ΠΕΡΙ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗΣ
Αγ.Νεκτάριος Η ελεημοσύνη είναι πράξη αγαθής προαιρέσεως. Είναι υπαγόρευσις
καρδίας αγαθής, αγαπώσης τον πλησίον αυτής. Είναι δικαιοσύνη αποδίδουσα τα
οφειλόμενα τοίς χρείαν έχουσι. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-258
Αγ.Νεκτάριος Έργα δέ τής ελεημοσύνης είναι τά υπό τού Κυρίου ημίν εντελλόμενα
. α) νά τρέφωμεν τούς πεινώντας, β) να ποτίζωμεν τούς διψώντας, γ) να ενδύωμεν
τούς γυμνούς, δ) να φιλοξενώμεν τούς ξένους, ε) να επισκεπτώμεθα τούς αρρώστους,
στ) να παρηγορώμεν τούς τεθλιμένους και ζ) να βοηθώμεν τούς εν φυλακαίς. ΤΟ ΓΝΩΘΙ
ΣΑΥΤΟΝ-260
Αγ.Νεκτάριος Είς τά έργα τής ελεημοσύνης ανάγονται καί τά έργα τά τελούμενα
υπέρ τής πνευματικής καί ηθικής μορφώσεως και αναπτύξεως τού πλησίον. ΤΟ ΓΝΩΘΙ
ΣΑΥΤΟΝ-260
Μεγ.Βασιλείου. Στὸ πανηγύρι κανένας
δὲν λυπᾶται ὅταν δίνει τὰ παρόντα καὶ ἀντὶ γι’ αὐτὰ ἀποκτᾶ ἐκεῖνα ποὺ χρειάζεται,
ἀντί-θετα σὲ ὅσο πιὸ χαμηλὴ τιμὴ ἀγοράζει τὰ πολύτιμα πράγματα, τόσο
περισσότερο χαίρεται, ἐπειδὴ ἔκανε ἐπιτυχῆ συναλλαγή. Καὶ σὺ λυπᾶσαι δίνοντας
χρυσάφι καὶ ἀσήμι, δηλαδὴ χῶμα, γιὰ νὰ ἀποκτήσεις τὴν αἰώνια ζωή; Ἔργα Ἀγ.Ἰωάν. Δαμασκηνοῦ ΕΠΕ 7,101
Αγ.Γρηγ.θεολ. Τίποτε δεν ευφραίνει τον Θεό, όσο η ελεημοσύνη. Γι' αυτό οι
ιερείς παλαιά χρίονταν με λάδι, όπως και οι βασιλείς και οι προφήτες. Το
θεωρούσαν ώς σύμβολο της φιλανθρωπίας του Θεού. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-79
Αγ.Γρηγ.θεολ. Το να ευεργετείς είναι σπουδαιότερο από το να ευεργετείσαι, και
αξίζει περισσότερο να επιδιώκεις το έλεος από το κέρδος. Φ-Αγ.Μάξιμου
Ομολ.15Ε-75
Αγ.Γρηγ.θεολ. Χωρίς ελεημοσύνη η ψυχή είναι άκαρπη. Όλα είναι ακάθαρτα χωρίς
αυτή και ανώφελα. Αυτό με το οποίο μπορούμε να εξισωθούμε με το Θεό, η
ευσπλαγχνία και η λύπηση. Φ-Αγ.Μάξιμου
Ομολ.15Ε-77
Αγ.Γρηγ.θεολ. Εκείνα που θέλουμε να λάβουμε από τόν Θεόν, αυτά οφείλουμε να
μεταδίδομε στούς πλησίον μας. Άν όμως τά αποστερούμε από τούς πλησίον μας, πώς
θέλουμε να επιτύχουμε αυτά; Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-77
Αγ.Γρηγ.θεολ. Αν δεν υπήρχαν φτωχοί, δεν θα μειωνόνταν το πλήθος των αμαρτιών
μας. Οι φτωχοί είναι γιατροί των τραυμάτων μας. Τα φάρμακα που μας προτείνουν
είναι τα χέρια τους. Φ-Αγ.Μάξιμου
Ομολ.15Ε-77
Αγ.Γρηγ.θεολ. Μήν πείς λέξη γογγυσμού όταν δίνεις, πράγμα που πάσχουν πολλοί,
οι οποίοι δίνουν μέν, το δέ προθύμως δέν προσθέτουν, που είναι το μεγαλύτερο
και τελειότερο από το να παρέχεις. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-79
Αγ.Γρηγ.θεολ. Ούτε κάν να θέλεις να εξετάσεις εκείνον πού θα λάβει, ποιός είναι
άξιος και ποιός όχι. Γιατί θεωρώ πολύ καλύτερο γιά χάρη τών αξίων να δίνεις καί στούς ανάξιους, παρά εξαιτίας τών
αναξίων να αποστερείς και τούς άξιους. Φ-Αγ.Μάξιμου.15Ε-79
Αγ.Γρηγ.θεολ. Είναι ανώτερο να εισφέρεις κατά δύναμη, από το να παραλείπεις
τελείως να δίνεις, γιατί υπεύθυνος είναι όχι όποιος δέν μπόρεσε, αλλά όποιος
δέν θέλησε. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-80
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Η ελεημοσύνη δεν αρμόζει μόνο στους πλουσίους, αλλά και στους
φτωχούς . ακόμη και για εκείνον, που μόλις κατωρθώνει να εξασφαλίζει την τροφή
του από την επαιτείαν. Εκλογαί & Απανθίσματα-266
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Δεν πρέπει να εξετάζουμε το ότι η χήρα έδωσε 2 οβολούς μόνον,
αλλά το ότι, ενώ είχε μόνον αυτούς, δεν ελυπήθη να τους δώση και έτσι έδωσε
ελεημοσύνη ολόκληρη την περιουσία της. Εκλογαί & Απανθίσματα-266
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Το μέγεθος της ελεημοσύνης δεν κρίνεται από την ποσότητα αυτών
πού δίνουμε, αλλά από την δύναμη και την διάθεση εκείνων πού δίνουν.Ώστε παντού
μας χρειάζεται καλή διάθεση παντού η αγάπη προς τον Θεόν. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυστ. Β-617
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Πραγματική ελεημοσύνη είναι εκείνη πού γίνεται στους αμαρτωλούς και
τους ενόχους.Γιατί ελεημοσύνη σημαίνει, το να ελεεί κανείς όχι εκείνους πού
κατόρθωσαν την αρετή, αλλά εκείνους πού αμάρτησαν. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-615
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Η ελεημοσύνη λέγεται έτσι, διά να την δίδουμε και στούς αξίους
και στους αναξίους. Διότι αν εξετάζουμε και περιεργαζόμαστε τους αναξίους, τότε
δεν θα μας τύχουν εύκολα οι άξιοι . εάν όμως δίνουμε ελεημοσύνη και στους
αναξίους, οπωσδήποτε θα φτάσουν στα χέρια μας και οι άξιοι και οι αντάξιοι της
ελεημοσύνης μας. Εκλογαί & Απανθίσματα-286
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Διότι εάν πρόκειται ανάμεσα σε εκείνους, οι οποίοι είναι, όπως
και εμείς δούλοι τού Θεού, να αναζητούμε εκείνους οι οποίοι έχουν αξία, τό ίδιο
θα κάνει και δι' ημάς ο Θεός και άν θέλουμε να ζητήσουμε λόγον τών πράξεών τους
από τούς συνδούλους μας εδώ, θα εκπέσωμεν από τήν φιλανθρωπίαν του Θεού.
Εκείνος ο οποίος θέλει να δείξει φιλάνθρωπον διάθεσιν, δέν πρέπει να ζητεί τόν
λόγον διά τάς πράξεις του βίου, αλλά να ανακουφίζει τήν πτωχείαν και να
ικανοποιή τήν ανάγκη, όπου και άν υπάρχει. Εκλογαί & Απανθίσματα-286
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Διά να κάνουμε λοιπόν ελεημοσύνη δέν μας χρειάζεται περιουσία,
αλλά προθυμία. Διότι όπως όταν υπάρχει προ-θυμία, καμμία βλάβη δεν είναι
δυνατόν να προέλθει από τήν πενία, έτσι πάλι, όταν λείπει η προθυμία, καμμία
ωφέλειαν δέν είναι δυνατόν να έχουμε από τόν
πλούτον. Διά τούτο ακριβώς οι πλούσιοι θα κολασθούν περισσότερον από τούς
πτωχούς, όταν είναι κακοί, διότι ούτε όταν είχαν αφθονία πλούτου δεν
έγιναν ευσπλαχνικοί . Καί μή μου λέγεις, ότι έδωσαν ελεημοσύνη . διότι άν η ελεημοσύνη τήν οποίαν έδωσαν, δέν ήταν ανάλογη με
τόν πλούτο τους, δέν θά ξεφύγουν από τήν κόλασιν. Διότι η ελεημοσύνη δέν
κρίνεται ανάλογα με το ποσόν πού δίδεται ως ελεημοσύνη, αλλά ανάλογα με τήν
προθυμία τής γνώμης. Εκλογ. Απανθ.-266
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Ας μήν νομίζουμε ότι λιγοστεύει η περιουσία μας όταν δίνουμε
ελεημοσύνη . διότι όχι μόνο δεν λιγοστεύει, αλλά και μεγαλώνει . δεν ξοδεύται,
αλλά γίνεται περισσότερη και αυτό το οποίον δίνουμε γίνεται εμπόρευμα και
σπόρος, ή μάλλον και από τα δύο αυτά δίνει περισσότερο και ασφαλέστερο κέρδος. Εκλογαί
& Απανθίσματα-269
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Ας γίνουμε ευσπλαγχνικοί πρός τους συνδουλούς μας, όπως θέλουμε
να είναι ευσπλαγχνικός και ο Θεός για μάς. Η ελεημοσύνη είναι πολύ μεγαλύτερη
θυσία και από την προσευχήν και από την νηστεία και από όλες τις άλλες αρετές,
μόνον αν γίνεται από κέρδος δίκαιον και από δίκαιον κόπον, και είναι καθαρή από
κάθε πλεονεξία και αρπαγή και εκβιασμό. Τέτοιες προσφορές δέχεται ο Θεός, τις
άλλες τις μισεί και τις αποστρέφεται. Ούτε και θέλει να τιμάται από ξένες
συμφορές . διότι αυτή η θυσία πρός τον Θεόν είναι ακάθαρτος και ασεβής. Εκλογαί & Απανθίσματα-287
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Χρειάζεται πολλή ελεημοσύνη. Γιατί αυτή είναι που παρασκευάζει το
δραστικό φάρμακο της μετανοίας. Άκου τι λέει η Αγ.Γραφή ''δότε ελεημοσύνην και
πάντα έσται καθαρά'' Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-595
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Αρκεί να καταθέσεις τα χρήματα στα χέρια των φτωχών και αμέσως
καθαρίζονται όλα τα αμαρτήματά σου χωρίς πόνο και κόπο.Π.ανθ.Αγ.Ι. Χρυσοστ. Β-602
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Αν βάλεις τα χρηματά σου στο χέρι του φτωχού, ούτε συκοφάντης σού
επιτίθεται, ούτε φθονερό μάτι σε βλέπει, ούτε ληστής σού τά αφαιρεί, ούτε ο
διαρήκτης τα κλέβει γιατί το ταμείο εκείνο είναι άσυλον. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-604
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Εμπορία και πραγματεία είναι ο ουρανός κι εμείς αδιαφορούμε.Δώσε
ψωμί και πάρε παράδεισο, δώσε μικρά και πάρε μεγάλα δώσε θνητά και πάρε
αθάνατα, δώσε φθαρτά και πάρε άφθαρτα. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-611
Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Κανένας δὲν
κατηγορήθηκε ποτὲ γιὰ τὸ ὅτι δὲν καλλώπισε ἐκκλησίες, ἐνῶ γιὰ τὸ ὅτι δὲν ἐλέησε
φτωχούς, ἀπειλήθηκε μὲ κόλαση καὶ ἄσβεστη φωτιὰ καὶ τιμωρία μαζί μὲ τοὺς
δαίμονες. Μὴ λοιπὸν παραβλέπεις τὸν ἀδελφό σου ποὺ θλίβεται, διακοσμώντας τὴν
ἐκκλησία. Γιατὶ ὁ ναὸς αὐτοῦ εἶναι σπουδαιότερος ἀπὸ τὴν ἐκκλησία. Φ-Ἀγ.Ἀναστασίου Σιν. τ13β-213
Ἀγ.Ἰωαν. Χρυσ.
Αὐτὸ δὲν εἶναι ἐλεημοσύνη, τὸ νὰ δίνεις τὴν ὥρα ποὺ πεθαίνεις, ἐνῶ δὲν εἶσαι
κύριος. Γιατὶ δὲν δίνεις ἀπὸ τὰ δικά σου, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἀνάγκη. Ἡ δωρεὰ ἀνήκη
στὸν θάνατο καὶ ὄχι σὲ σένα. Αὐτὸ δὲν εἶναι πράξη φιλοστοργίας, ἀλλὰ
ἀλαζο-νείας. Πλὴν ὅμως ἔστω καὶ ἔτσι ἄς γίνεται. Ἔστω καὶ τότε διῶξε τὸ πάθος
τῆς ἀπανθρωπιᾶς. Φ-Ἀγ.Ἀναστασίου Σιν. τ13β-199
Νικηφ. Θεοτόκη. Ἡ ἐλεημοσύνη τῆς Ταβιθὰ ἐπληροφόρησεν αὐτοὺς ὅτι ὁ μὲν
Πέτρος θέλει ἔλθει πρὸς αὐτοὺς καὶ θέλει παρακα-λέσει ὑπὲρ τῆς ἀναστάσεως αὐτῆς, ὁ δὲ παντελεήμων Θεὸς θέλει ἐπακούσει
τὴν δέησιν αὐτοῦ, καὶ θέλει ἀναστήσει αὐτὴν ἐκ τῶν νεκρῶν· διὰ δὲ τὰς
πολλὰς ἐλεημοσύνας αὐτῆς ἡ Ταβιθὰ μόνη κατηξιώθη τοσαύτης χάριτος καὶ
ἐξαιρέσεως. Κυριακοδρόμιο Β-35
Νικηφόρου Θεοτόκη. Διὰ ποῖον ὅθεν ἄλλον
λόγον ἔπραξε τοῦτο ὁ Πέτρος, εἰμὴ διὰ νὰ ἀποδείξῃ ὅτι διὰ τοὺς ἁγίους καὶ διὰ
τὰς χήρας ἀνέστησεν αὐτὴν ὁ Θεός; Διὰ μὲν τοὺς ἁγίους, ὅπως ἐπιστηριχθῶσιν εἰς
τὸ ἅγιον ἔργον τῆς ἐλεημοσύνης, διὰ δὲ τὰς χήρας, ὅπως ἔχωσιν αὐτὴν καταφύγιον
εἰς τὰς ἀνάγκας αὑτῶν καθὼς καὶ πρότερον, μάθῃ δὲ διὰ τούτου τοῦ θαυμασιωτάτου
παραδείγματος καὶ πληροφορηθῇ ὁ κόσμος ὅλος ὅτι μεγάλη εἶναι τῆς ἐλεημοσύνης
ἡ δύναμις. Κυριακοδρόμιον Β-36
Νικηφόρου Θεοτόκη. Ἡ ἐλεημοσύνη ἔχει
πτέρυγας, διὰ τῶν ὁποίων ἀναβαίνει εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἵσταται διὰ παντὸς
ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ, ὅπως βλέπων ταύτην ὁ Θεὸς ἐνθυμεῖται καὶ ἐλεῇ
ἡμᾶς. Τοῦτο ἐφανέρωσεν εἰς ἡμᾶς ὁ Θεός, ὅταν ἀπέστειλε τὸν ἄγγελον αὑτοῦ πρὸς
τὸν Κορνήλιον τὸν ἑκατοντάρχην, διὰ νὰ ἀναγγείλῃ πρὸς αὐτὸν ταῦτα· «Αἱ
προσευχαί σου καὶ αἱ ἐλεημοσύναι σου ἀνέβησαν εἰς μνημόσυνον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ»
(Πράξ. ι΄,4). Κυριακοδρόμιον Β-36
Νικηφ. Θεοτόκη. Τῆς ἐλεημοσύνης ἡ χάρις ὑπερβαίνει τὴν χάριν
πάσης θυσίας· πᾶν ἀγαθὸν ἔργον δι’ ἀγάπην Θεοῦ γινόμενον θυσία εἶναι εἰς τὸν
Θεὸν προσφερομένη. Θυσία εἶναι καὶ ἡ ἀγάπη καὶ ἡ ταπείνωσις καὶ ἡ σωφροσύνη καὶ
ἡ ὑπακοὴ καὶ ἡ νηστεία καὶ ἡ προσευχὴ καὶ τῆς ψυχῆς ἡ κατάνυξις κατὰ τὸ «θυσίᾳ
τῷ Θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον» (Ψαλμ. ν΄,19) καὶ πᾶσα ἄλλη ἀγαθοεργία· ἡ
ἐλεημοσύνη ὅμως εἶναι προτιμοτέρα πασῶν τῶν θυσιῶν. Κυριακοδρόμιον
Β-36
Νικηφ. Θεοτόκη. Θέλει ὁ Θεὸς τὰς θυσίας, θέλει τὰ καλὰ
ἔργα, ἐπειδὴ αὐτὸς καὶ τὰς θυσίας ἐνομοθέτησε καὶ τῶν ἀγαθῶν ἔργων ὑπάρχει ἡ
πηγή. Διὰ νὰ πληροφορήσῃ δὲ ὅτι προτιμᾷ τὴν ἐλεημοσύνην πασῶν τῶν ἄλλων θυσιῶν
εἶπε· «πορευθέντες δέ, μάθετε τί ἐστιν ἔλεον θέλω καὶ οὐ θυσίαν» (Ματθ. θ΄,
13). Προτιμῶ, λέγει, τὸν ἔλεον καὶ ἀπ’ αὐτὴν τὴν θυσίαν. Κυριακοδρόμιον Β-36
Νικηφ. Θεοτόκη. Ἡ ἐλεημοσύνη δὲν εἶναι δωρεά, ὡς
νομίζουν τινές, ἀλλ’ εἶναι δάνειον· εἰς τοῦτο δὲ τὸ δάνεισμα ὁ μὲν ἐλεῶν
δανείζει, ὁ δὲ πτωχὸς δανείζεται, ὁ δὲ Θεὸς γίνεται ἐγγυητὴς τοῦ δανείσματος. Κυριακοδρόμιον Β-36
Νικ. Θεοτόκη. Ἀνάλαβε, λέγει ὁ Θεός, φροντίδα διὰ τὸν
πτωχόν, τὸν ἀσθενῆ· ὅ,τι καὶ ἄν ἐξοδεύσῃς ὑπὲρ αὑτοῦ, ἐγὼ θέλω ἀνταποδώσει
τοῦτο εἰς σέ, ὅταν ἔλθω πάλιν εἰς τὸν κόσμον, διὰ νὰ κρίνω ζῶνας καὶ νεκρούς·
«ἐπιμελήθητι αὐτοῦ καὶ ὅ,τι ἄν προσδαπανήσῃς, ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με,
ἀποδώσω σοι» (Λουκᾶ ι΄,35). Ἀκουεις; Ἐγώ, λέγει ἀποδώσω τοῦτο εἰς σέ. Κυριακοδρ. Β-36
Νικηφ. Θεοτόκη. Ἐπειδὴ ὅμως ὄχι ὁ ἐγγυητής, ἀλλ’ ὅστις
δανείζεται, ἐκεῖνος κυρίως καὶ καθ’ αὑτὸ χρεωστεῖ τὴν ἀνταπόδοσιν, διὰ τοῦτο ὁ
πανυπεράγαθος Θεός, διὰ νὰ προτρέψῃ ἡμᾶς περισσότερον εἰς τὸ ἔργον τῆς
ἐλεημοσύνης, γίνεται ἀντὶ ἐγγυητοῦ δανειζόμενος· ὅθεν ὡς χρεώστης ὑπόσχεται τὴν
ἀνταπόδοσιν λέγων· «Δανείζει Θεῷ ὁ ἐλεῶν πτωχόν, κατὰ δὲ τὸ δόμα αὐτοῦ
ἀνταποδώσει αὐτῷ». Ὦ τοῦ παραδόξου πράγματος!
ἡ ἐλεημοσύνη ἀνατρέπει πάντας τοὺς νόμους· κατὰ τοὺς νόμους τῆς φύσεως,
τῆς τάξεως, τοῦ λόγου, τὰ χρέη τοῦ ἀνθρώπου πρὸς τὸν Θεὸν εἶναι ἄπειρα· ἡ δὲ
ἐλεημοσύνη καθιστᾷ τὸν Θεὸν χρεώστην τοῦ ἀνθρώπου ! Βλέπεις πόση τῆς ἐλεημοσύνης ἡ δύναμις; Κυριακοδρόμιον Β-37
Νικηφ. Θεοτόκη. Διὰ τοῦτο ἀκούομεν
ὅτι καὶ ἀνταποδόσεις ὑπάρχουν διωρισμέναι διὰ τοὺς ἐλεήμονας μεγάλαι καὶ
πολλαί, ἐπίγειοι
καὶ ἐπουράνιοι. Βλέπε πρῶτον τὰς ἐπιγείους. Ὁ προφητάναξ Δαβὶδ δι’ ὀλίγων
λέξεων ἀνέφερε πάσας εἰπών· «Ὅλην τὴν ἡμέραν ἐλεεῖ καὶ δανείζει ὁ δίκαιος καὶ
τὸ σπέρμα αὐτοῦ εἰς εὐλογίαν ἔσται» (Ψαλμ. λστ΄,26). Τὶ δὲ σημαίνει ἡ εὐλογία
τοῦ Θεοῦ; Αὐτὴ ση-μαίνει πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ
πᾶσαν εὐτυχίαν. Τὸν Ἀβραὰμ εὐλόγησεν ὁ Θεὸς (Γεν. ιβ΄,2), εὐλόγησε δὲ καὶ τὰ
ἔσχατα τοῦ Ἰὼβ μᾶλλον ἤ τὰ ἔμπροσθεν (Ἰὼβ μβ΄,12)· αὐτοὶ δὲ καὶ οἱ δύο
ἐγένοντο πλούσιοι, ἔνδοξοι, πανευτυχεῖς καὶ πανέντιμοι. Κυριακοδρόμιον Β-37
Νικηφ. Θεοτόκη. Βλέπε δὲ δεύτερον καὶ τὰς πνευματικὰς
καὶ ἐπουρανίους ἀνταποδόσεις. Τούτων ἡ πρώτη εἶναι ἡ ἄφεσις τῶν ἁμαρτιῶν. «Πλὴν
τὰ ἐνόντα», εἶπεν ὁ Κύριος, «δότε ἐλεημοσύνην, καὶ ἰδοὺ πάντα καθαρὰ ὑμῖν ἔσται» (Λουκ. ια΄,41).
Ἰδοὺ τὸ πνευματικὸν τῆς ἐλεημοσύνης ἀνταπόδομα, τὸ ἑκατονταπλάσιον. Δίδεις
ἄρτον φθαρτὸν καὶ λαμβάνεις κάθαρσιν ἁμαρτιῶν· δίδεις μέταλλον τῆς γῆς καὶ
λαμβάνεις σωτηρίαν τῆς ψυχῆς· δίδεις πρᾶγμα πρόσκαιρον καὶ λαμβάνεις χάρισμα
αἰώνιον. «Πλὴν τὰ ἐνόντα δότε ἐλεημοσύνην,
καὶ ἰδοὺ πάντα καθαρὰ ὑμῖν ἔσται». Καὶ
μὴ νομίσητε ὅτι εὑρίσκεται ἄνθρωπος, ὅστις δὲν ἔχει ἀνάγκην τῆς τοιαύτης
ἀναποδόσεως· μὴ νομίσητε, λέγω, ὅτι εὑρίσκεται ἄνθρωπος εἰς τὸν κόσμον καθαρὸς
καὶ ἀναμάρτητος, καὶ μὴ ἔχων ἀνάγκην καθάρσεως. «Μὴ λέγε», εἶπεν ὁ δίκαιος Ἰώβ,
«ὅτι καθαρὸς εἰμι τοῖς ἔργοις καὶ ἄμεμπτος ἐναντίον αὐτοῦ» (Ἰὼβ ια΄,4). «Τὶς
γὰρ καθαρὸς ἔσται ἀπὸ ρύπου; Ἀλλ’ οὐδείς, ἐὰν καὶ μία ἡμέρα ὁ βίος αὐτοῦ ἐπὶ
τῆς γῆς» (Αὐτόθι ιδ΄,4-5). Κυριακοδρόμιον Β-38
Ἀγ.Ἰσαὰκ Σύρου Ἡ
ἐλεημοσύνη εἶναι ἐναντία στὴν δικαιοκρισία. Ἡ δικαιοκρισία εἶναι ἰσότης τῆς
ζυγαριᾶς, ποὺ ἀποδίδει στὸν καθένα ὅ,τι ἀξίζει καὶ δὲν παρεκκλίνει σὲ κανένα
μέρος οὔτε προσωποληπτεῖ κατὰ τὴν ἀνταπόδοσι, ἐνῶ ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι λύπη ποὺ
κινεῖται ἀπὸ τὴν χάρι καὶ κλίνει μὲ συμπάθεια πρὸς ὅλους· τὸν ἄξιο τιμωρίας δὲν
τὸν παιδεύει καὶ τὸν ἄξιο ἀγαθοῦ τοῦ δίνει μὲ ἀφθονία. Φ-Ἀγ.Ἰσαὰκ Σύρου 8β-373
Ἀγ.Ἰσαὰκ Σύρου Ἂν
θέλης ν’ ἀποκτήσης τὴν ἐλεημοσύνη, πρῶτα συνήθιζε τὸν ἑαυτό σου νὰ καταφρονῆ τὰ
πάντα γιὰ νὰ μὴ ἑλκυσθῆ ὁ νοῦς ἀπὸ τὸ βάρος τους καὶ ἐξέλθη ἀπὸ τὰ ὅριά του.
Διότι ἡ ἀκρίβεια τῆς ἐλεημοσύνης φαίνεται μὲ τὴν ὑπομονὴ ἐκείνου ποὺ προτιμᾶ ν’
ἀδικῆται. Φ-Ἀγ.Ἰσαὰκ Σύρου
8β-337
Ἀγ.Ἰσαὰκ Σύρου Ἂν
εἶσαι ἀληθινὰ ἐλεήμων, ὅταν σοῦ ἀφαιρέσουν τὰ πράγματά σου, νὰ μὴ θλιβῆς μέσα
σου, καὶ νὰ μὴ διηγηθῆς τὴν ζημία στοὺς ἔξω. Μᾶλλον ἂς καταποθῆ ἡ ζημία αὐτῶν
ποὺ σὲ ἀδίκησαν ἀπὸ τὴν ἐλεημοσύνη σου, ὅπως ἡ δριμύτης τοῦ οἴνου ἀπὸ τὸ πλῆθος
τοῦ ὕδατος. Δεῖξε τὸ μέγεθος τῆς ἐλεημοσύνης σου μὲ τὰ ἀγαθὰ ποὺ ἀμείβεις ὅσους
σὲ ἀδίκησαν, ὅπως ἔκαμε καὶ ὁ μακάριος Ἐλισσαῖος στοὺς ἐχθρούς του ποὺ ἤθελαν
νὰ τὸν αἰχμαλωτίσουν. Φ-Ἀγ.Ἰσαὰκ
Σύρου 8β-337
Ἀββᾶ Ἀγάθωνος.
Ὁ ἴδιος ἀββᾶς Ἀγάθων εἶπε ὅτι : Ποτὲ δὲν
ἔδωσα ἐλεημοσύνη, ἀλλὰ τὸ δοῦναι καὶ λαβεῖν μοῦ ἦταν ἐλεημο-σύνη, καθὼς
ἐσκεπτόμουν ὅτι τὸ κέρδος τοῦ ἀδελφοῦ μου εἶναι ἔργο καρποφορίας. Ἀποφθέγματα Γερόντων -ΕΠΕ τομ.1,113
Αββά Ησαϊου Διάνεμε
τώρα που υστερείσαι με απλόχεριά, για να μην εντροπιασθείς μεταξύ των αγίων και
των αγαθών αυτών. Φ-Αββά Ησαϊου-τ12,51
Αγ.Μάξιμος Η διάθεσις της αγάπης πρός τον πλησίον δεν διαπιστώνεται μόνον με
χρήματα στους φτωχούς αλλά πολύ περισσότερο με την μετάδωση του λόγου του Θεού
και την εξυπηρέτηση σωματικών αναγκών. Ευεργετινός-Γ,628
Κλήμεντος Ἀλεξ. Πρέπει νὰ κάνεις ἐλεημοσύνες, λέγει ὁ λόγος, ἀλλὰ δίκαιες
καὶ σ’ ἐκείνους ποὺ πρέπει. Γιατί, ὅπως ὁ γεωργὸς δὲν σπέρνει ἁπλῶς στὴ γῆ,
ἀλλὰ στὴ γῆ τὴν εὔφορη, γιὰ νὰ τοῦ ἀποφέρει καρπούς, ἔτσι πρέπει νὰ κάνεις τὴν
ἐλεημοσύνη σὲ εὐσεβεῖς καὶ πνευματικούς, ὥστε νὰ ἐπιτύχεις καλὴ καρποφορία μὲ
τὶς προσευχές τους. Γιατὶ εἶναι γραμμένο· «Κάνε ἐλεημοσύνη σὲ εὐσεβῆ, γιὰ νὰ
βρεῖς ἀνταπόδοση, ἄν ὄχι ἀπὸ αὐτόν, ὁπωσδήποτε ὅμως ἀπὸ τὸν Ὕψιστο». Φ-Ἀγ.Ἀναστασίου Σιν. τ13β-213
Ευαγρίου. Είναι καλό
βέβαια να τους ευεργετούμε όλους, ιδιαίτερα όμως εκείνους πού δεν μπορούν να
μας αμείψουν. ΕΠΕ-11Α,83
Ευαγρίου Μην
επιθυμήσεις να αποκτήσεις πλούτο για να τον μοιράσεις στους φτωχούς. Γιατί αυτό
είναι απάτη του Διαβόλου, η οποία
πολλές φορές οφείλεται σε κενοδοξία και βάζει τον νού σε αφορμές για πολλές
ενοχλήσεις. Έχεις στο Ευαγγέλιο την βεβαίωση από τον Κύριο Ιησού, ότι η
χήρα με 2 μόνο λεπτά ξεπέρασε την προαίρεση και την δύναμη των πλουσίων. Φ-Ευάγριου-τ11Α,65
Διδύμου.
Νὰ δείχνεις μεγαλύτερη καὶ πιὸ πρόθυμη φροντίδα σ’ ἐκείνους ποὺ ἔγιναν φτωχοὶ
ἐξαιτίας τῆς ἀρετῆς καὶ θεοσέβειάς τους, παρὰ στοὺς φτωχούς, ἢ σ’ ἐκείνους ποὺ
εἶναι φτωχοὶ λόγω ἀσθένειας καὶ
ἀτυχημάτων, παρὰ σ’ ἐκείνους ποὺ πτώχευσαν ἐξαιτίας κακοπραγίας ἢ ἀσωτίας. Ἔργα Ἀγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ ΕΠΕ 7,453
Διαταγὲς Ἀγ.Ἀποστόλων. Ἀλλοίμονο σὲ ἐκείνους
ποὺ ἔχουν καὶ ὑποκριτικὰ δέχονται, ἤ σὲ ἐκείνους ποὺ μποροῦν νὰ βοηθήσουν τὸν ἑαυτό τους, καὶ ἐπιθυμοῦν νὰ παίρνουν ἀπὸ ἄλλους. Φ-Ἀγ.Ἀναστασίου Σιν. τ13β-213
Ταμ.Ορθοδ-204 Κατά δύο τρόπους ο άνθρωπος γίνεται καλύτερος τού εαυτού του : όταν προσεύχεται και όταν δίδει ελεημοσύνην.
Ἀγ.Συμεὼν Ἀρχ. Θεσ. Ἐρώτησις :
Ποία ἐλεημοσύνη εἶναι καλλιτέρα; Ἀπόκρισις
: Ὅστις προαιρεῖται νὰ κάμῃ
ἐλεημοσύνην, ἂς κάμῃ πρὸ πάντων, ἂν δύναται,
διὰ τὴν ἐλευθερίαν, ὡς εἴπομεν, τῶν αἰχμαλώτων καὶ μάλιστα νηπίων καὶ παίδων,
οἱ ὁποῖοι κινδυνεύουσι κατὰ τὴν ψυχήν. Εἶτα δὲ διὰ τοὺς αἰχμαλώτους
ἱερεῖς καὶ γέροντας καὶ λοιπούς. Κατὰ δεύτερον λόγον ἂς δώσῃ ἐλέη εἰς ἀσθενεῖς
λελωβημένους καὶ εἰς ἄλλους, οἱ ὁποῖοι μεγάλην χρείαν ἔχουσι βοηθείας. Ἔπειτα
ἂς μοιράσῃ καὶ εἰς τοὺς ἐναποκλείστους διὰ Θεὸν μοναχούς, καθὼς οἱ πατέρες
λέγουσι, διότι αὐτοὶ δοῦλοι εἶναι Θεοῦ καὶ μετέρχονται ἔργον ἀγγελικὸν καὶ διὰ
τὸν Θεὸν εἶναι ἐναπόκλειστοι, καὶ ἐὰν
ζῶσι μόνον κατὰ Θεόν, ὅλαι πληροῦνται εἰς αὐτοὺς αἱ ἐντολαί. Μετὰ ταῦτα ἂς
γίνηται ἡ ἐλεημοσύνη εἰς τοὺς φυλακισμένους, εἰς τὰς χήρας καὶ εἰς ὅλους, ὅσοι
εὑρίσκονται ἐν ἀνάγκῃ, οἱ ὁποῖοι δὲν συνειθίζουσι νὰ ἐξέρχωνται ἀπὸ τῶν οἰκιῶν
των, καὶ τελευταῖον εἰς ὅλους τοὺς λοιποὺς πτωχούς. Ἡ φιλοξενία δὲ μάλιστα πρὸς
ξένους ἐνδεεῖς πολὺν προξενεῖ τὸν μισθόν,
καθὼς καὶ ὁ Σωτήρ ἡμῶν, ὁ δίκαιος Κριτὴς καὶ Θεὸς πάντοτε ἐδίδαξε. Ἄπαντα Ἀγ.Συμεὼν Ἀρχ. Θεσσαλονίκης 388-389
Ἀγ.Συμεὼν Ἀρχ. Θεσ. Ἐρώτησις :
Ὅστις θέλει νὰ κάμῃ ἐλεημοσύνην, μόνος πρέπει νὰ τὴν κάμνῃ ἢ διὰ μέσου τοῦ
πνευματικοῦ αὑτοῦ Πατρός. Ἀπόκρισις
: Ἐὰν ἦναι ὁ ἄνθρωπος πεπληροφορημένος καὶ ἔχῃ
πίστιν εἰς τὴν εὐθύτητα τοῦ πνευματικοῦ, καλλίτερον εἶναι διὰ μέσου αὐτοῦ νὰ
δώσῃ, παρὰ νὰ τὰ δώσῃ, μόνος ἢ δίδων αὐτὰ ἴσως εἰς μέρη οὐχὶ ἀναγκαῖα καὶ
ἐπωφελῆ, καὶ τελευταῖον διὰ νὰ κάμῃ τὴν ἐλεημοσύνην μὲ ὑποταγήν. Ἂν ὅμως καὶ
δὲν πληροφορῆται καὶ δὲν ἔχῃ πίστιν βεβαίαν πρὸς τὸν πνευματικόν του, τότε ἂς
τὰ δώσῃ ἀφ’ ἑαυτοῦ, ἀλλὰ καὶ τότε μετὰ ἐρωτήσεως. Ἄπαντα
Ἀγ.Συμεὼν Ἀρχ. Θεσσαλονίκης 389
Ἐρώτησις : Ἔχει μισθὸν ἐκεῖνος, ὁποῦ δίδει ἐλεημοσύνην ἀπὸ τὸν πλοῦτον, ὁποῦ διὰ
τοῦ πονηροῦ ἀπέκτησεν; Ἀπόκρισις
: Δὲν ἔπρεπε νὰ μὲ ἐρωτήσῃς
τελείως εἰς τοῦτο, ὡσὰν ὁποῦ εἶναι δῆλον τοῖς πᾶσι, ὅτι δὲν ἔχει μισθόν,
ἐκεῖνος ὁποῦ δίδει ἐλεημοσύ-νην ἀπὸ τὰ κακῶς συνηγμένα, καὶ ἄκουσον τὶ λέγει
καὶ ὁ Νύσσης θεῖος Γρηγόριος. «Εἰ δὲ γεωργῶν τὰ ἀλλότρια, καὶ ἐν ὀφθαλμοῖς ἔχων
τὴν ἀδικίαν, τὸν ἄρτον, λέγεις, δός, ἄλλος ὁ ἀκούων τῆς φωνῆς ταύτης, καὶ οὐχὶ
ὁ Θεὸς» δηλ. ὁ πονηρὸς δαίμων ἔχει τὴν χάριν, καὶ ὄχι ὁ Θεός. Ἀποστολικὴ Σαγήνη σελ. 244
Ἐρώτησις : Ἐπειδὴ λοιπὸν καὶ δὲν ἔχει μισθὸν ὁ τοιοῦτος, διατὶ λέγει ὁ Κύριος εἰς
τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον, κτήσασθε φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ
τῆς ἀδικίας; Ἀπόκρισις : Μαμωνᾶς δὲν λέγεται ὁ
ἐξ ἀδικίας καὶ πλεονεξίας ἀποκτηθεὶς πλοῦτος, ὡς σὺ νομίζεις, ἀλλ’ ἁπλῶς
τὰ περισσεύματα τῶν καλῶς ἀποκτηθέντων, τὰ ὁποῖα, ὅταν φυλάττωνται, καὶ δὲν
δίδωνται εἰς τοὺς χρείαν ἔχοντας, λέγονται μαμωνᾶς τῆς ἀδικίας· διὰ τὸν μαμωνᾶ
αὐτὸν λέγει ὁ Κύριος, καὶ ὄχι διὰ τὰ κακῶς συνηγμένα· καὶ ἄκουσον τοῦ Ἱεροῦ
Χρυσοστό-μου, ὁποῦ φανερὰ σοὶ τὸ λέγει· «οὐ καθὰ νομίζουσί τινες τὸν ἀπὸ
ἀδικίας καὶ πλεονεξίας συναγόμενον πλοῦτον, τοῦτον εἶναι τὸν μαμωνᾶν, ἐξ οὗ
εἶπεν ὁ Κύριος ποιεῖν πένητας φίλους, ἀλλὰ τὸν ἐκτὸς τῆς χρείας ἡμῶν
ἀποκείμενον πλοῦτον». Ἀπ. Σαγ. 244
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου