ΠΕΡΙ ΓΝΩΣΗΣ

ΠΕΡΙ ΓΝΩΣΗΣ

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Καλύτερα νά αγνοείς παντελώς κάτι, παρά νά τό μαθαίνεις εσφαλμένα... Καί γιατί σε πλάκα καθαρή εύκολα θά μπορούσε κάποιος νά γράψει ότι θά ήθελε, σέ γραμμένη όμως δέν γίνεται πιά αυτό μέ τόν ίδιο τρόπο· γιατί πρέπει προηγου-μένως νά σβήσει κανείς αυτά πού γράφτηκαν εσφαλμένα.  Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-152

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. «Ἡ γνώσις φυσιοί, η δέ αγάπη οικοδομεί». Όταν η γνώση δέν συνοδεύεται από αγάπη οδηγεί είς απόνοιαν... Ωστε η γνώση δέν φέρνει αγάπη αλλά αντίθετα μάλιστα δημιουργεί σχίσματα, γιατί σέ εκείνον που δέν προσέχει τόν εαυτό του, δημι-ουργεί αλαζονεία καί έπαρση. Γιατί η αλαζονεία φέρνει συνήθως διαιρέσεις, ενώ η αγάπη ενώνει καί διδάσκει πολλά. Π.Α.Αγ.Ι.Χ. Β,152                                    

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Επίστεψαν (οι Χριστιανοί), όπως οι λοιποί εκλεκτοί άνθρωποι τού Θεού, καί έτσι εγνώρισαν τήν αλήθεια. Άρα από τήν πίστη προέρχεται η επίγνωσις καί όχι από τών ανθρώπινων λογισμών. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Β-153

Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Γνώσις εστιν η εαυτού επίγνωσις· το γὰρ ἐαυτούς ἀγνοεῖν ἐσχάτης μανίας καὶ φρενίτιδος ἐστι χαλεπώτερον· το μεν γάρ ανάγκης το δε προαιρέσεως. ΤΟ ΓΝΩΘΙ Σ' ΑΥΤΌΝ-26

Αγ.Νεκτάριος Ο Ιερός Κλήμης ο Αλεξανδρεύς λέγει «ούτε η γνώσις άνευ πίστεως, ούτε η πίστις άνευ γνώσεως». Ο θείος Χρυσόστομος λέγει «διά πίστεως η γνώσις, και πίστεως άνευ ουκ έστι γνώναι Υιόν».  ΤΟ ΓΝΩΘΙ Σ' ΑΥΤΟΝ-19

Αγ.Νεκτάριος Η γνώσις προηγείται της πίστεως μόνον όταν αναφέρεται είς το κήρυγμα του θείου λόγου . ήτοι δέον να προηγηθεί το κήρυγμα, να ακούσει τις τάς του θείου λόγου αληθείας να επιγνώ τη θεία χάριτι την καλούσαν φωνήν και να πιστεύσει· διότι η πίστις εξ ακοής, η δε ακοή διά ρήματος Θεού.  ΤΟ ΓΝΩΘΙ Σ' ΑΥΤΌΝ-20

Αγ.Μάρκος Ερημ Τόσο αληθινή είναι η γνώση του καθενός, όσο την επιβεβαιώνουν η πραότητα, η ταπείνωση και η αγάπη. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημίτου τ13,63

Αγ.Μάρκος Ερημ Αυτός που δεν γνωρίζει την αλήθεια, ούτε να πιστεύει αληθινά μπορεί. Γιατί η γνώση προηγείται από την φύση της της πίστεως. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημίτου τ13,31

Αγ.Μάρκος Ερημ Δεν σε συμφέρει πρό της εργασίας των προτέρων, να γνωρίζεις τά δεύτερα. Γιατί η γνώση φουσκώνει τά μυαλά σου διά την αργίαν, ενώ η αγάπη οικοδομεί, επειδή υπομένει τά πάντα. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημίτου τ13,27

Αγ.Μάρκος Ερημ Μη λές δεν γνωρίζω αυτό που πρέπει και αναίτιος είμαι μη ποιών αυτό. Γιατί αν έκανες όλα τά καλά που γνωρί-ζεις, θα σου φανερώνονταν & τά υπόλοιπα, αφού με τον ίδιο τρόπο κατανοείται το ένα απ' τ άλλο. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημ. τ13,25

Αγ.Μάρκος Ερημ Γιατί, εκείνος πού αφήνει την πράξη και στηρίζεται στη γυμνή γνώση, κρατάει στο χέρι του, αντί για δίκοπο μαχαίρι, καλαμένιο ραβδί, το οποίο σε καιρό πολέμου, σύμφωνα με την Γραφή (Ησ. 36,6), θα τρυπήσει το χέρι του και θα μπεί μέσα σ' αυτό, ρίχνοντας μπροστά στους εχθρούς το δηλητήριο της οιήσεως. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημίτου τ13,27

Αγ.Μάρκος Ερημ Αν είσαι φιλομαθής, γίνε και φιλόπονος (φίλεργος) . γιατί η απλή γνώση φουσκώνει από έπαρση τον άνθρωπον. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημίτου τ13,47

Αγ.Μάρκος Ερημ Όσοι στηριζόμενοι στην απλή γνώση, εξευτελίζουν εκείνους πού έχουν άγνοια, αυτοί είναι πιο ανόητοι από εκείνους. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημίτου τ13,49

Αγ.Μάρκος Ερημ Σημάδι αληθινής γνώσης είναι η υπομονή των θλίψεων, και το να μην κατηγορούμε τους ανθρώπους για τις συμφορές μας. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημίτου τ13,57

Αγ.Μάρκος Ερημ Χωρίς τα έργα της αρετής η γνώση δεν είναι σίγουρη, έστω και αν είναι αληθινή, γιατί για κάθε πράγμα, το έργο είναι η εγγύηση.  Φ-Αγ.Μάρκου Ερημίτου τ13,49

Αγ.Μάρκος Ερημ Πολλές φορές από την αμέλεια της πράξεως σκοτίζεται και η γνώση. Γιατί εκείνα των οποίων η εφαρμογή παραμελείται, αυτών και οι μνήμες σιγά σιγά φεύγουν. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημίτου τ13,49

Αγ.Μάρκος Ερημ Άλλο είναι η γνώση των πραγμάτων, και άλλο η επίγνωσις της αλήθειας. Όσο λοιπόν διαφέρει ο ήλιος από την σελήνη, τόσο πιο ωφέλιμη είναι η δεύτερη από την πρώτη. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημίτου τ13,73

Αγ.Μάρκος Ερημ Η γνώση των πραγμάτων κατορθώνεται ανάλογα με την τήρηση των εντολών, ενώ η επίγνωση της αλήθειας επιτυχγάνεται ανάλογα με την ελπίδα μας στο Χριστό. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημίτου τ13,73

Ἀββᾶ Μάρκου. Χωρὶς τὴν διαρκῆ ἐνθύμησιν τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἀδύνατος ἡ πραγματικὴ καὶ γνησία γνῶσις· διότι ἡ γνῶσις, χωρὶς τὴν ἐνθύμησιν τοῦ Θεοῦ, εἶναι νόθος. Εὐεργετινὸς. Δ-325

Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Νὰ φαίνεσαι ὅτι δὲν γνωρίζεις τίποτα, ἐνῷ ἔχεις γνώσεις, διὰ νὰ ἀποφύγῃς πολλοὺς κόπους· διότι ἐκεῖνος, ποὺ ἐμφανίζεται ὅτι ἔχει γνώσεις, φορτώνει μὲ κόπους τὸν ἑαυτόν του. Νὰ μὴ καυχᾶσαι διὰ τὰς γνώσεις σου· διότι κανεὶς δὲν γνωρίζει τίποτε. Εὐεργετινὸς Β-576

Ἀβ. Κασσιανοῦ. Μὴ λησμονῇς, ὅτι τὸ νὰ νομίζῃς ὅτι τὰ γνωρίζεις ὅλα, δὲν σὲ ἀφήνει ποτὲ νὰ προκόψῃς εἰς τὴν γνῶσιν. Εὐεργ. Γ-360

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου.Ἡ γνῶσις, ποὺ ἀσχολεῖται μὲ τὰ ὁρατὰ καὶ δέχεται τὶς πληροφορίες γι’ αὐτὰ μὲ τὶς αἰσθήσεις, ὀνομάζεται φυσική, ἐνῶ ἐκείνη ποὺ ἀσχολεῖται μὲ τὴν δύναμι τῶν νοητῶν ἀπὸ μέσα της καὶ μὲ τὶς φύσεις τῶν ἀσωμάτων, ὀνομάζεται πνευματική, διότι δέχεται τὴν ἀντίληψι μὲ τὸ πνεῦμα καὶ ὄχι μὲ τὶς σωματικὲς αἰσθήσεις. Καὶ στὰ δύο αὐτὰ εἴδη γνώσεως τὰ στοιχεῖα γιὰ τὴν κατανόησι τῶν πραγμάτων ἔρχονται ἀπ’ ἔξω. Ἡ γνῶσις ὅμως ποὺ ἀναφέρεται στὴν θεία οὐσία ὀνομάζεται ὑπὲρ φύσιν, καὶ εἶναι μᾶλλον ἀγνωσία καὶ ἀνώτερη τῆς γνώσεως. Φ-Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου 8Γ,45

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Τὸ πόσο γλυκειὰ εἶναι ἡ γνῶσις ποὺ προλαμβάνεται ἀπὸ τὴν ἐμπειρία τῶν πραγμάτων καὶ τὴν ἄσκησι καὶ πόσην δύναμι προσφέρει σ’ αὐτὸν ποὺ ἀπὸ τὴν πολλὴ πεῖρα τὴν εὑρίσκει μέσα του, εἶναι γνωστὸ σ’ αὐτοὺς ποὺ εἶναι πεπεισμένοι καὶ γνωρίζουν τὴν συμβολὴ της, καθὼς καὶ τὴν ἀσθένεια τῆς φύσεως καὶ τὴν βοήθεια τῆς θεϊκῆς δυνάμεως. Φ-Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρ. 8β-261

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Ἡ ἀγάπη εἶναι γέννημα τῆς γνώσεως, καὶ ἡ γνῶσις εἶναι γέννημα τῆς ὑγείας τῆς ψυχῆς. Ἡ ὑγεία τῆς ψυχῆς εἶναι δύναμις ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν πολύχρονη ὑπομονή. Φ-‘Αγ.Ἰσαάκ Σύρου τ8β-153

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρ. Ἡ δὲ γνῶσις κατὰ Θεὸν εἶναι βασίλισσα ὅλων τῶν ἐπιθυμιῶν· ἡ καρδιὰ ποὺ τὴν δέχεται ἔχει κάτι περισσότερο ἀπὸ ὅλην τὴν γλυκύτητα τῆς γῆς. Τίποτε παρόμοιο μὲ τὴν γλυκύτητα τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ Θεοῦ δὲν ὑπάρχει. Φ-‘Αγ.Ἰσαάκ Σύρ. 8β-153

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Ἡ γνῶσις εἶναι βαθμίδα ἀπὸ τὴν ὁποία ἀνεβαίνει κανεὶς στὸ ὕψος τῆς πίστεως, καὶ ὅταν φθάση ἐκεῖ, δὲν τὴν χρειάζεται πλέον· διότι λέγει «τώρα μερικῶς γνωρίζομε, ὅταν ὅμως ἔλθη τὸ τέλειο, καταργεῖται τὸ μερικό» (Α Κορ.13,9). Ἡ πίστις λοιπὸν τώρα μᾶς δείχνει σὰν μὲ ὀφθαλμοὺς τὴν ἀλήθεια τῆς τελειότητος, καὶ μὲ τὴν πίστι μας μαθαίνομε ἐκεῖνα τὰ ἀκατάληπτα καὶ ὄχι μὲ τὴν ἔρευνα καὶ τὴν δύναμι τῆς γνώσεως. Φ-Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου 8Γ,23

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Καὶ αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁ μακάριος ἀπόστολος, ὅτι «ἡ γνῶσις φυσιοῖ», γι’ αὐτὴν τὴν γνῶσι τὸ εἶπε, ποὺ δὲν συνδυάζεται μὲ τὴν πίστι καὶ τὴν ἐλπίδα στὸν Θεό, καὶ ὄχι γιὰ τὴν γνῶσι τῆς ἀληθείας, μὴ γένοιτο. Φ-Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου 8Γ,29

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Ἡ γνῶσις τῆς ἀληθείας τελειοποιεῖ μὲ τὴν ταπείνωση τὴν ψυχὴ ἐκείνων ποὺ τὴν ἀποκτοῦν, ὅπως συνέβηκε μὲ τὸν Μωυσῆ, τὸν Δαβίδ, τὸν Ἠσαΐα, τὸν Πέτρο, τὸν Παῦλο καὶ τοὺς ἄλλους ἁγίους ποὺ ἀξιώθηκαν τῆς τελείας γνώσεως, κατὰ τὸ μέτρο τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Καὶ ἐπειδὴ ἡ γνῶσις των ἁρπάζεται ἀπὸ τὶς διάφορες θεωρίες, τὶς ἀποκαλύψεις τῶν θείων, τὴν ὑψηλὴ θέα τῶν πνευματικῶν πραγμάτων, τὰ ἄρρητα μυστήρια καὶ τὰ παρόμοια, θεωροῦν οἱ ἴδιοι τὸν ἑαυτό τους στάχτη καὶ χῶμα. Φ-Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου 8Γ,31

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Προτοῦ πλησιάση κανεὶς τὴν γνῶσι, ἡ διαγωγή του ἀνέρχεται καὶ κατέρχεται, ὅταν ὅμως προσεγγίση στὴν γνῶσι, ὑψώνεται ὁλόκληρος· καὶ ὅσο κι’ ἂν ὑψωθῆ, ἡ ἄνοδος τῆς γνώσεώς του δὲν σταματᾶ, μέχρι ποὺ νὰ ἔλθη ἐκεῖνος ὁ αἰὼν τῆς δόξης καὶ παραλάβη ὁλόκληρο τὸν πλοῦτο του. Φ-Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου 8Γ,109-111

Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου. Ὅποιος ὑπερηφανεύεται γιὰ τὴν γνῶσι, παραχωρεῖται στὸν πειρασμὸ τῆς βλασφημίας, καὶ ὅποιος ἐπαίρεται γιὰ τὶς ἐνάρετες πράξεις, παραχωρεῖται στὸν πειρασμὸ τῆς πορνείας· ἐνῶ ὅποιος ἐπαίρεται γιὰ τὴν σοφία του, παραχωρεῖται στὶς σκοτεινὲς παγίδες τῆς ἀγνοίας. Φ-Ἀγ.Ἰσαάκ Σύρου 8Γ,107

Ἀββᾶ Βαρσανουφίου. Καὶ πάλιν ὁ ἀδελφὸς ἠρώτησε : - Τί εἶναι ἡ ψευδώνυμος γνῶσις; Ὁ Γέρων ἀπήντησε : - Ψευδώνυμος γνῶσις εἶναι τὸ νὰ δώσῃ κανεὶς ἐμπιστοσύνην εἰς τὸν ἰδικόν του λογισμόν, ὅτι ἔτσι εἶναι τὸ πρᾶγμα, ὅπως νομίζει. Ἐὰν θέλῃ κανεὶς νὰ ἀπαλλαγῇ ἀπὸ τὴν ψευδώνυμον γνῶσιν ἂς μὴ ἔχῃ ποτὲ ἐμπιστοσύνην εἰς τὸν λογισμόν του, ὅτι κρίνει καλῶς. Ἂς λέγῃ δὲ πρὸς τὸν ἑαυτόν του· ἐγὼ ἐμπαίζομαι ἀπὸ τοὺς δαίμονας, διὰ νὰ πιστεύσω εἰς τὸν λογισμόν μου, ὅτι τάχα ἡ γνῶσις μου εἶναι σωστὴ καὶ ἀληθινὴ καὶ ἔτσι ἀποφεύγω νὰ ἐρωτήσω τοὺς γέροντας· καὶ ἔτσι οἱ δαίμονες μὲ παρασύρουν καὶ εἰς ἄλλα σφάλματα. Ὁ Γέρων λοιπὸν εἶπε τὴν ἀλήθειαν, διότι τὸν φωτίζει ὁ Θεὸς καὶ λαλεῖ καὶ δὲν ἐμπαίζεται καθόλου ἀπὸ τοὺς δαίμονας· ἡ ἰδική μου ὅμως σκέψις εἶναι εἰρωνία καὶ ἐμπαιγμός. Εὐεργετινὸς. Α-281