ΠΕΡΙ ΟΝΕΙΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΩΝ

ΠΕΡΙ ΟΝΕΙΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΩΝ

Αγ.Γρηγ.Θεολ. Ο άνθρωπος που αγαπά τόν ύπνο, εφευρίσκει όνειρα· γιατί ο ύπνος διδάσκει φαντασίες, όχι πραγματικές καταστάσεις. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-255

Αγ.Γρηγ.Θεολ. Μην παίρνεις πολύ στα σοβαρά τα παιγνίδια των ονείρων, ούτε ο νούς σου να τρομάζει εύκολα με όλα, ούτε να παίρνεις φτερά με τα δεξιά όνειρα, γιατί είναι συχνά παγίδα του εχθρού. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-455

Αγ.Βασίλ.Μέγ. Οι ενύπνιες φαντασίες είναι συνήθως απηχήματα των καθημερινών φροντίδων. Όποιες δηλ. είναι οι ασχολίες μας στη ζωή μας τέτοια κατ' ανάγκη θα είναι και τα ονειρά μας. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-453

Αγ.Βασίλ.Μέγ. Όποιοι είναι υποδουλομένοι στη μέθη και στην πολυφαγία, ούτε ύπνο γνήσιο και αληθινό έχουν, ούτε απαλλάσσονται από φοβερά όνειρα. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-453

Αγ.Νείλου Όποιος προσέχει στά όνειρα μοίαζει με εκείνον που καταδιώκει τόν ίσκιο του. Όταν αρχίσουμε στόν ύπνο μας να πειθόμαστε στούς δαίμονες, τότε μάς εξαπατούν και ξυπνητούς. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-455

Ἀββᾷ Ήσαΐου. Ἀν ἐνοχλῆσαι τὴν νύκτα μὲ ὄνειρον ὅτι τάχα συνουσιάζεσαι, πρόσεξε νὰ μὴ σκεφθῇς τὴν ἡμέρα ποῖα ἦσαν τὰ πρόσωπα τῆς νυκτερινῆς φαντασίας, διὰ νὰ μὴ μιανθῇς ἀπὸ τὴν ἡδονήν των καὶ ἐπισύρῃς ἔτσι ἐναντίον σου αὐστηρὰν ὀργήν· ἀλλὰ νὰ ἐμπιστευθῇς τὸν ἑαυτόν σου, μὲ ὅλην σου τὴν καρδίαν, εἰς τὸν Θεὸν καὶ θὰ σὲ βοηθήσῃ, διότι εὐσπλαγχνίζεται τὸν ἄνθρωπον ὅταν ἀσθενῇ. Εὐεργετινὸς Β-389

Γρηγορίου τοῦ Διαλόγου. Πρέπει νὰ γνωρίζωμεν, ὅτι αἱ εἰκόνες τῶν ὀνείρων ἀπὸ ἓξ αἰτίας ἐμφανίζονται εἰς τὴν ψυχήν: α΄) τὰ ὄνειρα παράγονται, ὅταν τὸ στομάχι εἶναι γεμᾶτο· β΄) ὅταν τοῦτο εἶναι ἄδειο

»· γ΄) αἱ διάφοροι σκέψεις καὶ οἱ διάφοροι λογισμοὶ μεταβάλλονται, ὅταν κοιμώμεθα, εἰς ὄνειρα· δ΄) εἰς ἄλλας περιπτώσεις ὁ διάβολος μᾶς ἐμπαίζει διὰ τῶν ὀνείρων· ε΄) συνήθως τὰ ὄνειρα ὀφείλονται καὶ εἰς ἕνα συνδυασμὸν τῶν σκέψεων καὶ τῶν λογισμῶν μας μὲ τὸν ἐμπαιγμὸν τοῦ διαβόλου· στ΄) διὰ τῶν ὀνείρων ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτει τὰς βουλάς Του εἰς τὸν ἄνθρωπον. Εὐεργετινὸς Δ-354

Ἐν τῷ βίῳ τοῦ Μεγ. Ἀντωνίου. Τὰ ὄνειρα, ποὺ ἐμφανίζονται εἰς τὴν ψυχήν μας, ἀπὸ ἀγάπην τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἄνθρωπον, ἔχουν τὰ ἑξῆς γνωρίσματα· εἶναι σταθεροὶ καὶ ἀκριβεῖς φορεῖς ἀποκαλύψεως εἰς ὑγιαίνουσαν ψυχήν, δι’ αὐτὸ δὲν ἀλλάζουν σχῆμα, οὔτε μεταβάλλονται ἀπὸ μιὰς ψυχικῆς εἰκόνος εἰς ἄλλην, οὔτε βεβαίως ἐκφοβίζουν τὴν ψυχήν, οὔτε προκαλοῦν συγχρόνως, γέλωτας καὶ σκυθρωπότητα· πλησιάζουν τὴν ψυχὴν ἐλαφρὰ καὶ μὲ ἠπιότητα, καὶ τὴν γεμίζουν μὲ πνευματικὴν εὐχαρίστησιν καὶ χαράν. Δι’ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν λόγον, ὁσάκις ἡ ψυχὴ ἰδῇ τοιαῦτα ἀπὸ Θεοῦ ὄνειρα, ὅταν τὸ σῶμα ἐξυπνήσῃ ἀπὸ τὸν ὕπνον, μὲ ηὐξημένον πόθον καὶ πολλὴν θερμότητα ἀναζητεῖ ἡ ψυχὴ τὴν χαρὰν τοῦ ὀνείρου. Εὐεργετινὸς Δ-359-360

Ἀγ.Ἀναστασίου Σιναΐτου. Εἶναι ὅμως δυνατὸν νὰ δοῦμε ὄνειρα ἀπὸ νωθρότητα καὶ ἐξασθενημένη δύναμη. Εἶναι ἐπίσης δυνατὸν καὶ ἀπὸ κακὴ συνήθεια τῆς σάρκας, ἡ ὁποία ὠθεῖται σὲ μολυσμὸ καὶ πορνεία. Φ-Ἀγ.Ἀναστασίου Σιναΐτου. τ13β-115

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ἐὰν ἀρχίσωμε νὰ πιστεύωμε στοὺς δαίμονες κοιμώμενοι, ὕστερα θὰ ἐμπαιζώμεθα ἀπὸ αὐτοὺς καὶ ξύπνιοι. Ἐκεῖνος ποὺ πιστεύει στὰ ὄνειρα εἶναι ἐντελῶς ἄσοφος καὶ ἄπειρος, ἐνῶ αὐτὸς ποὺ δὲν πιστεύει τίποτε εἶναι πραγματικὰ συνετὸς καὶ σοφός. Κλίμαξ 64

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Πίστευε μόνο σ’ ἐκεῖνα ποὺ σοῦ ἀναγγέλλουν γιὰ τὴν κόλασι καὶ τὴν Κρίσι. Ἐὰν ὅμως δημιουργῆται μέσα σου ἀπόγνωσις, τότε καὶ αὐτὰ τὰ ὄνειρα προέρχονται ἀπὸ τοὺς δαίμονες. Κλίμαξ 64

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ὄνειρα γύρω ἀπὸ τροφὲς καὶ φαγητὰ συναντῶνται στὴν καρδιὰ τῶν γαστριμάργων, καὶ ὄνειρα γύρω ἀπὸ τὴν κόλασι καὶ τὴν Κρίσι συναντῶναι στὴν καρδιὰ τῶν μετανοούντων. Κλίμαξ 188

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Κανεὶς ἂς μὴ θελήση νὰ συλλογίζεται τὴν ἡμέρα τὰ ἄσχημα ὄνειρα ποὺ εἶδε τὴν νύκτα. Διότι ἀποτελεῖ καὶ αὐτὸ ἐπιδίωξι τῶν δαιμόνων, νὰ μᾶς μολύνουν μὲ τὰ ὄνειρα, ἐνῶ εἴμαστε ξύπνιοι. Κλίμαξ 205

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Ἐρώτησις. Εἶναι τὸ ἴδιο ὅρασις καὶ ἀποκάλυψις, ἢ ὄχι; Ἀπόκρισις. Ὄχι, διαφέρουν. Ὁ ὅρος ἀποκάλυψις πολλὲς φορὲς λέγεται καὶ γιὰ τὰ δύο· ἐπειδὴ δηλαδὴ φανερώνεται τὸ κρυπτό, κάθε ὅρασις λέγεται ἀποκάλυψις, ἡ ἀποκάλυψις ὅμως δὲν λέγεται ὅρασις. Ἡ ἀποκάλυψις ἀναφέρεται κυρίως στὰ γινωσκόμενα καὶ ὑπὸ τοῦ νοῦ γευόμενα καὶ νοούμενα, ἐνῶ ἡ ὅρασις γίνεται μὲ κάθε τρόπο, σὰν σὲ εἰκόνα καὶ τύπο, ὅπως συνέβαινε παλαιὰ μὲ τοὺς ἀρχαίους, εἴτε σὲ βαθὺ ὕπνο εἴτε σὲ ἐγρήγορσι, ἄλλοτε ἀκριβῶς καὶ ἄλλοτε κατὰ φαντασίαν καὶ ἀμυδρῶς. Γι’ αὐτὸ πολλὲς φορὲς οὔτε ὁ ἴδιος ὁ βλέπων γνωρίζει ἂν θεωρῆ σὲ κατάστασι ἐγρηγόρσεως ἢ ὕπνου. Μερικὲς φορὲς εἶναι δυνατὸ ν’ ἀκούη κάποια φωνὴ γιὰ βοήθεια, ἄλλοτε νὰ βλέπη κάποιον συμβολικὸ τύπο καὶ ἄλλοτε καθαρώτερα πρόσωπο μὲ πρόσωπο. Φ-Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου ΕΠΕ 8Γ, 263

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Ἡ ὅρασις πάλιν, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, αἰσθητοποιεῖται, διὰ συμβολικῶν εἰκόνων καὶ τύπων, ὅπως ἀκριβῶς συνέβαινε καὶ μὲ τοὺς ἀρχαίους Πατέρας, εἴτε ὁ ὁρῶν εὑρίσκεται εἰς κατάστασιν ἐγρηγόρσεως, εἴτε κατέχεται ἀπὸ βαθὺν ὕπνον καὶ περιπίπτει εἰς ἔκστασιν. Δι’ αὐτό, πολλάκις, ὁ ὁρῶν τὴν ὑπερφυσικὴν ὅρασιν δὲν γνωρίζει ἐὰν θεωρῇ τὰ ὁρώμενα ξυπνητὸς ἢ ἐν ὕπνῳ. Καὶ ἄλλοτε μὲν αἱ ὁράσεις δεικνύονται εἰς τὸν ὁρῶντα μὲ ἀκρίβειαν καὶ λεπτομέρειαν, πρόσωπον πρὸς πρόσωπον, ἄλλοτε πάλιν συνεσκιασμένως, διὰ μέσου ἀλληγορικῶν τύπων καὶ θεοπέμπτων ὀνείρων.Εὐεργετινὸς Δ-459

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Τόσο ἡ ὅρασις, ὅσο καὶ ἡ ὁμιλία καὶ ἡ ἐρώτησις καὶ ἡ συνάντησις εἶναι δυνάμεις ἅγιες, ποὺ βλέπονται ἀπὸ τοὺς ἀξίους καὶ ἐνεργοῦν ἀποκαλύψεις. Αὐτοῦ τοῦ εἴδους οἱ ὑποθέσεις γίνονται σὲ ἐρημικωτέρους τόπους ποὺ ἀπέχουν ἀπὸ τοὺς κατοικημένους χώρους, ὅπου πολὺ τὶς χρειάζεται ὁ ἄνθρωπος, διότι δὲν ἔχει ἄλλη βοήθεια ἢ παρηγοριὰ λόγω τοῦ τόπου. Οἱ ἀποκαλύψεις ὅμως ποὺ συλλαμβάνονται μὲ τὸν νοῦ γίνονται δεκτὲς διὰ τῆς καθαρότητος καὶ ἀνήκουν μόνο στοὺς τελείους καὶ γνωστικούς. Φ-Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου ΕΠΕ 8Γ, 263-265

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. ... ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ὅμως ὁράσεις καὶ ἀποκαλύψεις κατὰ τρεῖς τρόπους οἰκονομεῖ ὁ Θεὸς νὰ ἀποκαλύπτωνται εἰς τοὺς ἀνθρώπους, χάρις εἰς τὸ πρὸς αὐτοὺς ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Ἢ δηλαδὴ ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀποκαλύπτεται εἰς τοὺς τελείους καὶ ἁγίους ἄνδρας καὶ ἐνεργεῖ παρ’ αὐτοῖς διὰ τὴν καθαρότητα τῆς καρδίας αὐτῶν, ἢ ἀποκαλύπτεται εἰς τοὺς ἁπλουστέρους καὶ πέραν παντὸς μέτρου ἀθώους καὶ ἀκάκους, διότι ὁ τρόπος τῆς ζωῆς των εἶναι ἀπονήρευτος καὶ χωρὶς προσποίησιν, καί, ὡς ἐκ τούτου, δὲν κινδυνεύουν νὰ φθάσουν εἰς ἐπιβλαβῆ καὶ ἐπικίνδυνον ὑπερηφάνειαν, ἤ, τέλος, ἀποκαλύπτεται ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς ἐκείνους ποὺ ἐπυρακτώθησαν ἀπὸ τὸν ζῆλον τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐγκατέλειψαν τελείως τὸν κόσμον καὶ τὰ τοῦ κόσμου, ἐξῆλθον δὲ γυμνοὶ διὰ νὰ συναντήσουν τὸν Θεὸν καὶ ἀνεχώρησαν μακρὰν ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Εὐεργετινός Δ-458

Ἀγ.Βαρσανούφιου. Χωρὶς ἀμφιβολία δὲν μπορεῖ νὰ δείξει τὸν ἅγιο Σταυρό, διότι δὲ βρίσκει νὰ τὸν τυπώσει μὲ ἄλλο σχῆμα. Ἐπειδὴ γνωρίζουμε τὸ ἀληθινὸ σημείο καὶ τὸν τύπο αὐτοῦ, δὲν τολμᾶ νὰ τὸν χρησιμοποιήσει, διότι μ’ αὐτὸν καταργήθηκε ἡ δύναμή του καὶ ἀπὸ αὐτὸν δέχθηκε τὴ θανατηφόρα πληγή. ... Ὅταν λοιπὸν δεῖς στὸ ὄνειρο τὸν τύπο τοῦ Σταυροῦ, μάθε ὅτι τὸ ὄνειρο εἶναι ἀληθινὸ καὶ προέρχεται ἀπὸ τὸ Θεό· ἀλλὰ φρόντισε νὰ λάβεις τὴ διάκριση αὐτοῦ ἀπὸ τοὺς ἁγίους καὶ νὰ μῆ ἔχεις ἐμπιστοσύνη στὸν δικό σου λογισμό. Φ-Ἀγ.Βαρσανούφιου & Ἰωάννου ΕΠΕ 10Β-331

Ἀγ.Βαρσανούφιου. Ἐρώτησις : Ἄκουσα ὅτι, ἐὰν σὲ κάποιον ἐμφανισθεῖ ὄνειρο γιὰ τρίτη φορά, καὶ αὐτὸ εἶναι ἀληθινό. Εἶναι σωστὸ αὐτό, πάτερ; Ἀπόκρισις : Δὲν εἶναι οὔτε αὐτὸ σωστό, οὔτε πρέπει νὰ πιστεύεις αὐτὸ τὸ ὄνειρο· διότι ἐκεῖνος ποὺ ἐμφανίζεται μία φορὰ σὲ κάποιον μὲ ψέμα, μπορεῖ καὶ τρεῖς καὶ πολλὲς φορὲς νὰ τὸ κάνει αὐτό. Μὴ χλευασθεῖς λοιπόν, ἀλλὰ πρόσεχε τὸν ἑαυτό σου, ἀδελφέ. Φ-Ἀγ.Βαρσανούφιου & Ἰωάννου ΕΠΕ 10Β-333

Ἀγ.Ἀναστασίου Σιναΐτου. Ἐρώτησις : Ἀπὸ ποῦ προέρχοναι τὰ ὄνειρα, καὶ γιατὶ πολλὲς φορὲς ἀποδεικνύονται ἀληθινά; Ἀπόκρισις : Ἔχει λεχθεῖ στὸν Σολομῶντα, ὅτι «Τὰ ὄνειρα δίνουν φτερὰ στοὺς μωρούς». Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς ἔχουμε ἐντολὴ νὰ μὴ τὰ πιστεύουμε, οὔτε νὰ τὰ παραδεχόμαστε, γιὰ νὰ μὴ βροῦν εὐκαιρία ἀπὸ αὐτὰ οἱ δαίμονες, καὶ πλανώντας μας, μᾶς ἐξαπατήσουν, ὅπως συνέβη σὲ μερικούς. Πολλὲς φορὲς ἐπίσης τὰ ὄνειρα προκαλοῦνται ἀπὸ τὶς πράξεις καὶ τοὺς δαίμονες, ὅπως καὶ ἀπὸ τὸ στομάχι, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸν Θεό. Γιατὶ πολλὲς φορὲς οἱ ἄγγελοι μὲ τὰ ὄνειρα μᾶς καθοδηγοῦν, ἢ μᾶς φοβερίζουν. Πολλὰ ὅμως καὶ ἡ ψυχή, σὰν λογικὴ καὶ νοερὴ ποὺ εἶναι, τὰ γνωρίζει ἀπὸ πρίν, καὶ δείχνει μερικὰ ἀπὸ αὐτὰ στὸν ἄνθρωπο, καὶ μάλιστα ἡ ψυχὴ ποὺ ἔχει τὸ ἅγιο Πνεῦμα. Γιατὶ ὁ Θεὸς λέγει·  «Θὰ ἐκχύσω ἀπὸ τὸ Πνεῦμα μου σὲ κάθε πιστὸν ἄνθρωπο, καὶ θὰ προφητεύσουν οἱ υἱοί σας, καὶ οἱ θυγατέρες σας θὰ δοῦν ὄνειρα». Ἑπομένως, ὅσα ὄνειρα δεῖς νὰ σοῦ προκαλοῦν κατάνυξη, διόρθωση, μετάνοια καὶ φόβο Θεοῦ, μόνο αὐτὰ νὰ ἀποδέχεσαι. Φ-Ἀγ.Ἀναστασίου Σιν. ΕΠΕ 13Γ-171-173