ΠΕΡΙ ΛΟΓΙΣΜΩΝ ΓΝΩΜΙΚΑ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

ΠΕΡΙ ΛΟΓΙΣΜΩΝ

Αγ.Νικόδημος Ήξευρε, ότι καθολικώς όλοι οί λογισμοί διαιρούνται είς τρία. Καί άλλοι μέν είναι λογισμοί καλοί, άλλοι δέ λογισμοί μάταιοι καί αργοί, καί άλλοι λογισμοί κακοί. Εξομολογητάριον-36

Αγ.Νικόδημος Ματαίους καί αργούς λογισμούς ονομάζω εκείνους, όπου δέ συμφέρουν είς τόν σκοπόν καί τό τέλος τής σωτηρίας, τόσον τής δικής μας ψυχής, όσον καί τής τού πλησίον, καί όπου δέν αποβλέπουν είς τήν αναγκαίαν χρείαν καί σύστασιν τού σώματός μας, αλλά είς τά περιττά καί υπέρ τήν χρείαν, καί άν είναι καλοί. Εξομολογητάριον-37

Αγ.Νικόδημος Γεννώνται δέ οι μάταιοι καί αργοί λογισμοί, από τήν αργίαν τού νού, όπου δέν καταγίνεται είς τά αναγκαία, ουδέ πιστεύει πώς ο Θεός είναι παρών καί εξετάζει τάς καρδίας καί τούς διαλογισμούς. Εξομολογητάριον-37

Αγ.Νικόδημος Οι κακοί δέ λογισμοί πάλιν ήξευρε, ότι γεννώνται καθολικώς από δύο αιτίες, μίαν εξωτερικήν, καί άλλην εσωτερικήν. Εξομολογητάριον-38

Αγ.Νικόδημος Καί εξωτερική αιτία τών κακών λογισμών είναι τά αισθητά αντικείμενα τών πέντε αισθήσεων . ήτοι τά ορατά, τά ακουστά, τά οσφραντά, τά γευστά, τά απτά . ταύτον ειπείν, αί κακαί καί άσεμνοι καί θεατρικαί θεωρίαι, τά αισχρά λόγια καί πορνικά άσματα και τραγούδια, οι μυρωδιές καί οι μόσχοι καί τά αρώματα, τά τρυφυλά φαγητά, καί ηδονικά πιοτά τά λαμπρά καί μαλακά φορέματα καί τά απαλά στρώματα. Ταύτα γάρ πάντα γεννώσιν είς τήν ψυχήν λογισμούς εμπαθείς καί ηδονικούς καί ακολούθως αμαρτητικούς καί θανατηφόρους. Εξομολογητάριον-38

Αγ.Νικόδημος Εσωτερικαί δέ αιτίαι τών κακών λογισμών είναι τρείς. 1η. Η φαντασία, ήτις είναι ωσάν μία άλλη δευτέρα αίσθησις, καί δέχεται καί τυπώνει όλας τάς εικόνας καί τά αισθήματα όπου εμβαίνουν από τάς πέντε αισθήσεις . δηλονότι τών απτών, τών γευστών, τών οσφραντών, μάλιστα δέ καί εξαιρέτως τών ακουστών καί τών ορατών . όθεν η φαντασία, αίσθησις μέν εσωτερική ονομάζεται, διατί παραστάνει τά αισθητά τόσον χονδρά καί καθαρά, ωσάν καί οι εξωτερικαί αισθήσεις . αίσθησις δέ κοινή, κατ' Αριστοτέλην διατί όλων κοινώς τών αισθήσεων δέχεται τάς ιδέας. Εξομολογητάριον-39

Αγ.Νικόδημος Έκ τής φαντασίας λοιπόν ταύτης γεννώνται κακοί λογισμοί είς τήν ψυχήν, μέ τό νά αισθάνεται αυτή εκεί, καί αντιλαμβάνεται νοερώς διά τής μνήμης, όσα κακώς είδεν έξω, ή ήκουσεν, ή ωσφράνθει, ή εγεύσατο, ή έπιασε . καί μ' όλον όπου λείπει μακράν από αυτά αισθητώς καί ησυχάζει μέσα είς τήν πανέρημον. Εξομολογητάριον-39

Αγ.Νικόδημος 2η. Αιτία είναι τά πάθη, τά οποία, γενικώς μέν είναι δύο . αγάπη καί μίσος, ή ηδονή καί οδύνη . εμπαθώς γάρ κινούμεθα, ή διατί αγαπώμεν κανένα πράγμα ώς ηδονικόν, ή διατί τό μισούμεν ώς οδυνηρόν . ειδικώς δέ, διαιρούνται είς τά τρία μέρη τής ψυχής, είς τό λογιστικόν, επιθυμητικόν, καί θυμικόν. Καί τού μέν λογιστικού πάθη, κατά τόν θείον Γρηγόριον τόν Σιναϊτην, είναι, απιστία, βλασφημία, πονηρία, περιέργεια, διψυχία, καταλαλιά, ανθρωπαρέσκεια, φιλοδοξία, υπερηφάνια καί άλλα. Τού δέ επιθυμητικού πάθη είναι, πορνεία, μοιχεία, ασωτεία, πλεονεξία, ακολασία, ακρασία, φιληδονία, φιλαυτία, καί άλλα. Τού δέ θυμικού πάθη είναι, οργή, πικρία, κραυγή, θράσος, εκδίκησις και άλλα. Εξομολογητάριον-40

Αγ.Νικόδημος Εκ τούτων τών παθών τής ψυχής κυρίως καί προσεχώς γεννώνται κακοί λογισμοί, διαιρούμενοι καί αυτοί ομοίως μέ τά πάθη είς τρία· εκ μέν τών παθών τού λογιστικού γεννώνται κακοί λογισμοί οίτινες μέ ένα καθολικόν όνομα καλούνται βλάσφημοι λογισμοί. Εκ τών παθών τού επιθυμητικού γεννώνται οί καλούμενοι, αισχροί λογισμοί. Εκ τών παθών τού θυμικού γεννώνται οι καλούμενοι, πονηροί λογισμοί. Εξομολογητάριον-40

Αγ.Νικόδημος 3^η αιτία τών κακών λογισμών εσωτερική και προκατάρκτική, είναι οί δαίμονες· αυτοί οι κατάρατοι, πνεύματα όντες λεπτά, και είς τήν επιπολήν τής καρδίας ευρισκόμενοι, λαλούσι μέν εκείθεν διά τού ενδιαθέτου λόγου, και υποψιθυρίζουν έσωθεν όλους τούς βλάσφημους λογισμούς, όλους τούς αισχρούς, όλους τούς πονηρούς καί απλώς όλους τούς κακούς λογισμούς . μορφώνουσι δέ τήν φαντασίαν μέ τά αισχρά καί ακάθαρτα είδωλα, τά εκ τών αισθήσεων τόσον είς τούς ύπνους, όσον και όταν ο άνθρωπος είναι ξύπνιος. Εκ δέ τούτων, κινούν τα προρρηθέντα πάθη είς τά 3 μέρη τής ψυχής, καί κάμνουσι τήν ταλαίπωρη ψυχή σπήλαιον ληστών, και καταγώγιον τών παθών τους. Καί ο Σιναϊτης Γρηγόριος λέγει  ''Οι λογισμοί λόγοι τών δαιμόνων εισί, και τών παθών πρόδρομοι''. Εξομολογητάριον-40

Ἀγ.Νικοδήμου. Καὶ γνώμη δὲ καθολικὴ τῶν Σχολαστικῶν Θεολόγων εἶναι, ὅτι οἱ δαίμονες δὲν ἠξεύρουσι τὰ βάθη τῶν καρδιῶν· ὅσα δὲ μόνον λαλήσῃ ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸν ἐνδιάθετον λόγον τῆς καρδίας ἐκεῖνα γνωρίζουσιν οἱ δαίμονες, ὡς πνεύματα ὄντες λεπτὰ καὶ εἰς τὴν ἐπιπολὴν τῆς καρδίας εὑρισκόμενοι καὶ νοερῶς τοῦ ἐνδιαθέτου λόγου ἀκούοντες, κατὰ τοὺς αὐτοὺς Σχολαστικοὺς Θεολόγους ὅσα δὲ μὲ τὸν ἐνδιάθετον λόγον δὲν λαλήσῃ ὁ ἄνθρωπος, οὐδὲ οἱ δαίμονες αὐτὰ γινώσκουσιν, ἀλλὰ μόνος ὁ Θεός, ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφρούς. Χρηστοήθεια τῶν Χριστιανῶν 214

Αγ.Νικόδημος. Οι εσωτερικές ιατριές τών κακών λογισμών είναι 3, η προσευχή, η αντίρρησις, και η καταφρόνησις. Το μέν α'. είναι ίδιον τών ασθενών, τό δέ β'. είναι ίδιον τών αγωνιστών, το δέ γ'. ίδιον τών θεωρητικών. Εξομολογητάριον-44

Αγ.Νικόδημος. Και αυτή η ίδια η κόλασις έχει, τήν αρχήν και ρίζαν και κέντρο της από τόν κακόν λογισμόν· και αντιστρόφως πάλιν, ο κακός λογισμός είναι τής κάθε αμαρτίας, και αυτής τής ίδιας κολάσεως αρχή, και ρίζα, και κέντρον· διατί καθώς η μικρά ψηφίς, και πέτρα όταν τύχει να πέσει σε κανένα πηγάδι, πρώτον κάνει ένα μικρόν κύκλον, επειτα ο μικρός κάνει άλλον μεγάλον, και ο μεγάλος άλλον μεγαλύτερον, και ούτω πηγαίνει είς το άκρον του πηγαδιού, έτσι και η μία προσβολή ενός κακού λογισμού γεννά τον εμπαθή συνδιασμόν ο συνδιασμός γεννά την συγκατάθεσιν· η συγκατάθεσις τήν πράξιν· η πράξις τήν συνήθειαν, η συνήθεια τήν έξιν· η έξις τήν αμετανοησίαν· η αμετανοησία τήν κόλασιν. Εξομολογητάριον-49

Ἀγ.Νείλου. Ὅλοι οἱ δαιμονικοὶ λογισμοὶ βάζουν στὴν ψυχὴ σκέψεις αἰσθητῶν πραγμάτων, μὲ τὶς ὁποῖες ὁ νοῦς σχηματίζει τὶς μορφὲς τῶν πραγμάτων ἐκείνων καὶ τὶς περιφέρει μέσα του, καὶ ἀπὸ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ἀναγνωρίζει τὸν δαίμονα ποὺ τὸν πλησίασε. Γιὰ παράδειγμα· ἂν σχηματιστεῖ στὴ σκέψη μου τὸ πρόσωπο αὐτοῦ ποὺ μὲ ζημίωσε καὶ μὲ ντρόπιασε, γίνεται φανερὸ ὅτι μὲ προσέβαλε ὁ λογισμὸς τῆς μνησικακίας. Ἂν πάλι συμβεῖ ἀνάμνηση χρημάτων ἢ δόξας, ἀπὸ τὰ πράγματα αὐτὰ δηλαδὴ θὰ ἀναγνωριστεῖ αὐτὸς ποὺ μᾶς πιέζει. Καὶ στοὺς ἄλλους λογισμοὺς κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο ἀπὸ τὸ πρᾶγμα θὰ βρεῖς αὐτὸν ποὺ εἶναι παρὼν καὶ σοῦ ὑπαγορεύει τὸν δαίμονα τῆς φαντασίας. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-337

Ἀγ.Νείλου. Ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ἀπομακρύνει τὶς ἐμπαθεῖς ἀναμνήσεις ἂν δὲν φροντίσει γιὰ τὴν ἐπιθυμία καὶ τὸν θυμό, ἐξαλείφοντας τὴν ἐπιθυμία μὲ νηστεῖες καὶ ἀγρυπνίες καὶ κατακλίσεις κάτω στὸ ἔδαφος, καὶ ἡμερώνοντας τὸν θυμὸ μὲ μακροθυμίες καὶ ἀμνησικακίες καὶ ἐλεημοσύνες. Γιατὶ ἀπὸ τὰ δύο αὐτὰ πάθη προέρχονται ὅλοι σχεδὸν οἱ δαιμονικοὶ λογισμοί, οἱ ὁποῖοι σπρώχνουν τὸν νοῦ στον ὄλεθρο καὶ στὴν καταστροφή. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-337

Ἀγ.Νείλου. Δὲν μπορεῖ νὰ πέσει ὁ ἄνθρωπος σὲ δαίμονα, ἂν προηγουμένως δὲν πληγωθεῖ ἀπὸ ἐκείνους τοὺς πρωτοστάτες εἰς τοὺς πολέμους ἐναντίον μας, (ἀπὸ τοὺς δαίμονες τῆς Φιληδονίας-Φυλαργυρίας-Φιλοδοξίας) γι’ αὐτὸ καὶ ὁ διάβολος αὐτοὺς τοὺς τρεῖς λογισμοὺς πρόσφερε τότε στὸν Σωτήρα. Πρῶτον παρακαλώντας τον νὰ κάνει τὶς πέτρες ψωμιά, ἔπειτα ὑποσχόμενος ὅτι θὰ τοῦ δώσει ὅλο τὸν κόσμο, ἂν πέσει καὶ τὸν προσκυνήσει, καὶ τρίτον λέγοντάς του, ὅτι θὰ δοξαστεῖ ἂν τὸν ἀκούσει καὶ πέσει ἀπὸ τὸσο ψηλὰ χωρὶς νὰ πάθει τίποτε. Ὅμως ἀποδεικνυόμενος ὁ Κύριός μας ἀνώτερος ἀπὸ ὅλα αὐτά, τὸν διέταξε νὰ πάει πίσω του, διδάσκοντας μὲ αὐτὰ ἐμᾶς, ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ ἀπωθήσουμε τὸν διάβολο, ἂν δὲν περιφρονήσουμε αὐτοὺς τοὺς τρεῖς λογισμούς. Φ-Ἀγ.Νείλου ΕΠΕ 11β-337

Ἀγ.Μαξίμου. Ἀπὸ τὰ πάθη ποὺ ὑπάρχουν μέσα στὴν ψυχὴ παίρνουν οἱ δάιμονες τὶς ἀφορμὲς νὰ ἀνακινοῦν μέσα μας τοὺς ἐμπα-θεῖς λογισμούς. Ἔπειτα, πολεμώντας μὲ αὐτὰ τὸν νοῦ, τὸν ἐκβιάζουν νὰ συγκατατεθεῖ νὰ διαπράξει τὴν ἁμαρτία. Ὅταν νικηθεῖ, τὸν ὁδηγοῦν στὴν κατὰ διάνοια ἁμαρτία, κι ὅταν γίνει καὶ αὐτή, τὸν ὁδηγοῦν αἰχμάλωτο στὴν πράξη. Ὅλοι λοιπὸν οἱ ἐμπαθεῖς λογισμοὶ ἤ τὸ ἐπιθυμητικὸ τῆς ψυχῆς ἐρεθίζουν, ἤ ταράζουν τὸ θυμικό, ἤ συσκοτίζουν τὸ λογικό. Φ-Ἀγ.Ἀναστασίου Σιν. 13β-127

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Τὸ νὰ σιωπᾷς καὶ νὰ μὴ φανερώνῃς τοὺς λογισμούς σου φανερώνει ὅτι ἐπιζητεῖς τὴν τιμὴν τοῦ κόσμου καὶ τὴν αἰσχράν του δόξαν. Ἐκεῖνος ὅμως ποὺ ἔχει τὸ θάρρος νὰ εἰπῇ φανερὰ τοὺς λογισμούς του ἐνώπιον τῶν Πατέρων του, τοὺς ἐκδιώκει ἀπὸ τὴν σκέψιν του. Πάντοτε νὰ ζητῇς καὶ νὰ λαμβάνῃς συμβουλὰς παρὰ τῶν Πατέρων σου, καὶ θὰ ἔχῃς πάντοτε, εἰς ὅλην σου τὴν ζωήν, ἀνάπαυσιν. Εὐεργετινὸς Α-276

Αγ.Ισαάκ Συρ. Από τους κόπους και την επιφυλακή πηγάζει η καθαρότητα των λογισμών, από την καθαρότητα των λογισμών το φώς του φρονήματος, και απ' εδώ ο νούς οδηγείται από την χάρη σε εκείνο το μέρος, όπου οι αισθήσεις δεν έχουν εξουσία ούτε να διδάσκουν ούτε να διδάσκονται. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου 8β-51

Αγ.Ισαάκ Συρ. Το να μη συζητεί κανείς με τους υποσπειρόμενους μέσα μας από τον εχθρόν λογισμούς, αλλά να αποκόπτει την συναναστροφή με αυτούς διά της ικεσίας προς τον Θεόν, τούτο είναι σημείο ότι ο νούς ευρήκε σοφία από την χάρη και ότι η γνώσις του η αληθινή τον ελευθέρωσε από τους πολλούς κόπους και με την ανεύρεση του σύντομου δρόμου περιέκοψε την περιπλάνηση μίας μακράς οδού. Φ-Αγ.Ισαάκ Σύρου 8β-95

Ἀγ.Βαρσανουφίου. Μάθε καὶ αὐτό, ἀδελφέ μου· ὅτι κάθε λογισμός, ἐὰν δὲν ἔχει προηγουμένως τὴ γαλήνη τῆς ταπεινώσεως, δὲν εἶναι κατὰ Θεόν, ἀλλὰ εἶναι φανερὰ ἀπὸ τὰ ἀριστερά· διότι ὁ Κύριός μας ἔρχεται μὲ γαλήνη, ἐνῶ ὅλα τὰ τοῦ ἀντιδίκου μὲ ταραχὴ καὶ κίνηση. Φ-Ἀγ.Βαρσανούφιου & Ἰωάννου. ΕΠΕ 10Α-55

Ἀγ.Βαρσανουφίου. Ἀδελφέ, ὅταν ἀπρακτεῖ κάποιος, ἀσχολεῖται μὲ τοὺς λογισμοὺς ποὺ τοῦ ἔρχονται· ὅταν ὅμως ἐργάζεται, δὲν τοῦ μένει χρόνος γιὰ νὰ τοὺς δεχθεῖ. Φ-Ἀγ.Βαρσανούφιου & Ἰωάννου. ΕΠΕ 10Α-277

Ἀγ.Βαρσανουφίου. Ἕνας ἀδελφὸς ἠρώτησε ἕνα Γέροντα, λέγων : - Πάτερ, δι’ ὅλους τοὺς λογισμούς, ποὺ φυτρώνουν εἰς τὴν καρδίαν μου, πρέπει νὰ συμβουλεύωμαι τοὺς Γέροντας; - Δὲν εἶναι ἀνάγκη - ἀπήντησεν ὁ Γέρων – νὰ ἐρωτᾷ κανεὶς δι’ ὅλους τοὺς λογισμούς, ποὺ περνοῦν ἀπὸ τὴν καρδίαν, διότι παρέρχονται· νὰ ἐρωτᾷ καὶ νὰ συμβουλεύεται μόνον διὰ τοὺς λογισμούς, ποὺ παραμένουν καὶ πολεμοῦν. Ὅπως, παραδείγματος χάριν, ἕνας ἄνθρωπος ἠμπορεῖ νὰ ὑβρίζεται ἀπὸ πολλούς, ἀλλὰ περιφρονεῖ τὰς ὕβρεις καὶ δὲν ἐνδιαφέρεται δι’ αὐτάς· ἐὰν ὅμως κάποιος ἐκ τῶν ὑβριστῶν του τὸν ἐνοχλήσῃ ἢ τὸν πολεμήσῃ, τότε τὸν καταγγέλλει εἰς τὸν ἄρχοντα, δηλαδὴ ἔρχεται εἰς τὸν ἄρχοντα καὶ ὑποβάλλει μήνυσιν κατὰ τοῦ πολεμήσαντος. Τὸ ἴδιον λοιπὸν συμβαίνει καὶ μὲ τοὺς λογισμούς. Πρέπει, δηλαδή, νὰ φανερώνωμεν εἰς τοὺς Πνευματικοὺς μόνον ἐκείνους ποὺ μᾶς πολεμοῦν ἢ παραμένουν εἰς τὴν ψυχήν μας πολὺ χρόνον. Εὐεργετινὸς. Α-310-311

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Κάποιος ἄλλος ἀπὸ τοὺς Πατέρας ἔλεγε διὰ τοὺς λογισμοὺς τῆς πορνείας, οἱ ὁποῖοι γεννῶνται εἰς τὴν καρδίαν, ἀλλὰ δὲν ὁλοκληρώνονται, δηλαδὴ δὲν πραγματοποιοῦνται, τὰ ἑξῆς : Οἱ λογισμοὶ αὐτοὶ εἶναι ὡσὰν νὰ ἴδῃ κάποιος ἕνα ἀμπέλι καὶ νὰ ἐπιθυμήσῃ μὲ ὅλην του τὴν καρδίαν νὰ φάγῃ σταφύλια· ἐπειδὴ ὅμως φοβᾶται μήπως τὸν πιάσουν ὡς κλέπτην καὶ τὸν φονεύσουν, δὲν εἰσέρχεται, ἀλλὰ περιφέρεται ἔξω ἀπὸ τὸν φράκτην, κατασκοπεύει τὸ ἀμπέλι καὶ τὸ κοιτάζει ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη. Ἐνῷ ὅμως ἀπασχολεῖται μὲ αὐτό, ἂν τὸν πιάσουν, δὲν θανατώνεται, διότι δὲν παρεβίασε τὸν φράκτην οὔτε ἔβαλεν εἰς τὸ στόμα του σταφύλια· τιμωρεῖται ὅμως, διότι κινούμενος ἀπὸ τὴν ἐπιθυμίαν του, συνελήφθη νὰ κατασκοπεύῃ. Ἔτσι καὶ ἐκεῖνος ποὺ ἐπιθυμεῖ τὴν ἁμαρτίαν, ἀλλὰ δὲν τὴν πράττει, δὲν θανατώνεται μέν, ὅμως τιμωρεῖται. Εὐεργετινὸς Β-349

Ἁββᾷ Ποιμένος. Εἶπε, πάλιν, ὁ ἴδιος· ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ ἀγωνίζεται ἐναντίον δύο λογισμῶν, δηλαδὴ ἐναντίον τῆς πορνείας καὶ τῆς κακολογίας. Νὰ μὴ κακολογῇ καθόλου οὔτε νὰ ἀφήνῃ τὴν καρδίαν του νὰ ἀσχολῆται μὲ πονηρὰς σκέψεις, διότι ἂν θέλῃ νὰ ἐξετάσῃ λεπτομερῶς τοὺς λογισμούς του, δὲν ὠφελεῖται, ἀλλὰ βλάπτεται. Ἂν ἀποξενωθῇ ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς λογισμούς, θὰ ἔχῃ ἀνάπαυσιν · ἀποξενώνεται δὲ κανεὶς μὲ τὸ νὰ καταφεύγῃ εἰς τὸν Θεὸν καὶ νὰ ἀπομακρύνῃ τοὺς κακοὺς λογισμοὺς του ἀπὸ τὴν σκέψιν του. Εὐεργετινὸς Β-348

Ἀββᾶ Ἡσαΐου. Ὁ ἴδιος ὁ Πατὴρ εἶπε· Μὴ θέλῃς νὰ σὲ ἐρωτοῦν περὶ πραγμάτων τοῦ παρόντος καιροῦ, ἢ νὰ σὲ συμβουλεύωνται, οὔτε νὰ δώσῃς προσοχὴν εἰς αὐτόν, ποὺ σὲ ἐρωτᾷ (μάταια καὶ κοσμικὰ πράγματα)· ἀπ’ ἐναντίας νὰ ἔχῃς προσηλωμένην τὴν προσοχὴν καὶ ἀκοήν σου εἰς ἐκείνους, ποὺ ὁμιλοῦν ἐντὸς σοῦ, δηλαδὴ εἰς τοὺς λογισμούς σου, καὶ νὰ παρακαλῇς τὸν Θεὸν νὰ σοῦ δώσῃ τὴν δύναμιν νὰ γνωρίσῃς, ποῖον ἀπὸ τοὺς λογισμούς σου ὀφείλεις νὰ ἀκούσῃς· διότι ὅσοι ἀπασχολοῦνται εἰς τὰς κοσμικὰς ματαιότητας, λησμονοῦν τὴν πάλην πρὸς τὸν διάβολον. Εὐεργετινὸς Α-344

Ἕνας Γέρων εἶπε· ἂν πορνεία πολεμῇ τὸ σῶμα σου ἢ τὴν καρδίαν σου, ἐξέτασε νὰ μάθῃς ἀπὸ ποῦ ἐκινήθη ὁ πόλεμος ἐναντίον σου καὶ διορθώσου· εἴτε ἀπὸ πολὺν ὕπνον, εἴτε ἀπὸ ὑψηλοφροσύνη, ἢ ἂν θεωρῇς τὸν ἑαυτόν σου καλύτερον ἀπὸ ἄλλον, ἢ ἂν κατέκρινες κάποιον ποὺ ἡμάρτησε, διότι χωρὶς αὐτὰ ὁ ἄνθρωπος δὲν πολεμεῖται ἀπὸ τὴν πορνείαν. Εὐεργετινὸς Β-351

Ἀββᾶς Κῦρος ὁ Ἀλεξανδρεὺς. (ἀπόκριση σχετικὰ μὲ τὸ λογισμὸ τῆς πορνείας). Ἐὰν δὲν ἔχης λογισμό, δὲν ἔχεις ἐλπίδα· ἐὰν δὲν ἔχης λογισμούς, ἔχεις πρᾶξι. Τοῦτο σημαίνει ὅτι αὐτὸς ποὺ δὲν πολεμεῖ πρὸς τὴν ἁμαρτία κατὰ τὴ διάνοια καὶ δὲν τῆς ἀντιλέγει, τὴν διαπράττει σωματικῶς. Διότι αὐτὸς ποὺ ἔχει πράξεις δὲν ἐνοχλεῖται μὲ λογισμούς. Ἀποφθέγματα Γερόντων - ΕΠΕ τομ.1,389

Αγ.Μάρκος Ερημ. Εκείνος που τρέφεται με λογισμούς δεν είναι εγκρατής· γιατί και αν ακόμα είναι ωφέλιμοι, δεν είναι πιο ωφέλιμοι από την ελπίδα. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,55

Αγ.Μάρκος Ερημ Μένε σταθερός στη διάνοια, και δεν θα κοπιάσεις με τους πειρασμούς· φεύγοντας όμως από εκεί, να υπομένεις αυτά που θα έρθουν. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,39

Αγ.Μάρκος Ερημ Αυτός που συμπαρασύρεται από τους λογισμούς, τυφλώνεται από αυτούς . έτσι τά μέν έργα της αμαρτίας τά βλέπει, τις δε αιτίες τους δεν μπορεί να τις δεί. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,39

Αγ.Μάρκος Ερημ Ἐὰν δὲ πράγματι καὶ εἰλικρινῶς δὲν ἀγαπῶμεν τὸν λογισμόν, ποὺ προσέβαλε τὴν ψυχήν μας, τότε διατὶ ἀπασχολούμεθα ἐπὶ πολὺν χρόνον μὲ τὸν λογισμὸν αὐτόν; Εἶναι ἀδύνατον ἐκεῖνο ποὺ μὲ ὅλην ἡμῶν τὴν καρδίαν μισοῦμεν, νὰ παρατείνῃ εἰς τὴν καρδίαν ἡμῶν τὴν παρουσίαν του·  ἡ παράτασις αὐτὴ θὰ ὀφείλεται εἰς ἑκουσίαν προσωπικὴν ἡμῶν διάθεσιν νὰ διαπράττωμεν τὸ κακόν. Εὐεργετινὸς Δ-156

Αγ.Μάρκος Ερημ Ο λογισμός που παραμένει για πολύ, δηλώνει την προσήλωση του ανθρώπου στο πάθος . ενώ όταν καταργείται γρήγορα, σημαίνει πόλεμο και αντίθεση. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,61

Αγ.Μάρκος Ερημ Οι ακούσιοι λογισμοί δημιουργούνται από πρόηγούμενη αμαρτία, ενώ οι εκούσιοι από το αυτεξούσιο θέλημα, ώστε αίτιοι είναι των προτέρων οι δεύτεροι. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,83

Αγ.Μάρκος Ερημ Στις κακές σκέψεις χωρίς πρόθεση ακολουθεί λύπη, για αυτό και σύντομα εξαφανίζονται, ενώ στις εκ προθέσεως ακολουθεί χαρά, γι' αυτό και δύσκολα απαλλάσεται κανείς από αυτές. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,83

Αγ.Μάρκος Ερημ Δεν είναι δυνατόν πολεμώντας να νικήσουμε ποτέ ούτε τους κακούς λογισμούς χωρίς να πολεμήσουμε τις αιτίες τους, ούτε τις αιτίες χωρίς τους λογισμούς. Γιατί, όταν απορίπτουμε το ένα μονομερώς, ύστερα από λίγο μέσω του άλλου φερόμαστε και στα δύο. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,79