ΠΕΡΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ

ΠΕΡΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ

Αγάπιος Μον. Αναμεταξύ είς τας λοιπάς δωρεάς, μας έδωσε ο πάνσοφος Ιατρός και Σωτήρ ημών Θεός, και το της Μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως μυστήριον διά να αφανίζουμε δι' αυτής πάσας τας ενέδρας του δαίμονος, δίδοντάς μας δύναμη διά την άπειρον αυτού αγαθότητα να γινόμαστε πάλι μετά την αμαρτίαν διά ταύτης της μετανοίας αναμάρτητοι και ανεύθυνοι της αιωνίου κολάσεως. Αμαρτωλών Σωτηρία-208

Αγ.Νικόδημος Εξομολόγηση είναι μία θεληματική διά στόματος φανέρωση τών πονηρών έργων και λόγων και λογισμών, κατανυκτική, κατηγορητική, ευθεία, χωρίς ντροπή, αποφασιστική, πρός νόμιμο Πνευματικό γινόμενη. Εξομολογητάριον-190

Αγάπιος Μον. Αυτήν την Εξομολόγησιν ορέγεται περίσσα ο Κύριος, και οικονομά με ποικίλους τρόπους, να γνωρίσει το πταίσιμόν του ο άνθρωπος, και να το πεί με καρδίας ταπείνωσιν. Αμαρτωλών Σωτηρία-208

Ἀγ.Βρεσθένης Ματθαῖου.Ἐκτὸς αὐτῆς οὐ μόνον ἄνθρωπος δύναται σωθῆναι, οὐδὲ ἐκ τῶν παθῶν αὑτοῦ ἀπαλλαχθῆναι, οὐδὲ ἐν  τῇ καρδίᾳ αὑτοῦ τὴν εἰρήνην ἔχειν καὶ τὴν ζωὴν αὐτοῦ ἐν ἐλεεινῇ καὶ ἀξιοδακρύτῳ καὶ ἀξιοθρηνήτῳ καταστάσει θέλει διέλθῃ, ἀκαταπτύστως ἐλεγχόμενος ὑπὸ τῆς πονηρᾶς α. συνειδήσεως, ἐν ἀσώτῳ καὶ ῥερρυπωμένῳ βίῳ, ἐν πτωχείᾳ καὶ ἀμελείᾳ πολλῇ καὶ ἐν ἀσθενείᾳ καὶ ποικίλαις ἄλλαις συμφοραῖς περιστιχούμενος κατὰ τὸ «’Απὸ τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, ἀσθενεῖ τὸ σῶμα, ἀσθενεῖ μου καὶ ἡ ψυχή». Ὡς καὶ κατὰ τὸ «ἐν ἄλλοις πταίομεν καὶ ἐν ἄλλοις παιδευόμεθα». «Τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος». Διὰ νὰ ἀπαλλαχθῇ τις τῶν ἐξ ὅλων ὅσων εἴπομεν πρέπει ὡς καὶ ὀφείλει, νὰ προετοιμασθῇ πρὸ 15 ἢ ἔστω καὶ πρὸ τριῶν ἡμερῶν. Θεῖον Προσευχητάριον Ἀγ.Βρεσθένης Ματθαῖου Ἐκδ. 1933 σελ. 81

Αγάπιος Μον. Ετοιμάσου δύο ή τρείς ημέρες προτήτερα, και στοχάσου πόσος καιρός είναι όπου δεν εξομολογήθεις, και από εκείνην την ώρα εώς εδώ ερεύνησε με πολλήν επιμέλεια σε πόσα αμαρτήματα έπεσες. Αμαρτωλών Σωτηρία-209

Αγάπιος Μον. Ερεύνησον τας δέκα Εντολάς του Κυρίου, τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα, τις πέντε αισθήσεις, τα άρθρα της Πίστεως, τα επτά έργα της ελεημοσύνης, σωματικά και πνευματικά, και πάσαν άλλην παραγγελίαν της Εκκλησίας μας, συλλογιζόμενος είς πόσους τρόπους, και πόσες φορές έπεσες στην αμαρτίαν με τον νούν, με τον λόγον ή με το έργον, και όλα τα συνακόλουθα. Αμαρτωλών Σωτηρία-209

Αγ.Νικόδημος Εξέτασε τίς εξομολογήσεις που κάνεις, εάν είναι ελλιπείς, δηλ. άν από αμέλεια εγκληματική και καταφρόνησιν δική σου αφήνεις ανεξόμολόγητο κανένα αμάρτημα.  Αυτό μπορεί να συμβεί εύκολα ή είς τας αμαρτίας όπου (1ον) γίνονται με τον συνδιασμόν και την συγκατάθεσιν των λογισμών, τίς οποίες εσύ δεν ψηφάς δι' αμαρτίας ως ανόητος και μη στοχαζόμενος, ότι κατά τον Σολομώντα ''σκολιοί λογισμοί χωρίζουσιν από Θεού''. Ή είς εκείνας τας αμαρτίας όπου αρχίζουν μέν δέν τελιώνουν όμως, τάς οποίας συνηθίζουν πολλοί από μεγάλη τους αγνωσία να μήν τας εξομολογούνται, σαν να μην ήσαν τίποτα, από τους οποίους ίσως να είσαι ένας και εσύ.  Πνευματικά Γυμνάσματα-319

Αγ.Νικόδημος [2ον] Μπορεί να συμβεί ακόμη ευκολότερα είς τάς αμαρτίας τας ονομαζόμενες της ελλείψεως . δηλ. όταν δεν κάνει κάποιος εκείνο το καλό όπου δύναται, ή έχει χρέος να κάνει κατά το επάγγελμά του, ή όταν αφήνει και γίνεται από τους άλλους το κακό εκείνο όπου δύναται να εμποδίσει . τα οποία αυτά πολλοί αμελούν ως ανόητοι, και δεν ξέρουν ότι και δι' αυτά έχουν να δώσουν λόγο εν ημέρα κρίσεως, καθώς βεβαιώνεται από το παράδειγμα του οκνηρού δούλου όπου έχωσε το τάλαντο στη γή και δεν το αύξησε. Και όπως οι αμαρτωλοί, οι εξ αριστερών εστώτες εν τη κρίσει, και δυνάμενοι μεν ελεήσαι, μη ελεήσαντες δε τούς πτωχούς. Πνευματικά Γυμνάσματα-319

Αγ.Νικόδημος Αλλά και άν εξομολογηθείς όλες τίς αμαρτίες σου, και κρύψεις από ντροπή μία μόνη, ήξευρε ότι όχι μόνον και οι αμαρτίες όπου εξομολογήθεις, μένουν ασυγχώρητες, αλλά προσθέτεις ακόμη παραπάνω είς τόν εαυτόν σου καί άλλην μίαν αμαρτίαν, τή ιεροσυλίαν, διά το κρύψιμον αυτό, ώς λέγει εν τώ εξομολογηταρίω ο Ιεροσολύμων Χρύσανθος. Εξομολο/ριον-196

Αγάπιος Μον. Εξέτασε να βρείς έναν Πνευματικόν ιατρόν, να είναι γραμματισμένος, ή έμπειρος είς την πράξιν, να γνωρίζει καλά τας πληγάς, διά να δίδει και τα ιατρικά των τραυμάτων αρμόδια. Αμαρτωλών Σωτηρία-210

Αγ.Νικόδημος Ποιά άλλη μεγαλειτέρα ανάγκη είναι είς εσέ, ωσάν τό να εύρης έναν καλόν οδηγόν είς μία οδοιπορίαν όπου έχει να κάνεις τόσον κινδυνώδη, καθώς είναι να πορευθής είς τόν ουρανόν; Πνευματικά Γυμνάσματα-320

Αγάπιος Μον. Όταν βρείς έναν καλόν Πνευματικόν, μήν πηγαίνεις πλέον σε άλλον. Ει δε και πραγματεύεσαι την Εξομολόγηση, ουδέν οφελείσαι. Λόγου χάριν, εάν εξομολογηθείς σε έναν Πνευματικόν τόσες φορές, έπειτα διατί εξανάπεσες πάλιν είς αυτήν την αμαρτίαν εντρέπεσαι αυτόν τον Πνευματικόν και πηγαίνεις σε άλλον, διά να λάβεις ολίγην αισχύνην ή κανόνα ελαφρότερον, τότε γίνωσκε, ότι η Εξομολόγησις αυτή δεν ωφελεί, αλλά αδιόρθωτος είσαι, εάν δεν υπάγεις είς τον πρώτον Πνευματικόν να τα πείς. Αμαρτωλών Σωτηρία-210

Αγ.Νικόδημος Ένας διδάσκαλος σε συμβουλεύει φρονίμως, ότι άν θέλεις να νικήσεις τόν διάβολον, πού σου φέρνει τήν ντροπή, λέγε πρώτη από όλες εκείνη τήν αμαρτία, όπου ντρέπεσαι περισσότερο. Εξομολογητάριον-197

Αγάπιος Μον. Είσαι χρεωστής να πείς τον αριθμό των αμαρτημάτων σου, εάν θυμάσαι πόσες φορές ήμαρτες, ή πόσο καιρό ευρισκόσουν στην αμαρτία, και αν ημάρτανες οσάκις είχες καιρό επιτήδειον. Αμαρτωλών Σωτηρία-209

Αγάπιος Μον. Δεν φτάνει μόνον να πείς τον αριθμό των αμαρτιών αλλά και τα συνακόλουθα, δηλ. πού, πώς, πότε, με ποίον, και ποταπήν αμαρτίαν ετέλεσας, και άλλα όπου βαρύνουν το ανόμημα. Αμαρτωλών Σωτηρία-209

Αγάπιος Μον. Γίνωσκε, ότι δεν πρέπει να πολυδιηγάσαι στον Πνευματικό όλη την ιστορία της υποθέσεως, πώς και πώς ήμαρτες . αλλά σε λίγα λόγια να πείς μόνον το όνομα, το είδος της αμαρτίας και ποσάκις ήμαρτες. Αμαρτωλών Σωτηρία-210

Αγ.Νικόδημος Εξέτασε την απόφαση που κάνεις διά να διορθωθείς . διότι άν αυτή δέν είναι μία θέληση στερεά, βεβαία, δυνατή και ενεργητική, αλλά είναι μία θέληση ανενέργητος, αδύνατος και αβέβαιος, εάν εσύ δέν λέγεις αποφασιστικά, θέλω εξ άπαντος να μετανοήσω και δέν θέλω πλέον να αμαρτήσω, αλλά λέγεις με χλιαρότητα, ήθελα να μετανοήσω και δεν ήθελα να αμαρτήσω . και τέλος πάντων, εάν δέν αποφεύγεις με όλες σου τίς δυνάμεις όλα τα αίτια τών προσώπων, τών ευκαιριών, τών τόπων, των τρόπων,  και των κινδύνων, όπου μπορούν να σε κάνουν να μεταπέσεις είς την αμαρτίαν, ήξευρε ότι η μετάνοιά σου είναι ατελής και φοβούμαι ότι οι αμαρτίες σου μένουν ασυγχώρητες . και ότι άν αποθάνεις είς τοιαύτην κατάστασιν, θέλεις κολασθή. Πνευματικά Γυμνάσματα-321

Αγ.Νικόδημος Εξέτασε τήν γνώμη όπου έχεις διά να πηγαίνεις συχνάκις είς τούτο το πανάγιον λουτρόν τής εξομολογήσεως . διότι πρέπει να αποφασίσεις να πηγαίνεις είς τόν πνευματικόν, πρίν πέσης είς καμίαν σου αταξίαν και αμαρτίαν . επειδή με τήν συχνήν αυτήν εξομολόγησιν και αντάμωσιν του πνευματικού, λαμβάνεις νέαν χάριν από τόν Θεόν, και ακολούθως λαμβάνεις δύναμιν διά να διορθωθείς με τελειότητα καί διά να προφυλαχθής από κάθε αμαρτίαν . ει δέ καί δέν κάνεις έτσι, πρόστρεχε είς τήν εξομολόγησιν, ευθύς όπου διά δυστυχίαν σου έπεσες είς κανένα αμάρτημα. Πνευματικά Γυμνάσματα-322

Αγ.Νικόδημος Επειδή, ποίος θα ήθελε ποτέ να κοιμηθεί μαζί με ένα νεκρόν βρωμισμένον γιά μία και μοναχή νύκτα; Καί σύ πώς έχεις καρδιάν να είσαι μαζί με τήν νεκρή και βρωμισμένη σου ψυχή τόσες νύκτες και εμέρες, και μήνες χωρίς να πηγαίνεις στόν πνευματικόν διά να τήν ζωντανεύσεις με μία συντετριμμένην και κατανυκτικήν εξομολόγησιν; Άχ αδελφέ, και έχεις καρδιά να ξέρεις πώς ο θάνατος μπορεί να σου έλθει είς κάθε στιγμήν, και εσύ να στέκεις μίαν μόνην στιγμήν ανεξομολόγητος και αδιόρθωτος; Έχεις καρδιάν να ευρίσκεσαι καταδικασμένος διά τόν άδην και να στέκεις κοντά στον γκρεμνόν μίας παντοτεινής απώλειας; Διά τούτο μήν αναβάλεις τον καιρόν, μηδέ να είπης ''αύριο θα υπάγω να εξομολογηθώ'' διότι ''ου γάρ οίδας τί τέξεται η επιούσα''. Πνευματικά Γυμνάσματα-322

Αγ.Νικόδημος Να εξομολογήσαι συχνώς, όχι μόνο όταν πράξης κάθε θανάσιμον και μεγάλον αμάρτημα, αλλά και όταν πράξης και κάθε μικρόν και σύγνωστον, άν είναι δυνατόν, διατί καθώς οι πληγές όταν φανερωθούν στόν Ιατρόν, δέν αυξάνουν, έτσι και οι αμαρτίες όταν εξομολογούνται, δέν πηγαίνουν είς αύξησιν. Τα λελέκια έχουν μία συνήθειαν, και όπου τούς χαλούν τίς φωλιές τους εκεί πλέον δέν πηγαίνουν . έτσι και οι δαίμονες αναχωρούν από εκείνον που συχνά εξομολογήται . διατί με τήν συχνήν εξομολόγησιν, χαλά τίς φωλιές τους και τα δίκτυά τούς, καθώς το είπαν οι ίδιοι οι δαίμονες σε έναν ενάρετο άνδρα . πώς δηλ. δέν έχουν καμμία χώραν και εξουσίαν σε έναν, που εξομολογήται συχνά. Πρός τούτον είπαν και τούτο . πώς όταν ο άνθρωπος ευρίσκεται ανεξομολόγητος, έχουν όλα τα μέλη του σάν δεμένα με τήν αμαρτίαν, και δέν μπορούν να κινηθούν είς τό να κάνουν το καλόν, και όταν εξομολογηθεί παρευθείς λύνονται. Εξομολογητάριον-210

Αγ.Νικόδημος Εξέτασε τί κάνεις μετά την εξομολόγηση. 1ον, εάν ευχαριστής τόν Θεόν που σου έδωσε τόσο εύκολα τήν ιατρεία τών αμαρτιών σου, η οποία είς Αυτόν εστάθη τόσο δύσκολος και πολύτιμος. 2ον, άν ετοιμάζεσαι να πληρώσεις με ευλάβεια τον κανόνα τού πνευματικού σου, και να προσθέσης ακόμη κι άλλα έργα ικανοποιητικά, είς περισσοτέραν πληροφορίαν της συνειδήσεώς σου. 3ον, εάν ανακαινουργώνεις σχεδόν κάθε ημέραν τήν απόφασιν όπου έκαμες διά να διορθωθείς και να μήν αμαρτήσεις πλέον . και άν ζητείς από τον Θεόν νέαν χάριν, διά να τήν κρατήσεις αμετάθετον. Πνευματικά Γυμνάσματα-321

Αγ.Νικόδημος Μετά τήν εξομολόγηση ακολουθεί τό τρίτο μέρος τής μετανοίας, ήτοι η Ικανοποίησις, η οποία είναι μία έμπρακτος τελείωσις τού κανόνος, όπου δώσει ο πνευματικός.  Εξομολογητάριον-199

Αγ.Νικόδημος Και σύ, συντροφέ μου αμαρτωλέ, έχεις χρέος να δέχεσαι μετά χαράς μεγάλης τόν κανόνα, όπου σου δώσει ο πνευματικός, είτε νηστεία είναι είτε γονυκλισίαι, είτε ελεημοσύνη, είτε τί άλλο. Εξομολογητάριον-199

Αγ.Νικόδημος Και πρό πάντων να δέχεσαι ολοψύχως τήν αποχήν τής Κοινωνίας είς τόσους χρόνους όπου ήθελε σε διορίσει . διατί με αυτήν τήν ολίγην παιδείαν ημερώνεις τήν μεγάλην οργήν όπου έχει ο Θεός κατ' επάνω σου . με αυτόν τόν πρόσκαιρον κανόνα, γλυτώνεις από τόν παντοτεινόν κανόνα τής κολάσεως. Εξομολογητάριον-200

Ἀγ.Συμεὼν Ἀρχ. Θεσ. Ἐρώτησις : Ὅσα ἐξομολογηθῇ τις χρεωστεῖ πάλιν νὰ τὰ ἐξομολογηθῇ ἢ ὄχι; Ἀπόκρισις : Δὲν χρεωστεῖ τις πάλιν νὰ ἐξομολογηθῇ εἰς ἄλλους ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα ἤδη ἐξωμολογήθη ἄλλοτε, καὶ ἔλαβε μάλιστα καὶ κανόνα καὶ ᾠκονομήθη κανονικῶς διὰ τῶν ἔργων τῆς μετανοίας μήτε νὰ ζητῇ κανόνα ἄλλον, ἐπειδὴ ἀθετεῖ τὸν πρῶτον, ἐκτὸς ἂν πέσῃ πάλιν εἰς τὰ ἴδια ἁμαρτήματα, καὶ καθαρῶς ἐξομολογούμενος τότε ἐξαγορεύεται καὶ ὁμολογεῖ καὶ τὰ πρῶτα ὥς τινας ῥίζας καὶ αἰτίας τῆς δευτέρας ἁμαρτίας διὰ περισσοτέραν ταπείνωσιν ἢ καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν διὰ συντριβὴν καρδίας καὶ ἐξουδένωσιν, διὰ νὰ κερδήσῃ τις περισσότερον ἔλεος ἀπὸ τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ταπείνωσίν του. Ἄπαντα Ἀγ.Συμεὼν Ἀρχ. Θεσσαλονίκης 361

Ἀγ.Βρεσθένης Ματθαῖου. Διὰ δὲ τὰ ἀνεξομολόγητα ἐκ λήθης (διότι πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ἐνθυμηθῶ τὰ ὡς τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης πταίσματά μου τὰ δι’ ἔργου τὰ διὰ λόγου καὶ τὰ κατὰ διάνοιαν τὶς ἐξαριθμήσειν; ἅτινα ὅμως εἰσὶ γεγραμμένα ἐν τοῖς κώδιξιν αὐτῶν) συγγνωστὰ ἁμαρτήματα, εἰς ταῦτα οἱ Ἄγγελοι ἀντιφέρουσι τὴν τῶν ἀγαθῶν ἔργων ἐργασίαν, εἴπως περίεστιν ἐν αὐτοῖς εὑρηκέναι ἔργον ἀγαθόν, καὶ δι’ αὐτῶν δικαιολογοῦσι πρὸς ἕν ἕκαστον τῶν ἁμαρτιῶν ὧν οἱ δαίμονες προβάλλουσι. Ἤγουν εἴποτε δέδωκε πεινῶντι ἀδελφῷ κλάσμα ἄρτου, εἴποτε ἐπότισέ τινα διψῶντα ποτήριον ψυχροῦ ὕδατος, εἴποτε ἐβάδισε πρὸς ἐπίσκεψιν ἀδελφοῦ θλιβομένου, ἤ πρὸς τινα τῶν ἐν τοῖς δεσμοῖς καὶ ἐν φυλακῇ· εἴποτε ξένον ἐν τῇ οἰκίᾳ του ὑπεδέξατο καὶ ἐξένησεν, εἴποε ἔβαλε βήματα πνευματικὰ ἀπιέναι εἰς ναὸν Θεοῦ χάριν τοῦ προσεύξασθαι, εἴποτε ἔβαλεν ἔλαιον ἐν τῇ κανδήλᾳ εἰς φωταψίαν τῶν ἁγίων καὶ σεπτῶν εἰκόνων, εἴποτε μαχομένους εἰρήνευσεν, εἴποτε ἀνέστη νυκτὸς ἀπὸ τῆς κλίνης του εἰς προσευχήν, καὶ γονυκλισίας, εἴποτε ἐξέχεε δάκρυον πρὸς Κύριον τὸν θεὸν ἐστῶς εἰς προσευχήν, εἴποτε ὑβρίσθη καὶ ὑπέμενεν, ἔνιψε πόδας ἀδελφοῦ, τὴν ὑψοποιὸν ταπείνωσιν ἀσπαζόμενος, εἴποτε λόγοις ἀγαθοῖς εἰς τὸ ἀγαθὸν ἀστήρικτον ἐστήριξε, καὶ ὀλιγόψυχον παρεκάλεσε πραοτάτῳ λόγῳ, εἴποτε ἀπέστρεψέ τινα ἀπὸ ἁμαρτίαν· εἴποτε ἐστέναξεν ἐν ἀλλοτρίᾳ κακώσει καὶ βιωτικῇ συμφορᾷ καὶ συνελυπήθη λυπουμένῳ τινι καὶ δὲν ἐχαιρεκάκησε, καὶ περὶ ὑπομονῆς καὶ εὐχαριστίας αὐτῷ συνεβούλευσε, εἴποτέ τινι συνέστησεν εἰς ἔργον πνευματικὸν καὶ σωτήριον καὶ εἰς τοῦτο συνήργησεν, εἴποτε προσεκύνησε τῷ θεῷ ἀμετεωρίστῳ ὄμματι, εἴποτε ἔκλεισε τὸ στόμα ἀπὸ πάσης ἀργολογίας, αἰσχρολογίας, λοιδορίας, καταλαλιᾶς, ψεύδους, εὐτραπελίας, ἐπιορκίας, τοὺς δὲ ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ ἀπὸ πάσης ματαίας θεωρίας· καὶ ἁπλῶς εἴποτέ τι ἀγαθὸν ἔργον καὶ δίκαιον διεπράξατο ὤν ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ ἀντισταθμίζεται μετὰ τῶν ὑπ’ αὐτοῦ πλημμελημένων πάλαι ἁμαρτιῶν καὶ καθ’ ἕνα ἕκαστον ἐξονίζονται. Θεῖον Προσευχητάριον Ἀγ.Βρεσθένης Ματθαῖου Ἐκδ. 1933 σελ. 87

Ἀγ.Βρεσθένης Ματθαῖου. Καὶ ἐὰν δὲν ἐπαρκοῦσι τὰ ἀτομικὰ ἀγαθὰ ἔργα ἐπιβοηθοῦσιν αἱ εὐχαὶ τῶν δικαίων ὡς ἀναγινώσκομεν εἰς τὸν βίον τοῦ ὁσίου Βασιλείου τοῦ νέου, ὅταν ἡ ὁσία Θεοδώρα ἥτις διηκόνει τὸν ὅσιον ἐτελεύτησεν· τότε ὁ ἅγιος Βασίλειος ἐφάνη καὶ εἶπεν εἰς τοὺς Ἀγγέλους τοὺς συνοδεύοντας τὴν ψυχὴν αὐτῆς: Κύριοί μου· αὐτὴ ἡ ψυχὴ ἐμοὶ προσκεκλήρωται· ἐμοὶ γὰρ ἐπὶ πολὺ διηκόνησεν ἀναπαύσασά μου τὸ γῆρας· οὐκοῦν ἐδεήθην τοῦ Κυρίου περὶ αὐτῆς καὶ ἐδωρήσατό μοι αὐτὴν ἡ αὐτοῦ ἀγαθότης. Ἐκβάλων δὲ ἀπὸ τοῦ κόλπου αὐτοῦ βαλάντιον κόκκινον χρυσίου καθαροῦ μεστὸν δέδωκε τοῖς Ἀγγέλοις καὶ φησὶ πρὸς αὐτοὺς : δέξασθαι αὐτά, καὶ δι’ αυτῶν ἐξωνήσασθε ταύτην ὁπόταν ἐν τοῖς τελωνίοις τοῦ ἀέρος διέρχεσθε· ἐγὼ γὰρ χάριτι Χριστοῦ πλούσιος σφόδρα κατὰ ψυχὴν τυγχάνω· ταῦτα δὲ κόπους ἰδίους καὶ ἰδρῶσι συνάξας ἀποχαρίζομαι αὐτῇ ἵνα δι’ αὐτῶν τὰ μέλλοντα αὐτῇ συναντῇ χρέη καὶ οὕτως ἐκ τῶν πνευμάτων τῆς πονηρίας ἐλευθερωθῇ. Προσευχητάριον Ἀγ.Βρεσθ. Ματθαῖου 88.