ΟΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ, Η ΦΑΝΤΑΣΙΑ, Η ΜΝΗΜΗ, Η ΔΙΑΝΟΙΑ

ΟΙ 5 ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ
1η αἴσθηση εἶναι ἡ ὅραση. Αἰσθητήρια ὄργανα εἶναι τὰ νεῦρα ποῦ ἀρχίζουν ἀπὸ τὸν ἐγκέφαλο καὶ οἱ ὀφθαλμοί.

2ηαἴσθηση εἶναι ἡ ἀκοή. Αἰσθητήρια ὄργανα εἶναι τὰ μαλακὰ νεῦρα τοῦ ἐγκεφάλου & ἡ κατασκευὴ τῶν αὐτιῶν.

3ηαἴσθηση εἶναι ἡ ὄσφρηση. Ὅπου παράγεται μέσῳ τῶν ρωθώνων ποὺ στέλνουν ἀναπνοὲς στὸν ἐγκέφαλον.

4ηαἴσθηση εἶναι ἡ γεύση. Ἀσθητήρια ὄργανα εἶναι ἡ γλῶσσα καὶ ἡ ὑπερῴα ὅπου τὴν λέγουν καὶ οὐρανίσκον.

5ηαἴσθηση εἶναι ἡ ἁφή. Ὅπου παράγεται ἀπὸ τὸν ἐγκέφαλο μὲ τὴν διακλάδωση τῶν νεύρων σὲ ὅλο τὸ σῶμα.

ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΝ ΚΑΙ Η ΦΑΝΤΑΣΙΑ

Τὸ φανταστικὸν εἶναι ἱκανότης τῆς ἀλόγου ψυχῇς, ποὺ ἐνεργεῖ μὲ τὴν βοήθεια τῶν αἰσθητηρίων. Τὸ φανταστὸν δὲ καὶ αἰσθητὸν εἶναι αὐτὸ ὅπου ὑποπίπτει εἰς τὴν φαντασίαν καὶ τὴν αἴσθησιν.

Ἡ φαντασία εἶναι ἰσχυρὸν αἴσθημα τῆς ἀλόγου ψυχῇς, ποὺ προκαλεῖται ἀπὸ κάτι φανταστόν. Τὸ φάντασμα δὲ εἶναι ἰσχυρὸν αἴσθημα εἰς τὸν χῶρον τοῦ ἀλόγου τῆς ψυχῆς, κενὸν περιεχομένου ποὺ δὲν προκαλεῖται ἀπὸ κάτι φανταστόν. Ὄργανον δὲ τοῦ φανταστικοῦ εἶναι ἡ ἐμπρόσθεια κοιλότης τοῦ ἐγκεφάλου.

ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΕΥΤΙΚΟΝ.

Τὸ μνημονευτικὸν εἶναι ἡ αἰτία καὶ τὸ ταμεῖον τῆς μνήμης καὶ τῆς ἀναμνήσεως· ἡ μνήμη δηλαδὴ εἶναι φαντασία ποὺ ἔχει μείνει ἐντός μας ἀπὸ κάποια αἴσθησιν ἢ νόησιν, ἡ ὁποία ἐμφανίζεται ἐνεργητικῶς, ἢ εἶναι διατήρησις τῆς αἰσθήσεως καὶ τῆς νοήσεως. Ὅταν ἡ ψυχὴ διατηρεῖ τὶς μορφὲς ποὺ ἐφαντάσθει καὶ ἐνόησε λέγεται ὅτι ἐνθυμεῖται. Ὄργανον τοῦ μνημονευτικοῦ εἶναι ἡ ὀπίσθια κοιλότης τοῦ ἐγκεφάλου.

ΤΟ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΟΝ.

Εἰς τὸ διανοητικὸν ἀνήκουν οἱ κρίσεις καὶ οἱ συγκαταθέσεις καὶ οἱ ἐπιθυμίες ποὺ ὁδηγοῦν εἰς τὴν πρᾶξιν, καὶ οἱ αἰτίες καὶ οἱ ἀποφυγὲς τῆς πράξεως• ἰδιετέρως μάλιστα ἀνήκουν εἰς αὐτὸ ἡ νόησις τῶν νοητῶν καὶ οἱ ἀρετὲς καὶ οἱ ἐπιστῆμες καὶ οἱ θεωρίες τῶν τεχνῶν καὶ τὸ βουλευτικὸν καὶ τὸ προαιρετικόν.

Ακριβής έκδοσις της Ορθοδόξου πίστεως Αγ.Ιωάννου Δαμασκηνού σελ. 223-233