ΔΙΗΓΗΣΙΣ ΠΕΡΙ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ

ΔΙΗΓΗΣΙΣ ΠΕΡΙ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ
Ἕνα καιρὸν ἔσμιξα μὲ τὸν ἀββᾶν Ἰωσὴφ εἰς τὸν Ἔννατον, καὶ ἦτον μαζὺ καὶ ὁ ρήτωρ ὁ Σωφρόνιος· καὶ σμίγοντες ἡμεῖς μὲ τὸν Λέοντα, ἰδοὺ ἦλθεν ἕνας κάποιος ἀπὸ Ἀϊλά, καὶ τοῦ ἔδιδε τρία φλωρία λέγοντας· δέξου ταῦτα, Πάτερ, τίμιε, νὰ εὐχηθῇς τὸ καράβι μου, ὅτι τὸ ἐφόρτωσα, καὶ τὸ ἔπεμψα εἰς τὴν Αἰθιοπίαν· καὶ ὁ Γέρων ὁλοτελῶς δὲν τοῦ ἔδωσεν ἀπάντησιν.
Λέγει λοιπὸν εἰς τὸν Γέροντα ὁ Σωφρόνιος· δέξου ταῦτα, Πάτερ, καὶ δόσε τα πάλιν εἰς ἀδελφὸν χρειαζόμενον. Ἀπεκρίθη ὁ Γέρων· διπλῆ ἐντροπὴ εἶναι τέκνον μου, νὰ λάβω ἐκεῖνα ὅπου δὲν χρειάζομαι, καὶ μὲ τὰ ἴδια μου χέρια νὰ τρέφω ξένας ἀκάνθας τῆς ἰδικῆς μου ψυχῆς· διότι εἶναι γεγραμμένον. «Ἐὰν σπείρῃς, σπεῖρε τὰ ἰδικά σου, διότι τὰ ξένα εἶναι πικρότερα ἀπὸ ταῖς εἴραις τοῦ σιταρίου»· καὶ περισσότερον, ὦ τέκνον μου ὅτι δὲν εἶναι, παρὰ ἀφορμὴ νὰ ζημιωθῇ ἡ ψυχή. Τοῦ εἶπεν ὁ Σωφρόνιος· τὸ λοιπὸν ὅσα κάνει ὁ ἄνθρωπος ἐλεημοσύνην δὲν τοῦ λογαριάζει ὁ Θεός; Ἀπεκρίθη ὁ Γέρων, πολλαὶ εἶναι αἱ διαφοραὶ εἰς τὸν σκοπὸν τῆς ἐλεημοσύνης· διότι εἶναι ἄνθρωπος ὅπου κάμνει ἐλεημοσύνην, διὰ νὰ εὐλογηθῇ τὸ σπῆτί του, καὶ ὁ Θεὸς τὸ εὐλογεῖ· ἄλλος διὰ τὸ καράβι του, καὶ ὁ Θεὸς τὸ κατευοδώνει· ἄλλος διὰ τὰ τέκνα του, καὶ ὁ Θεὸς τὰ φυλάττει· ἄλλος διὰ νὰ δοξασθῇ, καὶ ὁ Θεὸς τὸν δοξάζει· ἐπειδὴ ὁ Θεὸς δὲν καταφρονεῖ κανένα, καὶ ὅ,τι θέλει κάθε εἷς, τοῦ τὰ δίδει, ὅταν δὲν βλάπτεται ἡ ψυχή του. Καὶ αὐτοὶ ὅλοι ἔχουσι παρμένον τὸν μισθόν τους, διότι πρὸς τὸν σκοπὸν ὅπου ἔκαμαν τὴν ἐλεημοσύνην, ὁ Θεὸς τοὺς ἔδωκε, καὶ τίποτες δὲν τοὺς χρεωστεῖ εἰς τὸ μέλλον. Λοιπὸν ἐσύ, ἂν κάμνῃς ἐλεημοσύνην, κάμε την διὰ τὴν ψυχήν σου, καὶ θέλει σοῦ δώσει ὁ Θεός, ἐκεῖνο ὅπου ἐπιθυμεῖς· διότι εἶναι γεγραμμένον, ἄμποτες ὁ Θεὸς νὰ σοῦ δώσῃ κατὰ τὴν καρδίαν σου. Εἶναι ὅμως μερικοί, ὅπου φαίνονται νὰ κάμνωσιν ἐλεημοσύνην, καὶ θυμώνουσι περισσότερον τὸν Θεόν. Καὶ ὁ Σωφρόνιος εἶπε· ξεκαθάρισόν μου, Πάτερ, τὸν λόγον. Καὶ ἐκεῖνος εἶπεν· ὁ Θεὸς ἐπρόσταξε τὰ πρῶτα γεννήματα, καὶ ὅλον τὸν καρπόν, καὶ τὰ καθαρὰ ζῶα διὰ νὰ τοῦ προσφέρωσι διὰ τὴν εὐλογίαν τῶν ἐπιλοίπων καὶ διὰ τὴν συγχώρησιν τῶν ἁμαρτιῶν· ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὰ πρωτογεννημένα βρέφη νὰ τοῦ ἀφιερώνωσι. Καὶ οἱ πλούσιοι, κάμνουσι τὸ ἐναντίον, τὰ ὠφελιμώτερα κρατοῦσιν αὐτοί, καὶ τὰ ἄχρηστα μοιράζουν εἰς τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀδελφούς των· λόγου χάριν τὸ καλὸν κρασὶ πίνουν αὐτοί, καὶ τὸ ξυνόν, ἢ βρωμερόν, τὸ δίδουσιν εἰς τὰς χήρας καὶ ὀρφανά, καὶ τὸ πωρικὸν τὸ φυλαγμένον τρώγουσι, καὶ τὸ σάπιον προσφέρουσι· καὶ τὰ τίμια καὶ χρήσιμα φορέματα εἰς τὸν ἑαυτόν των ἀποδίδουσι, καὶ τὰ ξεσχισμένα καὶ παλαιὰ ρίπτουσιν εἰς τοὺς πτωχοὺς· καὶ τὰ παιδία τὰ ὑγιῆ καὶ εὔμορφα ἑτοιμάζουσιν εἰς γάμους καὶ ὑπανδρείας, καὶ κάνουσι πολλὴν φροντίδα δι’ αὐτά, ἀλλὰ τὰ ἀρρωστημένα, ἢ μονόφθαλμα, ἢ κολοβά, ἢ ἄσχημα, ἀφιερώνουσιν εἰς τὸν Θεόν, καὶ τὰ βάνουσιν εἰς Μοναστήρια.

Διὰ ταῦτα γίνονται ἀπρόσδεκτα ἐκεῖνα ὅπου προσφέρουσι· διότι τέτοιας λογῆς ὁ Κάϊν προσφέρων ὄχι μόνον δὲν εὐχαρίστησε τὸν Θεόν, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐθύμωσεν. Ἔπρεπε αὐτοὶ νὰ μετρήσωσιν, ὅτι ἀνίσως καὶ θελήσουν νὰ τιμήσουν ὁμοίους μας ἀνθρώπους, σπουδάζουν νὰ προσφέρωσιν ἐκεῖνα ὅπου φαίνονται μάλιστα τιμιώτερα, πόσῳ μᾶλλον τὸν Πλάστην μας, ἀπὸ τὸν ὁποῖον ἔχομεν καὶ ἐκεῖνα τὰ ἴδια ὅπου προσφέρομεν; Τοῦτον ὅταν θέλωμεν νὰ τὸν ἡμερώσωμεν διὰ τὴν ἐλεημοσύνην, χρεωστοῦμεν νὰ τοῦ φέρωμεν τὰ τιμιώτερα ἀπὸ ὅ,τι ἔχομεν, ὅπως μὴ ἡ προσφορὰ ἤθελε στραφῇ εἰς τὸν κόλπον μας μὲ ἐντροπήν μας, καὶ ἡ θυσία μας ἤθελε γενῇ συχαμένη καὶ ἀπρόσδεκτος· διότι, καθὼς ἡ θυσία τοῦ Νῶε οὖσα κνίσσα καὶ καπνός, διὰ τὴν καλὴν γνώμην ἐκείνου ὅπου τὴν ἐπρόσφερεν, ἐλογαριάσθη εἰς τὸν Θεὸν μυρωδία εὐώδης ὡς εἶναι γεγραμμένον, ὁ Κύριος ἐμυρίσθη μυρωδίαν εὐώδη, οὕτω καὶ ἡ καρπο-φορία ὅπου προσφέρεται ἀπὸ κακὴν γνώμην, ἂν καὶ φαίνεται καλὴ κατὰ τὸ φαινόμενον, λογαριάζεται σύχαμα εἰς τὸν Κύριον· ὅπως ἡ θυσία καὶ τὸ θυμίαμα τῶν Ἰουδαίων, ὅπου ὁ Θεὸς τοὺς εἶπε διὰ τοῦ Προφήτου· τὸ θυμίαμά σας εἶναι σύχαμα. Καὶ ὁ Γέρων καταλαμβάνων ἡμᾶς ὅτι ἀμφιβάλλομεν εἰς τοὺς λόγους του, σηκωνόμενος ἔμπροσθέν μας καὶ ὑψώνων τὰ χέρια καὶ τὰ ὀμμάτια εἰς τὸν οὐρανόν, εἶπεν εἰς ἐπήκοόν μας· Ἰησοῦ, ὁ Θεὸς ἡμῶν ὅπου ἔκαμες τὸν οὐρανόν, τὴν γῆν, τὴν θάλασσαν, καὶ ὅσα εἶναι εἰς αὐτά, ὁ ἐλευθερωτὴς τῶν ψυχῶν μας, ἀνίσως ἐκεῖνα ὅπου εἶπα εἰς τοὺς ἀδελφοὺς εἶναι ψεύματα, ἂς μείνῃ αὐτὴ ἡ πέτρα ἀβλαβής, (καὶ ἐκεῖ σιμὰ ἦτον κομμάτι κολώνα τεσσάρων πήχεων) εἰ δὲ ἀληθινά, ἂς κοπῇ, καὶ μὲ τὸν λόγον ἐκόπη ἡ πέτρα εἰς πέντε κομμάτια· καὶ ἡμεῖς θαυμάζοντες καὶ ὠφελούμενοι ἐμισεύσαμεν. Καὶ συνοδεύων μας ὁ Γέρων, εἶπε· Τέκνα, ἐλᾶτε τὸ ἐρχόμενον Σάββατον, διότι ἔχω ἀνάγκην ἀπὸ ἐσᾶς· καὶ φθάνοντας τὸ Σάββατον, ὥρᾳ τρίτῃ, τὸν εὕρηκαν ἀποθαμένον, θάπτοντές τον, ἀνεχώρησαν, εὐχαριστοῦντες τῷ Θεῷ, ὅπου τοὺς ἠξίωσε νὰ κηδεύσουν τοιοῦτον ἅγιον. Πάντων τῶν πραττομένων ὑφ’ ἡμῶν τὸν σκοπὸν ζητεῖ ὁ Θεός, εἴτε δι’ αὐτὸν πράττομεν, εἴτε δι’ ἄλλην αἰτίαν· ὅταν ἀκούσῃς τῆς Γραφῆς λεγούσης· Ὅτι σὺ ἀποδώσεις ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ, οὐ διὰ τὰ παρὰ τὸν ὀρθὸν σκοπὸν πραττόμενα, εἰ καὶ δοκεῖ εἶναι, ὁ Θεὸς καλὰ ἀποδίδωσιν, ἀλλὰ διὰ τὰ κατὰ τὸν ὀρθὸν σκοπὸν πραττόμενα· οὐ δὲ γὰρ εἰς τὰ γενόμενα, ἀλλ’ εἰς τὸν σκοπὸν τῶν γινομένων ἡ κρίσις τοῦ Θεοῦ ἀφορᾷ. Εἰσί τινα πολλὰ φύσει καλὰ ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων γινόμενα, ἀλλ’ οὐ καλὰ πάλιν διὰ τινα αἰτίαν· οἷον ἡ νηστεία καὶ ψαλμῳδία, ἡ ἐλεημοσύνη καὶ ἡ φιλοξενία· φύσει οὖν ταῦτα καλὰ ἔργα εἰσίν, ἀλλ’ ὅταν διὰ κενοδοξίαν γίνωνται, οὐκ ἔστι καλά. Μισθοὶ τῶν πόνων τῆς ἀρετῆς εἰσὶν ἡ ἀπάθεια καὶ ἡ γνῶσις· αὗται, γὰρ πρόξενοι τῆς αἰωνίου ζωῆς.

Μαργαρίται σελ. 304-306