μὴ εἰσέλθη σ’ αὐτοὺς καὶ ὁ Θεὸς τὴν εἰσακούση, γνώριζε μὲ βεβαιότητα ὅτι, ὅσο ἀδυνατεῖ πρὸς τοὺς μεγάλους πειρασμούς, τόσο ἀδυνατεῖ καὶ πρὸς τὰ μεγάλα χαρίσματα. Διότι ὁ Θεὸς δὲν δίδει μεγάλο χάρισμα, χωρὶς μεγάλο πειρασμό· αὐτὸς εἶναι ποὺ ὥρισε κατὰ τοὺς πειρασμοὺς καὶ τὰ χαρίσματα, σύμφωνα μὲ τὴν σοφία του, τὴν ὁποία δὲν καταλαβαίνουν τὰ δημιουργήματά του. Φ.Αγ.Ισαάκ 8β-243

Αγ.Ισαάκ Σύρου. Οι πειρασμοί πού επιφέρονται μέ τήν πνευματική ράβδο γιά τήν προκοπή καί τήν αύξηση τής ψυχής, με τούς οποίους γυμνάζεται, δοκιμάζεται καί αγωνίζεται η ψυχή, είναι οι εξής : Η οκνηρία, η βαρύτης τού σώματος, η χαύνωσις τών μελών, η ακηδία, η σύγχυσις τής διανοίας, η κατα φαντασίαν ασθένια τού σώματος, ή πρόσκαιρη απελπισία, ο σκοτισμός τών λογισμών, η έκλειψις τής ανθρωπίνης βοηθείας, η στέρησις τής σωματικής χρείας, καί τά παρόμοια. Απ΄ αυτούς τούς πειρασμούς ο άνθρωπος αποκτά ψυχή μοναστική καί απροστάτευτη, καρδία απονεκρωμένη καί ταπέινωση, και απ΄ αυτό δοκιμάζεται κανείς γιά τήν αναζήτηση τού Κτίστη. Αυτά οικονομεί ο προνοητής κατά τήν δύναμη καί τήν ανάγκη αυτών πού τά δέχονται. Με αυτούς τούς πειρασμούς είναι αναμεμιγμένα η παρηγορία καί η ταλαιπωρία, τό φώς καί το σκότος, οι πόλεμοι καί οι βοήθειες, μέ λίγα λόγια η στενοχωρία καί η άνεσις. Κι αυτό είναι τό σημείο τής προκοπής τού ανθρώπου διά τής βοηθείας τού Θεού. Φ.Αγ.Ισαάκ Σύρ. τ8β-245

Αγ.Ισαάκ Σύρου. Οι πειρασμοί που επέρχονται κατά παραχώρηση τού Θεού εναντίον τών αναισχύντων πού επαίρονται με τὀν νού τους ενώπιον της αγαθότητος τού Θεού καί αδικούν τήν αγαθότητα του Θεού με τήν υπερηφάνειά τους, είναι οι εξής : Οι φανεροί πειρασμοί τών δαιμόνων που ευρίσκονται έξω από τά όρια τών ψυχικών δυνάμεων, η στέρησις τών δυνάμεων της σοφίας που υπάρχει μέσα τους, η ζωηρή αίσθησις τής διεγέρσεως τής πορνείας πού παραχωρείται σε βάρος τους γιά τήν ταπείνωσι τής επάρσεώς των, η οξυθυμία, η επιθυμία τής επιβολής τού οικείου θελήματος, η τάσις πρός τήν φιλονικεία, η επιτίμησις, η καταφρόνησις τής καρδίας, η τέλεια πλάνη τού νου, οι βλασφημίες κατά τού ονόματος τού Θεού, οι μωρές σκέψεις γεμάτες γέλοια ή μάλλον κλάμα, η καταφρόνησις από τούς ανθρώπους καί η εξαφάνισις τής εκτιμήσεώς των, η καταισχύνη καί τό όνειδος από τους δαίμονες κατά πολλούς τρόπους κρυφά καί φανερά, η επιθυμία να αναμιχθή καί συναναστραφεί με τόν κόσμο, η τάσις να ομιλή καί να φλυαρεί πάντοτε αφρόνως, η παντοτινή επινόησις νεοτερισμών μαζί με τήν ψευδοπροφητεία, η υπόσχεσις πολλών πραγμάτων επάνω από τήν δυναμή του. Αυτά είναι τά ψυχικά. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου τ8β-247-249

Αγ.Ισαάκ Σύρου. Ὡς πρὸς τὰ σωματικά, τοῦ συμβαίνουν ὀδυνηρὰ περιστατικά, ποὺ παραμένουν πάντοτε περίπλοκα καὶ δύσλυτα, διαρκῆ συναπαντήματα κακῶν καὶ ἀθέων ἀνθρώπων, ἡ πτῶσις στὰ χέρια καταπιεστῶν, ἡ ξαφνικὴ ἀναίτια κίνησις τῆς καρδιᾶς ἀπὸ τὸν θεῖο φόβο, ἡ βαρειὰ πτῶσις πολλὲς φορὲς ἀπὸ βράχους καὶ ὑψώματα καὶ παρομοίους  τόπους ποὺ προκαλοῦν συντριβὴ τοῦ σώματος, καὶ τέλος ἔλλειψις τῆς ἐνισχύσεως τῆς καρδιᾶς ἀπὸ τὴν θεϊκὴ δύναμι καὶ τῆς ἐλπίδος ποὺ παρέχει ἡ πίστις των· μὲ λίγα λόγια, ὅλα ὅσα ἀδύνατα καὶ ἐπάνω ἀπὸ τὶς δυνάμεις των ἐπιφέρονται γι’ αὐτοὺς καὶ τοὺς συνοδούς των. Ὅλα αὐτὰ ποὺ ἐταξινομήσαμε καὶ ἀπαριθμήσαμε ἀνήκουν στὸ εἶδος τῶν πειρασμῶν τῆς ὑπερηφανείας. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου τ8β-249