ΠΕΡΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ

Δαμασκηνοῦ τοῦ Στουδίτου. Φαντασία εἶναι, ἐκείνη διὰ τῆς ὁποίας ὅτι καὶ ἂν δεῖ ὁ ἄνθρωπος, μετὰ μίαν ἢ δυὸ ἢ περισσότερες ἡμέρες τὸ ἐνθυμεῖται καὶ τὸ φαντάζεται· αὐτὴ ἡ φαντασία ἐνεργεῖ καὶ εἰς τὰ ὄνειρα τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν λόγον αὐτοῦ τὸν ἐνδιάθετον, διότι ὁ ἄνθρωπος δύο λόγους ἔχει, ἕνα τὸν προφορικόν, αὐτὸν δηλαδὴ διὰ τοῦ ὁποίου ὁμιλοῦμε, καὶ ἀκούει ὁ ἕνας τὸν ἄλλον· καὶ δεύτερον τὸν ἐνδιάθετον, καὶ εἶναι ἐκεῖνος μὲ τὸν ὁποῖον μόνος του ὁ ἄνθρωπος καταλαβαίνει ὅτι καὶ ἂν λέγει· μὲ αὐτὸν τὸν λόγον καὶ τὴν φαντασίαν βλέπει καὶ ὁμιλεῖ εἰς τὸν ὕπνο του ὅτι καὶ ἂν δεῖ. Θησαυρός Δαμασκηνού σελ. 33

Ἀγ. Ἰωάννης Δαμασκηνὸς. Τὸ φανταστικὸν εἶναι ἱκανότης τῆς ἀλόγου ψυχῇς, ποὺ ἐνεργεῖ μὲ τὴν βοήθεια τῶν αἰσθητηρίων. Τὸ φανταστὸν δὲ καὶ αἰσθητὸν εἶναι αὐτὸ ὅπου ὑποπίπτει εἰς τὴν φαντασίαν καὶ τὴν αἴσθησιν, ὅπως ὅρασις εἶναι ἡ ἰδία ἡ ὀπτικὴ ἰκανότης, ἐνῶ ὁρατὸν αὐτὸ ποὺ ὑπόκειται εἰς τὴν ὅρασιν, δηλαδὴ κάποιος λίθος ἢ κάτι τέτοιο.  ΕΠΕ Ἔργα Ἀγ. Ἰωαν. Δαμασκ. Τ-1 σελ. 227

Ἀγ. Ἰωάννης Δαμασκηνὸς. Φαντασία εἶναι ἰσχυρὸν αἴσθημα τῆς ἀλόγου ψυχῇς, ποὺ προκαλεῖται ἀπὸ κάτι φανταστόν. Τὸ φάντασμα δὲ εἶναι ἰσχυρὸν αἴσθημα εἰς τὸν χῶρον τοῦ ἀλόγου τῆς ψυχῆς, κενὸν περιεχομένου ποὺ δὲν προκαλεῖται ἀπὸ κάτι φανταστόν. Ὄργανον δὲ τοῦ φανταστικοῦ εἶναι ἡ ἐμπρόσθεια κοιλότης τοῦ ἐγκεφάλου. ΕΠΕ Ἔργα Ἀγ. Ἰωαν. Δαμασκ. Τ-1 σελ. 227

Αγ.Νικόδημος Η φαντασία είναι μέν λεπτοτέρα της αισθήσεως, παχυτέρα δε του νοός, και διά τούτο καλείται μεθόριον νού, και αισθήσεως υπό του Θεσσαλονίκης Θείου Γρηγορίου. Συμβουλ. Εγχειρίδιον-150

Αγ.Νικόδημος Αυτή είναι ο χάρτης εκείνος του βασιλέως νού, επί του οποίου καταγράφονται . αυτή είναι η πλατειά σανίς επί της οποίας ζωγραφίζονται . και αυτή είναι ο κηρός επί του οποίου τυπούνται . ποία; όσα είδομεν διά των οφθαλμών, όσα ακούσαμεν διά των ώτων, όσα οσφράνθημεν διά της ρινός . Όσα εγεύθημεν διά του στόματος και όσα επιάσαμεν διά του αισθητηρίου της αφής. Συμβουλ. Εγχειρίδιον-150

Αγ.Νικόδημος Τα αισθητήρια τα εξωτερικά, όταν είναι παρόντα τά πράγματα τά αισθητά, τότε μόνον ενεργούσιν . αλλά η φαντασία, και όταν λείπουν τα αισθητά και ευρίσκεται ο άνθρωπος μόνος κεκλεισμένος εντός του οίκου του, η μακράν είς την έρημον κατοικεί, τότε ανοίγει το βιβλίον αυτής και δυκνύει τάς θεωρίας, τα ακούσματα, και τά λοιπά. Συμβουλ. Εγχειρίδιον-152

Αγ.Νικόδημος Η φαντασία αφή λεπτή ούσα, όταν καλώς φαντασθεί τινά ηδονήν, κινεί και τά εξωτερικά αισθητήρια, ίνα απολαύσωσιν αυτής και τρόπον τινά τά βιάζει. Συμβουλ. Εγχειρίδιον-153