ΠΕΡΙ ΛΟΓΙΣΜΩΝ (ΤΩΝ 4 ΣΤΑΔΙΩΝ ΠΡΟ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ)

ΠΕΡΙ ΛΟΓΙΣΜΩΝ (ΤΩΝ 4 ΣΤΑΔΙΩΝ ΠΡΟ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ – ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ, ΣΥΝΔΙΑΣΜΟΥ, ΠΑΛΗΣ, ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΕΩΣ)

Πηδάλιο-701 Ἡ προσβολή, κατὰ τὸν Ἅγιον Ἰωάννην τῆς Κλίμακος (λόγος ιε΄), εἶναι λόγος ψιλός, ἢ καὶ εἰκὼν τοῦ τυχόντος πράγματος, ἤτις νεωστί καὶ κατὰ πρώτην φοράν φαίνεται εἰς τὸν νοῦν καὶ εἰς τὴν καρδίαν. Λοιπὸν εἰς τοῦτον τὸν Κανόνα λέγει ὁ Ἅγιος καὶ συνώνυμός του Νήστευτὴς, ὅτι ή προσβολὴ αὐτὴ τοῦ λογισμού, ἡ ὁποία φέρει εἰς τὴν καρδίαν σαρκικὴν τινα ἠδονήν, εἶναι τελείως ἀκανόνιστος, ὡσὰν ὅπου ἁμαρτίαν ἀκόμη δὲν ἔκαμε. 2ος Κανών του Αγ.Ιωάννου του Νηστευτού. Πηδάλιο-701

Πηδάλιο-701 Σημείωσαι ὅτι κατὰ μὲν τὸν ἀσκητὴν Μάρκον, προσβολὴ εἶναι ἕνα ἀνείδωλον κίνημα καρδίας κατεχομένης ὑπὸ τῶν ἐμπείρων ὡσὰν μέσα εἰς κλεισοῦραν, κατά δὲ τὸν Ἰωσὴφ Βρυένιον (λόγῳ ιε’. Περὶ Τριάδος), προσβολὴ εἶναι ἡ ἀπλῶς γενομένη τοῦ ἐχθροῦ ὑπὸμνησις καὶ ἐνθύμησις, οἷον· κάμε τοῦτο, ἢ τοῦτο. Αὕτη δὲ εἶναι ἀπὸ τὰ ἀκούσια καὶ οὐκ ἐφ’ ἡμῖν, ὡσὰν ὅπου δὲν εἶναι ἡ προαίρεσίς μας αἰτία νὰ μᾶς προσβάλουν οἱ λογισμοί, ἀλλὰ ὁ διάβολος, ὁ κακὸς σπορεὺς τῶν τοιούτων.Ὅθεν ἡ προσβολὴ τῶν λογισμῶν λέγεται νὰ ἦναι ἀνεπιτίμιτος, ὄχι μόνον διατὶ ἀκόμη ἁμαρτίαν δὲν ἐγέννησεν, ἀλλὰ μάλιστα διατὶ εἶναι ἀκούσιος καὶ ὅ­χι τῆς προαιρέσεως μας. (ὑποσημείωσις). 2^ος  Κανών του Αγ.Ιωάννου του Νηστευτού. Πηδάλιο-701

Πηδάλιο-701 Ἐπειδὴ δὲ κατὰ τὸν μέγαν Βασίλειον (διατάξ. ιζ'. ἢ ιη΄.) κατὰ δύο τρό­πους προσβάλλουσιν εἰς ἡμᾶς οἱ ἄπρεποι λογι-σμοί, ἢ διατὶ ἡ ψυχὴ ἀμελεῖ καὶ ἀργεῖ ἀπὸ πνευμα­τικὰ νοήματα, καὶ μετεωρίζεται ἀπὸ λόγου της εἰς νοήματα τὰ μὴ πρέποντα, καὶ ἀπὸ μίαν φαντασίαν μεταβαίνει εἰς ἄλλην, ἢ κατ' ἐπιβουλὴν τοῦ διαβόλου, ὅστις θέλει νὰ φαντάζῃ εἰς τὴν διάνοιάν μας ἀτόπους λογισμούς, καὶ μὲ αὐτοὺς νὰ μᾶς ἐμποδίζῃ ἀπὸ τὴν θεωρίαν καὶ στοχασμὸν τῶν κα­λῶν καὶ ὡφελίμων πραγμάτων. Πηδάλιο-701

Πηδάλιο-701 Ἐπειδή, λέγω, κα­τὰ δύο τρόπους προσβάλλουσιν εἰς ἡμᾶς οἱ κακοί λογισμοί, φανερὸν εἶναι ὅτι ἡ μὲν προσβολή, ἡ κατ’ ἐπιβουλὴν γινομένη τοῦ διαβόλου, εἶναι τελείως ἀνεύθυνος καὶ ἀνεπιτίμητος, ἡ δὲ προσβολὴ ὅπου γένῃ ἀπὸ τὴν ἀργίαν καὶ ἀμέλειαν τῆς ψυχῆς δὲν εἶναι ἀνεπιτίμητος, ὄχι διὰ τὴν προσβολὴν καθ’αὐτήν, ἀλλὰ διατὶ ἀμέλησεν ἡ ψυχὴ καὶ οὕτως ἐν ἀμελεία καὶ ἀργία εὐρὼν αὐτὴν ὁ ἐχθρός, ἐπρόσβαλεν εἰς αὐτὴν τὸν πονηρὸν λογισμόν. Λέ­γεται δὲ προσβολή κυρίως ἐπὶ τῶν κακῶν λογι­σμῶν, καὶ ἡ τοῦ ἄλλοτε μὴ νοηθέντος πράγμα­τος, καταχρηστικῶς δέ, καὶ ἡ κατὰ πρόληψιν τοῦ καὶ ἄλλοτε νοηθέντος πράγματος. (ὑποσημείωσις). 2^ος  Κανών του Αγ.Ιωάννου του Νηστευτού. Πηδάλιο-701

Πηδάλιο-702 Ο συνδιασμός δε είναι, κατά τον ρηθέντα Άγιον Ιωάννην, όταν δεχθεί και συνομιλήση η ψυχή με πάθος ή χωρίς πάθος, με τον φανέντα λογισμόν, τον οποίον τούτον ο Άγιος Ιωάννης ο Νηστευτής λέγει, ότι είναι υπό επιτίμιον, και ότι καθα-ρίζεται με γονυκλισίας δώδεκα, επειδή και εις την προαίρεση του ανθρώπου στέκει, ή να δεχθεί το φανέν διά της προσβολής και να συνομιλήση με αυτό, ή να το αποβάλει και να μη το δεχθεί παντελώς. 3^ος  Κανών Αγ.Ιωάννου του Νηστευτού. Πηδάλιο-702

Πηδάλιο-702 Τὸν συνδιασμὸν τῶν λογισμῶν ὁρίζει ἔτσι ὁ Βρυέννιος· Συνδιασμὸς ἐστι παραδοχὴ τοῦ ὑποβαλλομένου λογισμοῦ παρὰ τοῦ ἐχθροῦ, καὶ ἡ μετ’ αὐτοῦ μελέτη καὶ ὁμιλία, ἡ παρὰ τῇ προαιρέσει ἡμῶν. ὑποσ. 3^ου Καν.Αγ.Ιωάν.Νηστευτού. Πηδάλιο-702

Πηδάλιο-702 Ἡ πάλη εἶναι, κατὰ τὸν αὐτὸν Ἰωάννην τῆς Κλίμαχος (αὐτόθι), μία δύναμίς της ἰσόμετρος μὲ τὸν μαχόμενον λογισμόν, κατὰ τὴν ὁποίαν, ἐὰν μὲν θέλῃ ἡ ψυχή, νικᾶ τὸν λογισμόν, ἐὰν δὲ δὲν θέλῃ, νικάται ἀπὸ αὐτόν. Ὅθεν τόσον ὁ τῆς Κλίμακος, ὅσον καί ὁ θείος οὗτος Νηστευτής, λέγουσιν ὅτι ή πάλη αὐτή, ἢ γίνεται αἰτία νὰ λάβη στέφανα ἢ ψυ­χή, ἐὰν δηλαδή νικήση τὸν πονηρὸν λογισμόν, ἡ νὰ λάβη κόλασιν καὶ τιμωρίαν, ἐὰν δηλαδὴ νικηθῇ ἀπὸ αὐτόν. 4ος Κανών Ἀγ.Ἰωαν.Νηστευτοῦ.

Πηδάλιο-702 Ἡ πάλη ὁρίζεται ἀπὸ τὸν Βρυέννιον οὕτω· Πάλη ἐστὶν ἀνθίστασις, ἡ πρὸς ἀναίρεσιν τοῦ λογισμοῦ τοῦ πρὸς τὸ πάθος ἐρεθίζοντος, ἢ πρὸς αὐτὸν συγκατάθεσις, ὡς λέγει ὁ Ἀπόστολος, «ἡ σάρξ ἐπιθυμεῖ κατὰ τοῦ πνεύματος καὶ τὸ πνεύμα κατὰ τῆς σαρκός». ὑποσ. 4^ου Καν.Αγ.Ιωάν.Νηστευτού. Πηδάλιο-702

Πηδάλιο-702 Η συγκατάθεσις είναι, κατά τον ίδιον Ιωάννη της Κλίμακος, μία συγκατάνευσις ηδονική της ψυχής, την οποίαν κάμνει προς τον εμπαθή λογισμόν όπου την πολεμεί, διά την οποίαν αυτήν συγκατάθεσιν, λέγει ο θείος ούτος Νηστευτής, ότι αυτή γίνεται αρχή και αιτία των επιτιμίων. 5ος Κανών του Αγίου Ιωάννου του Νηστευτού. Πηδάλιο-702