ΠΕΡΙ ΣΙΩΠΗΣ ΚΑΙ ΟΛΙΓΟΛΟΓΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΣΙΩΠΗΣ ΚΑΙ ΟΛΙΓΟΛΟΓΙΑΣ

Αγ.Ιωάν.Κλίμ. Η σιγή είναι μήτηρ τής προσοχής, κρίκος τής πύλης τού ουρανού, κλείς τού παραδείσου. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-315

Αγ.Νεκτάριος Το σιγάν εστι βασιλικής όντως και ευγενούς παιδεύσεως αποτέλεσμα καί καρπός· ο μαθών σιγάν, ούτως και λαλείν έμαθε· διότι η σιγή είναι προϊόν πολλής συνέσεως. Όθεν ο μή ειδώς σιωπάν, ουδέ διαλέγεσθαι οίδεν. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-314

Αγ.Νεκτάριος Ἡ σιγὴ εἶναι ἔνδειξις σώφρονος τρόπου, μόνη δὲ αὕτη μεταμέλειαν οὐ φέρει· ἡ σιωπὴ καὶ τοὺς ἀπαιδεύτους φρονίμους καὶ σεμνοὺς ἀποφαίνει. Ἀγαθὸν τὸ σιωπᾶν ὑπὲρ τὸ λαλεῖν, καὶ μακάριος ὁ τὴν κλεῖδα ταύτην δεξάμενος. Κρείσσων ὁ σιωπῶν τοῦ πολλὰ λαλοῦντος εἰ καὶ ἀγαθὰ φθέγγεται· γυναιξὶ κόσμον ἡ σιγὴ φέρει. Μάθε σιγᾶν, ἢ σιγῆς κρείττω λέγειν. Γ.α.-315

Αγ.Νεκτάριος Ο φυλάσσων το εαυτού στόμα διατηρεί έξω θλίψεως τήν εαυτού ψυχήν. Αγαθά δέ εκκέχυται επί στόματι κεκλεισμένω. Ο σιγηρός και νοήμων τιμής αξιωθήσεται. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-315

Αγ.Νεκτάριος Το σιωπάν ου μόνον άδιψον, αλλά και άλυπον, και ανώδυνον· σιωπήσας μέν ουδείς μετενόησε, λαλήσαντες δέ παμπληθείς. Το κρατείν γλώσσης καί γέροντι και νέω τιμήν φέρει. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-315

Αγ.Νεκτάριος Καλή η εύκαιρος σιωπή, ουδέν έτερον ούσα ή μήτηρ εννοιών σοφωτάτων. Το αγαθόν πνεύμα εκφεύγει τήν πολυλογίαν. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-316

Αγ.Γρηγ.θεολ. Μίλα βέβαια, αλλά άν έχεις να πείς κάτι καλύτερο από τή σιωπή· να αγαπάς όμως τήν ησυχία, όπου η σιωπή είναι καλύτερη από τόν λόγο. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-197

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Θα έπρεπε να σιωπούμε, θα έπρεπε να μην ασχολούμαστε με καμία υπόθεση ούτε να μιλάμε, εώς ότου μπορέσουμε να εξημερώσουμε το θηρίο πού φωλιάζει μέσα μας. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-373

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Δεν είναι ελάττωμα να σιωπήσεις, όταν υβρίζεσαι. Ελάττωμα είναι το αντίθετο, το να αμύνεσαι στον υβρισθέντα.

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ἡ σιωπὴ ποὺ ἀσκεῖται μὲ ἐπίγνωσι καὶ διάκρισι εἶναι μητέρα τῆς προσευχῆς, ἐπιστροφὴ ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσία, διαφύλαξις τοῦ θείου πυρός, ἐπιστάτης τῶν λογισμῶν, σκοπὸς ποὺ παρατηρεῖ τοὺς ἐχθρούς, δέσμευσις τοῦ πένθους, φίλη τῶν δακρύων, καλλιεργητὴς τῆς μνήμης τοῦ θανάτου, ζωγράφος τῆς αἰωνίου κολάσεως, ἐπίμονος ἐξεταστὴς τῆς Κρίσεως, πρόξενος πνευματικῆς ἀνησυχίας καὶ λύπης, ἐχθρὸς τῆς παρρησίας, σύζυγος τῆς ἡσυχίας, ἀντίπαλος τῆς ἀγάπης νὰ κάνη τὸν διδάσκαλο, αὔξησις τῆς πνευματικῆς γνώσεως, δημιουργὸς θείων θεωρημάτων, μυστικὴ πνευματικὴ πρόοδος, κρυφὴ πνευματικὴ ἀνάβασις. Κλίμαξ 175-176

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου.Ὁ σιγηλὸς στὴν γλῶσσα θὰ ἀποκτήση τάξι ταπεινόφρονος σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις του, καὶ θὰ ἐξουσιάση τὰ πάθη του χωρίς κόπο. Φ-Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου τ8β-195

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Στόμα σιωπηλὸν ἑρμηνεύει τὰ μυστήρια τοῦ Θεοῦ, ὁ δὲ ταχύλαλος ἀπομακρύνεται ἀπὸ τοῦ πλάσαντος αὐτόν. Φ-Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου τ8β-194

Αγ.Ισαάκ Σύρου. Υπάρχουν πολλές παραινέσεις για τους ανθρώπους, αλλά όταν προσεγγίσει κανείς την σιωπή, περιττή είναι η φύλαξις εκείνων των παραινέσεων· όσες εργασίες έγιναν είναι περιττές, και αυτός που απέκτησε την σιωπή είναι υπεράνω αυτών, διότι προσήγγισε την τελειότητα. Διότι η σιωπή είναι βοηθός της ησυχίας. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου-8β,111

Αγ.Ισαάκ Σύρου. Τὸ νὰ θέλῃ κανεὶς νὰ ἔχῃ πάντοτε τὴν σιωπὴν καὶ τὴν περιφρούρησιν τῆς ἡσυχίας εἶναι ἀποτέλεσμα τῶν τριῶν τούτων αἰτιῶν· ἢ τῆς ἐπιθυμίας νὰ δοξασθῇ κανεὶς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ἢ τῆς θερμότητος τοῦ ζήλου τῆς ἀρετῆς, ἢ ὅτι ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς συνομιλεῖ μέσα του μὲ τὸν Θεὸν καὶ ἡ συνομιλία αὐτὴ ἀπασχολεῖ ὅλην του τὴν σκέψιν. Ἂν λοιπὸν κανεὶς δὲν ἔχῃ κάποιαν ἀπὸ τὰς τελευταίας, δηλαδὴ τὴν δευτέραν ἢ τὴν τρίτην, τότε κατ’ ἀνάγκην εἶναι ἄρρωστος ἀπὸ τὴν πρώτην αἰτίαν (τὴν ἀνθρωπαρέσκειαν). Εὐεργετινὸς Β-583

Ἀββᾶ Ἀγάθωνος. Ἐλεγαν γιὰ τὸν ἀββᾶ Ἀγάθωνα ὅτι ἐπέρασε τρία ἔτη ἔχοντας ἕνα λιθάρι στὸ στόμα του, ἕως ὅτου κατώρθωσε νὰ σιωπᾶ. Ἀποφθέγματα Γερόντων -ΕΠΕ τομ.1,111

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Ἕνας Γέρων εἶπεν· ὑπάρχει ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος νομίζει ὅτι σιωπᾷ καὶ ἡ καρδία του κατακρίνει ἄλλους· αὐτὸς πάντοτε λαλεῖ. Καί, ἀντίθετα, ὑπάρχει ἄλλος, ὁ ὁποῖος ἀπὸ τὸ πρωῒ ἕως τὸ βράδυ λαλεῖ καὶ ὅμως κρατεῖ σιωπήν· δὲν ὁμιλεῖ, δηλαδὴ τίποτα, ποὺ νὰ μῆ εἶναι ὠφέλιμον. Εὐεργετινὸς Β-575

Αββά  Ησαϊου Το σιωπάν, ώστε να μην επείς τους λογισμούς δηλώνει ότι επιζητείς την τιμή του κόσμου και την αισχρή δόξα του, όποιος δε έχει το θάρρος να πεί τους λογισμούς του στους πατέρες τους διώχνει από αυτόν. Φ-Αββά  Ησαϊου-τ12,59

Ἀντιόχου τοῦ Παντέκτου. Ὁ Μοναχὸς πρέπει εἰς μὲν τὸν Θεὸν νὰ λέγῃ πολλά, εἰς δὲ τοὺς ἀνθρώπους ὀλίγα· διότι ἡ πολυλογία, περισπῶσα ἀδιάκοπα τὸν νοῦν, ὄχι μονάχα τὸν κάνει ἀργὸν ἀπὸ κάθε πνευματικὴν ἐργασίαν, ἀλλὰ καὶ τὸν παραδίδει εἰς τὸν δαίμονα τῆς ἀδιακρισίας. Εἰς ὅλας λοιπὸν τὰς περιπτώσεις μᾶς συμφέρει ἡ σιωπή·  διότι τὰ βασιλικὰ θησαυροφυλάκια θὰ γεμίσουν ἀπὸ χρυσὸν  καὶ ὁ νοῦς τῶν πραγματικῶν Μοναχῶν θὰ καταληφθῇ ἀπὸ τὴν γνῶσιν τοῦ Θεοῦ. Εὐεργετινὸς Β-578

Ἡσαΐου τοῦ Ἀναχωρητοῦ. Νὰ σιωπᾷς δὲ πάντοτε καὶ καθόλου νὰ μὴ ὁμιλῇς χωρὶς νὰ ὑπάρχῃ ἀνάγκη, ὡς νὰ εἶσαι ἕνας ἄνθρωπος ἀνάξιος καὶ ἀμόρφωτος. Ἂν παρουσιασθῇ ἀνάγκη νὰ ὁμιλήσῃς καὶ πεισθῇς πρῶτα ὁ ἴδιος ὅτι πραγματικὰ ὑπάρχει σοβαρὸς λόγος καὶ ὅτι εἶναι κατὰ Θεὸν τὸ νὰ ὁμιλήσῃς καὶ ὄχι τὸ νὰ σιωπήσῃς, τότε πλέον νὰ ἀνοίγῃς τὸ στόμα σου μὲ φόβον καὶ τρόμον· τὸ πρόσωπόν σου νὰ εἶναι κάτω, ὁ λόγος σου νὰ εἶναι σοβαρὸς καὶ ταπεινός, καὶ ὅταν συναντήσῃς κάποιον νὰ τοῦ ὁμιλήσῃς ὀλίγον, χάριν τῆς ἀγάπης καὶ γρήγορα νὰ σιωπήσῃς. Καὶ ἂν σὲ ἐρωτήσουν διὰ κάτι, κάμε ὑπακοὴν καὶ ἀπάντησε μόνον εἰς αὐτό, καὶ τίποτε πλέον νὰ μὴ ὁμιλήσῃς. Εὐεργετινὸς Β-580

Ἁγίου Διαδόχου. Ὅπως ὅταν ἀνοίγουν συνεχῶς αἱ θύραι τῶν λουτρῶν, διώχνουν γρήγορα πρὸς τὰ ἔξω τὴν ἐσωτερικὴν θερμότητα, ἔτσι καὶ ἡ ψυχή, ὅταν θέλῃ νὰ ὁμιλῇ συχνά, ἔστω καὶ ἂν ὅλα τὰ λέγῃ καλά, σκορπίζει, μὲ τὴν φωνητικὴν πύλην (τὸ στόμα), τὴν ἐσωτερικὴν περισυλλογήν. Ἕνεκα τούτου ἡ ψυχὴ ἀπογυμνώνεται ἀπὸ τὰς θεμελιώδεις πνευματικὰς ἐννοίας, χάνει τὴν δύναμιν νὰ ἀγωνίζεται ἐναντίον τῶν λογισμῶν καὶ συνομιλεῖ μὲ φλυαρίαν μὲ ὅσους συναντᾷ. Ἐπειδὴ λοιπὸν δι’ αὐτοῦ τοῦ τρόπου (τῆς πολυλογίας) ἡ ψυχὴ ἀποδιώκει τὴν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δὲν ἠμπορεῖ νὰ διατηρῇ τὴν διάνοιαν καθαρὰν ἀπὸ τὰς βλαβερὰς φαντασίας. Διότι πάντοτε τὸ ἀγαθὸν φεύγει ἕνεκα τῆς πολυλογίας, ἡ ὁποία εἶναι πρόξενος πάσης ταραχῆς καὶ φαντασίας. Καλὴ λοιπὸν εἶναι ἡ εἰς τὸν κατάλληλον καιρὸν σιωπή, ἡ ὁποία δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο, παρὰ μητέρα σοφωτάτων σκέψεων καὶ λογισμῶν. Εὐεργετινὸς Β-580-581

Τῶν Γερόντων... Νά αγαπάς τή σιωπή περισσότερο από το να μιλάς. Γιατί η σιωπή μαζεύει θησαυρούς, ενώ το να μιλάς τούς σκορπίζει. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-197