ΠΕΡΙ ΤΑΠΕΙΝΩΣΕΩΣ ΚΑΙ ΤΑΠΕΙΝΟΥ

ΠΕΡΙ ΤΑΠΕΙΝΩΣΕΩΣ ΚΑΙ ΤΑΠΕΙΝΟΥ

Αγ.Νεκτάριος. Ταπεινοφροσύνη! Μεγάλη ἀρετή, ὑψοποιὸς δύναμις, τῶν καλῶν ἁπάντων μαιεύτρια, θεμέλιον ἀρραγὲς ἁπασῶν τῶν ἀρετῶν, ὁδηγὸς ἠθικῆς ἀνυψώσεως, κλῖμαξ ἠθικῆς τελειώσεως, μέσον τῆς πρὸς τὸν Θεὸν φιλίας καὶ ἐπικοινωνίας, ἀρχὴ τῆς ἡμῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεως, καὶ τέλος τῆς ἀληθοῦς τοῦ Θεοῦ γνώσεως. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-187

Αγ.Νεκτάριος. Ἀληθὴς δὲ ταπεινόφρων οὐχ ὁ μηδεμίαν ἔχων ἀξίαν πρὸς ἔπαρσιν, ἀλλ’ ὁ ἀρετὰς ἔχων καὶ μεγάλα φρονεῖν δυνάμενος, μὴ ἐπαιρόμενος δὲ ἐπὶ ταύταις, ἀλλ’ ἐξ ἐπιγνώσεως ἑαυτοῦ ταπεινοφρονῶν, οὗτος ἀληθὴς ταπεινόφρων. Ταπεινοφροσύνη δὲ ἀληθὴς τοῦτό ἐστιν, ὅταν τις μέγας ὤν, ἑαυτὸν ταπεινοῖ. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-188

Μεγ.Βασιλείου. Εἶναι γυμνάσιο ταπεινοφροσύνης ἡ ἐνασχολησή μας μὲ τὰ εὐτελέστερα πράγματα, ποῦ θεραπεύει τὸ πάθος τῆς φιλοδοξίας. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-365

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Ο ταπεινόφρονας, όταν κατηγορείται, δεν πληγώνεται, και όταν βρίζεται, δεν εξαγριώνεται. Όσα καλά έργα και άν κάνει, σκέπτεται ότι είναι ο τελευταίος από όλους. Αγ.Ιωάν.Χρυσ.

Αγ.Μάρκου Ερημ Όπως είναι αντίθετη η συνύπαρξη του νερού και της φωτιάς, έτσι είναι αντίθετες μεταξύ τους η δικαιολογία και η ταπείνωση. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,33

Ἀγ.Νείλου. Ὁ πιστὸς πρέπει νὰ ταπεινώνεται σὲ ὅλους, γιατὶ τὸ νὰ ταπεινώνεται μόνο σὲ μερικούς, δείχνει ὅτι ἡ ταπείνωσή του εἶναι λανθασμένη. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-413

Ἀγ.Γρηγορίου Θεολ. Να μήν περιορίζουμε τήν ταπεινότητά μας στήν αμφίεση μόνο, αλλά στή διάθεση τής ψυχής μας. Ούτε να υποκρινόμαστε ταπείνωση με το λύγισμα του αυχένα, το χαμήλωμα τής φωνής, το σκύψιμο του κεφαλιού, τή μεγάλη γενειάδα ή τόν τρόπο τού βαδίσματος, πράγματα πού γιά λίγο εκδηλώνονται και γρήγορα αποκαλύπτονται. Γιατί κάθε προσποιητό δέν είναι και μόνιμο. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-365

Ἀγ.Γρηγορίου Θεολόγου. «Πρὸ τοῦ με ταπεινωθῆναι ἐγὼ ἐπλημμέλησα, διὰ τοῦτο τὸ λόγιόν σου ἐφύλαξα». (Ψαλμ. 118,67), τοπο-θετώντας τὴν ταπείνωση μεταξὺ ἁμαρτίας καὶ διορθώσεως, ἐπειδὴ γεννιέται ἀπὸ τὴν μία καὶ γεννᾶ τὴν ἄλλη. Διότι ἡ ἁμαρτία εἶναι ἡ μητέρα τῆς ταπεινώσεως, ἐνῶ ἡ ταπείνωσις τῆς ἐπιστροφῆς. Γρηγοριανὸν Ταμεῖον σελ. 60-61 (ΕΠΕ 3,54)

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ὁ ταπεινὸς ἄνθρωπος, ἐπειδὴ οὔτε τιμὰς ζητεῖ οὔτε προσκυνήσεις οὔτε ἔπαινον οὔτε πρωτεῖα θέλει οὔτε τόπους παρατηρεῖ οὔτε λόγια οὔτε πρόσωπα, ἀναπαύεται εἰς πάντα τόπον, ἀρέσκεται εἰς πᾶσαν συναναστροφὴν καὶ ὑποφέρει ἀνδρείως καὶ τὰ μὴ ἀνήκοντα εἰς τὴν τάξιν αὐτοῦ καὶ ἀξίαν· γίνεται χρήσιμος χωρὶς κολακείας καὶ ἐπαίνων, εὐεργετεῖ ὅσον δύναται χωρὶς πολλῶν δεήσεων καὶ προσκυνημάτων. Κυριακοδρόμιον τομ. Α. σελ. 322

Νικηφόρου Θεοτόκη. Ὁ ταπεινὸς ἄνθρωπος, κἄν εὐγενής, κἄν πλούσιος, κἄν ἀξιωματικός, κἄν ὑπερέχει τοὺς ἄλλους κατὰ πάντα, οὔτε τὴν εὐγένειαν οὔτε τὴν σοφίαν οὔτε τὸν πλοῦτον οὔτε τὰ ἀξιωματα οὔτε τὴν ὑπεροχὴν αὑτοῦ στοχάζεται, ἀλλά, συλλογι-ζόμενος ὅτι εἶναι γῆ καὶ τροφὴ τῶν σκωλήκων καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ ἄνθρωποι, ὄχι μόνον οὐδεμίαν ποτὲ ζητεῖ προτίμησιν, ἀλλὰ σπεύδει πάντοτε ἵνα προτιμᾷ τοὺς ἄλλους. Κυριακοδρόμιον τομ. Α. σελ. 390

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ἡ ταπεινοφροσύνη εἶναι ἀνώνυμη χάρις τῆς ψυχῆς, ἡ ὁποία μπορεῖ νὰ ὀνομασθῆ μόνο ἀπὸ ὅσους τὴν ἐδοκίμασαν ἐκ πείρας. Εἶναι ἀνέκφραστος πλοῦτος, ὀνομασία τοῦ Θεοῦ, δωρεὰ τοῦ Θεοῦ, ἐφ’ ὅσον Ἐκεῖνος λέγει: «Μάθετε οὐκ ἀπ’ Ἀγγέλου, οὐκ ἀπ’ ἀνθρώπου, οὐκ ἀπὸ δέλτου, ἀλλ’ ἀπ’ ἐμοῦ», δηλαδὴ ἀπὸ τὴν ἐνοίκησί μου καὶ τὴν ἔλλαμψί μου καὶ τὴν ἐνέργειά μου μέσα σας, «ὅτι πρᾶός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ καὶ τῷ λογισμῷ καὶ τῷ φρονήματι, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν πολέμων καὶ κουφισμὸν λογισμῶν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν» (πρβλ. Ματθ. ια΄ 29). Κλίμαξ 265-266

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ὅταν ἀρχίζῃ νὰ ἀνθίζῃ μέσα μας ἡ σταφυλὴ τῆς ὁσίας αὐτῆς ἀμπέλου, αἰσθανόμεθα πάραυτα κόπωσι καὶ μῖσος πρὸς κάθε ἀνθρώπινη δόξα καὶ ἔπαινο, ἐνῶ συγχρόνως ἐξορίζομε ἀπὸ μέσα μας τὸν θυμὸ καὶ τὴν ὀργή. Ὅσο δὲ ἐν τῷ μεταξύ προχωρεῖ κατὰ τὴν πνευματικὴ ἡλικία μέσα στὴν ψυχή, ἡ βασίλισσα αὐτὴ τῶν ἀρετῶν, κάθε καλὸ ποὺ ἐκτελοῦμε τὸ θεωροῦμε μηδὲν ἢ μᾶλλον βδέλυγμα. Κυρίως δὲ συλλογιζόμαστε ὅτι κάθε ἡμέρα ποὺ περνᾶ αὐξάνει τὸ φορτίο τῶν ἁμαρτιῶν μας ἐξ αἰτίας κρυφῶν καὶ ἀσυναισθήτων ἁμαρτιῶν καὶ ἀμελιῶν, ποὺ σκορπίζουν τὸν πλοῦτο τῆς ψυχῆς. Κλίμαξ 266

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Θὰ γνωρίσης καὶ δὲν θὰ ἀπατηθῆς ὅτι ἀπέκτησες  μέσα σου τὴν ὁσία αὐτὴ οὐσία, δηλαδὴ τὴν ταπείνωσι, ἀπὸ τὸ πλῆθος τοῦ ἀρρήτου φωτὸς καὶ ἀπὸ τὸν ἀπερίγραπτο ἔρωτα τῆς προσευχῆς. Πρὶν κατακτηθοῦν αὐτὰ προηγεῖται μία κατάστασις, κατὰ τὴν ὁποία ἡ καρδιὰ δὲν περιφρονεῖ τοὺς ἁμαρτάνοντας οὔτε κατακρίνει τὰ ἁμαρτήματά τους. Καὶ πρὶν ἀπὸ αὐτὴ τὴν κατάστασι προηγεῖται ἄλλη, κατὰ τὴν ὁποία ἡ καρδιὰ μισεῖ κάθε κενοδοξία. Κλίμαξ 272

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ἐκεῖνος ποὺ ἔχει γίνει ταπεινὸς βαθειὰ καὶ ἐσωτερικά, δὲν κλέπτεται καὶ δὲν ζημιώνεται ἀπὸ λόγους χειλέων. Διότι δὲν προφέρει ἡ θύρα τοῦ στόματος ὅ,τι δὲν ἔχει ὁ θησαυρὸς τῆς καρδιᾶς. Κλίμαξ 270

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ἄλλο πρᾶγμα εἶναι τὸ νὰ ταπεινοφρονῆ κανείς, καὶ ἄλλο τὸ νὰ ἀγωνίζεται νὰ ταπεινοφρονῆ, καὶ ἄλλο τὸ νὰ ἐπαινῆ τὸν ταπεινόφρονα. Τὸ πρῶτο εἶναι τῶν τελείων, τὸ δεύτερο τῶν ἀληθινῶν ὑποτακτικῶν, καὶ τὸ τρίτο ὅλων τῶν πιστῶν. Κλίμαξ 270

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Νεῦρα τῆς ταπεινοφροσύνης καὶ ὁδοί, ἀλλ’ ὄχι καὶ σημάδια καὶ ἀποδείξεις, εἶναι ἡ ἀκτημοσύνη, ἡ ἀφανὴς ξενιτεία, ἡ ἀπόκρυψις τῆς σοφίας, ἡ ἁπλῆ ὁμιλία, ἡ ζήτησις ἐλεημοσύνης, ἡ ἀπόκρυψις τῆς εὐγενικῆς καταγωγῆς, ἡ ἐξορία τῆς παρρησίας, ἡ ἀπομάκρυνσις τῆς πολυλογίας. Κλίμαξ 279

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Τίποτε ἄλλο δὲν κατώρθωσε ποτὲ μέχρι τώρα νὰ ταπεινώση τόσο τὴν ψυχή, ὅσο ἡ φτώχεια καὶ ἡ ἐπαιτεία. Τότε φαίνεται ἡ φιλοσοφία μας καὶ ἡ φιλοθεΐα μας, ὅταν, ἐνῶ μποροῦμε νὰ ὑψώσωμε τόν ἑαυτό μας, ἀποφεύγωμε ἀνεπιστρεπτεὶ τὸ ὕψος. Κλίμαξ 279

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Γιὰ νὰ ταπεινούμεθα, ἔστω καὶ χωρὶς τὴν θέλησί μας, ὁ Κύριος οἰκονόμησε καὶ τοῦτο : Κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ βλέπη τὰ τραύματά του, ὅπως τὰ βλέπει ὁ πλησίον του. Ἔτσι εἴμεθα ὑποχρεωμένοι νὰ χρεωστοῦμε τὴν θεραπεία μας ὄχι στὸν ἑαυτό μας, ἀλλὰ στὸν πλησίον καὶ στὸν Θεόν. Κλίμαξ 276-277

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Εἶναι ἀκατόρθωτο νὰ προέλθη ἀπὸ τὸ χιόνι φλόγα. Περισσότερο ὅμως ἀκατόρθωτο εἶναι νὰ εὑρεθῆ ταπείνωσις στοὺς ἑτερόδοξους, διότι τὸ κατόρθωμα αὐτὸ ἀνήκει μόνο στοὺς πιστοὺς καὶ ὀρθοδόξους καὶ μάλιστα σὲ ὅσους ἐξ αὐτῶν ἔχουν καθαρθῆ ἀπὸ τὰ πάθη. Κλίμαξ 273

Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Γιὰ τὴν ἀπόκτησι τῆς τελείας ἀγάπης καὶ πλουσίων χαρισμάτων καὶ θαυματουργικῆς καὶ προορατικῆς δυνάμεως, πολλοὶ βασανίζουν καὶ καταπονοῦν ἀδίκως τὸ σῶμα τους. Ἐλησμόνησαν οἱ ταλαίπωροι ὅτι ὄχι οἱ κόποι, ἀλλὰ κυρίως ἡ ταπείνωσις εἶναι ἡ μητέρα ὅλων αὐτῶν. Κλίμαξ 242

Ἁββᾷ Ἰωάννου Κολοβοῦ. Ποιὸς ἐπώλησε τὸν Ἰωσήφ; Καὶ ἀποκρίθηκε ἕνας ἀδελφός : Οἱ ἀδελφοί του. Τοῦ λέγει ὁ γέρων : Ὄχι, ἀλλὰ ἡ ταπείνωσίς του τὸν ἐπώλησε. Διότι ἠμποροῦσε νὰ εἰπῆ, «εἶμαι ἀδελφός τους», καὶ νὰ ἐναντιωθῆ· ἀλλὰ σιωπώντας, ἐπώλησε τὸν ἑαυτό του μὲ τὴν ταπείνωση· καὶ ἡ ταπείνωσις τὸν κατέστησε ἡγέτη στὴν Αἴγυπτο. Ἀποφθ. Γερόντων ΕΠΕ 1,309

Ἀββᾷ  Ἠσαΐου Ο ταπεινόφρων δεν έχει γλώσσα να ομιλήσει προς κάποιον ως αμελούντα ή προς άλλον ως καταφρονούντα ούτε οφθαλμούς έχει να προσέχει ελάττωμα άλλου ούτε ώτα έχει να ακούση τα μη ωφελούντα την ψυχή αυτού και δεν έχει τίποτε με κανένα, πλήν των αμαρτιών του, αλλά είναι ειρηνηκός προς όλους τους ανθρώπους διά την εντολή του Θεού και όχι από καμμιά φιλία. Φ-Ἀββᾷ  Ἠσαΐου-τ12,95

Ἀββᾷ  Ἠσαΐου Ταπείνωση εἶναι τὸ νὰ θεωρεῖ κανεὶς τὸν ἑαυτό του ἁμαρτωλὸ καὶ ὅτι δὲν κάνει κανένα καλὸ μπροστὰ στὸν Θεό. Τὸ ἔργο τῆς ταπεινώσεως εἶναι ἡ σιωπὴ καὶ τὸ νὰ μὴ ὑπολογίζει τὸν ἑαυτό του σὲ κάτι, οὔτε νὰ λογομαχεῖ. Ἐπίσης ἡ ὑποταγή, τὸ νὰ ἔχει τὸ βλέμμα στραμμένο κάτω, τὸ νὰ ἔχει πάντοτε μπροστά του τὸν θάνατό του, τὸ νὰ φυλάγει τὸν ἑαυτό του ἀπὸ τὸ ψέμα, τὸ νὰ μὴ φλυαρεῖ ἄσκοπα, τὸ νὰ μὴ ἀντιμιλᾶ στὸν ἀνώτερό του, τὸ νὰ  μισεῖ τὴν ἀνάπαυση, τὸ νὰ ἐξαναγκάζει τὸν ἑαυτό του στὸν κόπο, τὸ νὰ εἶναι νηφάλιος. Ἀδελφέ, τήρησε μὲ ἀκρίβεια τὶς ἐντολὲς αὐτές, γιὰ νὰ μὴ γίνει ἡ ψυχή σου κατοικητήριο κάθε πάθους, ἀλλὰ νὰ εἶσαι νηφάλιος στὸ καθένα ἀπ’ αυτά, γιὰ νὰ μὴ περάσεις τὴ ζωή σου ἄκαρπη. Ἔργα Ἀγ.Ἰ. Δαμασκηνοῦ ΕΠΕ 8,329

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Ἕνας Γέρων εἶπε ταπεινόφρων δὲν εἶναι ἐκεῖνος, ποὺ αὐτοεξευτελίζεται καὶ ταπεινολογεῖ, ἀλλὰ ἐκεῖνος, ποὺ ὑπομένει μὲ χαρὰν τοὺς ἐξευτελισμοὺς καὶ τὰς ἀτιμίας, ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὸν πλησίον. Εὐεργετινὸς Β-60

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Ἠρώτησαν κάποτε ἕνα Γέροντα : - Τί εἶναι ταπείνωσις; Ἐκεῖνος τότε ἀπήντησε : - Ταπείνωσις εἶναι μία πνευματικὴ δύναμις, ποὺ σὲ παρορμᾷ νὰ συγχωρήσῃς τὸν ἀδελφόν σου, ὅταν ἁμαρτήσῃ εἰς σέ, πρὶν ἀκόμη ἐκεῖνος σοῦ ζητήσῃ συγγνώμην. Εὐεργετινὸς Γ-512

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Ἕνας ἀδελφὸς ἠρώτησεν ἕνα ἄλλον Γέροντα : - Τί εἶναι ταπεινοφροσύνη; Ἐκεῖνος τότε ἔδωσε τὸν ἑξῆς ὁρισμόν : - Ταπεινοφροσύνη εἶναι ἡ ἀρετή, ποὺ σοῦ ἐπιβάλλει νὰ εὐεργετήσῃς αὐτούς, ποῦ σοῦ κάμνουν κακόν. - Καὶ ἐὰν κανεὶς δὲν δυνηθῇ νὰ φθάσῃ εἰς αὐτὸ τὸ ὑψηλὸν ἐπίπεδον, τί νὰ κάμῃ; - Ἂς φύγῃ, προτιμῶν τὴν σιωπήν!  Εὐεργετινὸς Γ-512

Ἀγ.Βαρσανούφιου. Τὸ νὰ λέγεις κάτι μὲ ταπείνωση, σημαίνει νὰ μὴ ὁμιλεῖς σὰν νὰ διδάσκεις, ἀλλὰ σὰν νὰ ἄκουσες ἀπὸ τὸν ἀββᾶ ἢ τοὺς πατέρες. Φ-Ἀγ.Βαρσανούφιου & Ἰωάννου. ΕΠΕ 10Β-129

Ἀγ.Βαρσανούφιου. Ἀδελφέ, ὁ ἀληθινὸς κόπος δὲν εἶναι χωρὶς ταπείνωση· διότι ὁ ἄσκοπος κόπος εἶναι μάταιος. Καθόσον λέγει, «πρόσεξε τὴν ταπείνωσή μου καὶ τὸν κόπο μου καὶ συγχώρεσε ὅλες τὶς ἁμαρτίες μου». Αὐτὸς λοιπὸν ποὺ ἔχει αὐτὰ φθάνει γρήγορα. Καὶ αὐτὸς ποὺ ἔχει ταπείνωση μὲ ἐξουθένωση, καὶ αὐτὸς ἔχει τὸ ἴδιο, διότι ἡ ἐξουθένωση ἔχει τὸν τόπο τοῦ κόπου. Αὐτὸς ὅμως ποὺ ἔχει μόνο ταπείνωση εἰσέρχεται βέβαια, ἀλλὰ ἀργότερα. Ἐὰν λοιπὸν θέλει κάποιος νὰ κρατήσει τὴν ἀληθινὴ ταπείνωση, νὰ μὴ λογαριάσει τὸν ἑαυτό του σὲ κάτι· διότι αὐτὴ εἶναι ἡ ἀληθινὴ ταπείνωση. Φ-Ἀγ.Βαρσανούφιου & Ἰωάν. 10Β-111

Ἀγ.Βαρσανούφιου. Ταπείνωση εἶναι τὸ ἀψήφιστο γιὰ κάθε πρᾶγμα, τὸ νὰ κόψεις σὲ ὅλα τὸ θέλημά σου καὶ νὰ δέχεσαι ἀτάραχα αὐτὰ ποὺ ἔρχονται ἀπὸ ἔξω· αὐτὴ εἶναι ἡ ἀληθινὴ ταπείνωση, στὴν ὁποία δὲν βρίσκει τόπο ἡ κενοδοξία. Δὲν πρέπει ὁ ταπεινόφρονας νὰ ἀσχολεῖται μὲ τὸ νὰ ταπεινολογεῖ, ἀλλὰ ἀρκεῖ νὰ λέγει, «συγχώρεσέ με» ἢ «προσευχήσου γιὰ μένα»· οὔτε νὰ καταφεύγει ἀπὸ μόνος του σὲ ταπεινὰ πράγματα. Διότι καὶ τὰ δύο φέρουν κενοδοξία καὶ δὲν ἀφήνουν κάποιον νὰ προκόψει· ἀλλὰ τὸ νὰ διαταχθεῖς καὶ νὰ μὴ φέρεις ἀντίρρηση, αὐτὸ ὁδηγεῖ στὴν προκοπή. Φ-Ἀγ.Βαρσανούφιου & Ἰωάννου. ΕΠΕ 10Β-113

Ἀγ.Βαρσανούφιου. Καὶ μάθε αὐτό, ὅτι, ἐὰν δὲν ταπεινωθεῖς, δὲν ὑπακούεις· καὶ ἐὰν δὲν ὑπακούεις, δὲν ἀγαπᾶς· καὶ ἐὰν δὲν ἀγαπᾶς, δὲν πιστεύεις οὔτε ἐλπίζεις. Φ-Ἀγ.Βαρσανούφιου & Ἰωάννου. ΕΠΕ 10Β-11

Ἐν τῷ βίῳ τῆς Ἀγ.Συγκλητικῆς. Τὴν σπουδαιοτέραν τῶν ἀρετῶν, τὴν ταπεινοφροσύνη, δηλαδή, ἡ ἐξουδένωσις εἶναι ἐκείνη ποὺ τὴν ἐμφυτεύει, ἐκ φύσεως, μέσα εἰς τὴν ψυχήν. Διότι, πραγματικά, νεῦρα τῆς ταπεινοφροσύνης εἶναι οἱ χλευασμοί, αἱ ὕβρεις, τὰ κτυπήματα, ἡ περιφρόνησις, ποὺ μᾶς κάνουν· τὸ νὰ ἀκούσῃ κανεὶς νὰ τοῦ λέγουν εἶσαι ἄμυαλος, πτωχός, τιποτένιος, ἀρρωστιάρης, ἀπρόκοπτος εἰς τὴν ἐργασίαν, λέγεις ἀνοησίας, ἔχεις ἐλεεινὴν μορφήν. Εὐεργετινὸς Β-46

Ἐν τῷ βίῳ τῆς Ἀγ.Συγκλητικῆς. Ὑπάρχουν καὶ μερικοί, ποὺ ὑποκρίνονται τοὺς ταπεινοὺς μὲ ἐξωτερικὰ σχήματα, καὶ ἐπιδιώκουν μὲ αὐτὸ τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων, ἀπὸ τοὺς καρποὺς ὅμως γνωρίζονται ὅτι δὲν εἶναι ταπεινοί· ἐπειδὴ καὶ ὅταν ὀλίγον ὑβρίσθησαν, δὲν τὸ ἠνέχθησαν, ἀλλ’ ἀμέσως ὡς ὄφεις ἔχυσαν τὸ δηλητήριόν των. Εὐεργετινὸς Β-47

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Ἄνθρωπος φθάσας γνώναι τὸ μέτρον τῆς ἀσθενείας αὐτοῦ, οὔτος ἔφθασε τὸ τέλειον τῆς ταπεινώσεως. 

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου.Ἐρωτήθηκε, πάλι, πῶς μπορεῖ ν’ ἀποκτήση κανεὶς ταπείνωσι; Καὶ εἶπε· Μὲ τὴν ἀδιάλειπτη μνήμη τῶν παραπτωμάτων καὶ τὴν ἀναμονὴ τοῦ προσεγγίζοντος θανάτου, μὲ τὴν εὐτελῆ ἐνδυμασία καὶ τὴν προτίμησι τῆς τελευταίας θέσεως σὲ κάθε περίστασι, μὲ τὸ νὰ ἀναλαμβάνη πάντοτε τὰ κατώτερα καὶ ταπεινωτικὰ ἔργα, μὲ τὴν ὑπακοὴ καὶ τὴν ἀδιάλειπτη σιωπή, μὲ τὴν ἀντιπάθεια πρὸς τὶς συνάξεις καὶ τὴν ἐπιθυμία νὰ εἶναι ἄγνωστος καὶ καταφρονημένος· μὲ τὸ νὰ κατέχη πράγματα πολύτιμα, νὰ μισῆ τὴν συντροφιὰ τῶν πολλῶν προσώπων καὶ νὰ ἀποφεύγη τὰ κέρδη. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου-8Γ,175

Ἀγ.Ισαάκ Σύρος. Αν επιτελέσης αξιόλογη αρετή, χωρίς να αισθανθείς τήν γεύση τής ωφελείας της, νά μή θαυμάσης. Διότι, ώς πού να ταπεινωθεί ο άνθρωπος, δέν παίρνει τόν μισθό γιά τήν εργασία του. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου-8β,145

Ἀγ.Ισαάκ Σύρος. Μίκρυνε τὸν ἑαυτόν σου εἰς ὅλα ἐνώπιον ὅλων τῶν ἀνθρώπων καὶ θὰ ὑψωθῇς ἐπάνω ἀπὸ τοὺς ἄρχοντας τοῦ αἰῶνος τούτου· ταπείνωσε τὸν ἑαυτόν του καὶ θὰ ἴδῃς τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ ἐντός σου. Διότι ὅπου βλαστάνει ἡ ταπείνωσις, ἐκεῖ ἀναβλύζει καὶ ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ. Εὐεργετινὸς Β-32

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Ἐὰν ἀγωνίζεσαι φανερὰ νὰ ταπεινωθῇς, ὁ Θεὸς σὲ κάμνει νὰ δοξασθῇς ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους· ἂν ἔχῃς τὴν ταπείνωσιν εἰς τὴν καρδίαν σου, εἰς τὴν καρδίαν σου φανερώνει ὁ Θεὸς τὴν δόξαν Του. Ὅταν ἐργάζεσαι διὰ τὴν ἀρετὴν, νὰ φροντίζῃς νὰ σὲ καταφρονοῦν οἱ ἄνθρωποι καὶ τότε θὰ τιμηθῇς ὑπὸ τοῦ Θεοῦ. Εὐεργετινὸς Β-32

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Ἂν καταφρονῇς ὑποκριτικὰ τὸν ἑαυτόν σου, διὰ νὰ ταπεινωθῇς, θὰ σὲ φανερώσῃ ὁ Θεός· ἂν ὅμως πραγματικὰ ἐξευτελίζῃς τὸν ἑαυτόν σου, τότε ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει εἰς ὅλα τὰ κτίσματά Του νὰ σὲ ἐπαινέσουν· καὶ τότε θὰ ἀνοίξουν ἐμπρός σου τὴν θύραν τῆς δόξης τοῦ Πλαστουργοῦ σου, καὶ θὰ σὲ ἐπαινοῦν. Διότι σὺ ὑπάρχεις πραγματικά, κατ’ εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν τοῦ Θεοῦ. Εὐεργετινὸς Β-32

Ἀγ.Ἰσαάκ Συρ. Ὑπάρχει ταπείνωσις ἀπὸ τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ καὶ ὑπάρχει ταπείνωσις ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἄλλος ταπεινώνεται ἀπὸ τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ καὶ ἄλλος ταπεινώνεται ἀπὸ τὴν χαρὰ γι’ αὐτόν. Ἐκεῖνος ποὺ ταπεινώνεται ἀπὸ τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ συνοδεύεται ἀπὸ πειθαρχία τῶν μελῶν, εὐταξία τῶν αἰσθήσεων καὶ συντετριμμένη καρδιὰ παντοτινά· αὐτὸς ποὺ ταπεινώνεται ἀπὸ τὴν χαρὰ συνοδεύεται ἀπὸ ἄφθονη ἁπλότητα καὶ καρδιὰ ποὺ ἀνυψώνεται ἀσυγκράτητη. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου-8β,375

Αγ.Ισαάκ Συρ. Η αμοιβή δέν δίδεται γιά τήν εργασία, αλλά γιά τήν ταπείνωση. Ὀποιος καταφρονεί τήν δεύτερη χάνει τήν πρώτη. Ὀποιος προλάβει να πάρη τήν αμοιβή γιά τά αγαθά πού έκαμε, υπερέχει εκείνου πού έχει το έργο τής αρετής. Η αρετή είναι μητέρα τής λύπης, από τήν λύπη γεννάται η ταπείνωσις καί στήν ταπέινωση δίδεται η χάρις. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου-8β,145

Αγ.Ισαάκ Συρ. Επομένως η ανταπόδοσις δέν ανήκει στήν αρετή ούτε στόν κόπο γιά αυτήν, αλλά στήν ταπείνωση πού γεννάται απ'αυτήν. Άν αυτή λείψει, τά προηγούμενα γίνονται ματαίως. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου-8β,145

Αγ.Ισαάκ Συρ. Ἀγάπησε τὴν ταπείνωση σὲ ὅλα τὰ ἔργα σου, γιὰ νὰ σωθῆς ἀπὸ τὶς κρυμμένες παγίδες, ποὺ εὑρίσκονται πάντοτε ἐμπρὸς στὸν δρόμο τῶν ταπεινοφρόνων. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου-8β,223

Αγ.Ισαάκ Συρ. Ἡ ταπείνωσις συγχωρεῖ πολλὰ ἁμαρτήματα καὶ χωρὶς ἄλλα ἔργα, αὐτὰ ὅμως χωρὶς τὴν ταπείνωσι εἶναι τελείως ἀνωφελῆ, καὶ μάλιστα μᾶς προετοιμάζουν καὶ πολλὰ κακά. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου-8β,275

Αγ.Ισαάκ Συρ. Ὅπως εἶναι τὸ ἅλας γιὰ κάθε τροφή, ἔτσι εἶναι ἡ ταπείνωσις γιὰ κάθε ἀρετὴ κι’ αὐτὴ μπορεῖ νὰ συντρίψη τὴν δύναμι πολλῶν ἁμαρτημάτων. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου-8β,275

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Ποιὸς δὲν ἀγαπᾶ τὸν ταπεινόφρονα καὶ πρᾶον, ἐκτὸς τῶν ὑπερηφάνων μόνο καὶ τῶν καταλάλων ποὺ εἶναι ξένοι πρὸς τὴν ἐργασία του; Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου-8β,211